Thiếu gắn kết DN & cơ sở dạy nghề

Từ năm 2007, Luật Dạy nghề chính thức có hiệu lực, chất lượng đào tạo nghề đã được nâng lên, từng bước khẳng định vai trò của các cơ sở dạy nghề. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ LĐ-TB&XH, trình độ tay nghề của người lao động vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường.

Tình trạng có nghề nhưng không có việc hoặc có việc nhưng thiếu người làm đang tồn tại ở nhiều nơi. Điều này phản ánh mối liên hệ lỏng lẻo, thiếu gắn kết giữa DN với cơ sở dạy nghề. Ông Lê Tiến Trường, Phó TGĐ Tập đoàn May Việt Nam cho rằng, sự liên kết nêu trên chưa được quy định một cách cụ thể trong Luật Dạy nghề. Hơn nữa, các trường đào tạo nghề và trung tâm dạy nghề gần như tách rời DN, chưa bám sát nhu cầu của DN để đào tạo nghề phù hợp, dẫn tới tình trạng vừa thừa, vừa thiếu.

Thực hành cắt may tại 1 DN ở Đồng Nai

Thực tế cho thấy, ngay cả việc xây dựng khung chương trình đào tạo, giáo trình, tài liệu giảng dạy… phần lớn các cơ sở dạy nghề chỉ liên hệ với các viện nghiên cứu mà không có hoặc rất ít tham khảo ý kiến DN. Bởi vậy, chất lượng đào tạo có phần chưa sát yêu cầu ngành, nghề trong khi DN vẫn thiếu công nhân có tay nghề giỏi.

Việc đánh giá kết quả, thi tốt nghiệp của học viên cũng không có sự tham gia của DN trong hội đồng. Như thế là đã bỏ qua khâu kiểm định thực tế chất lượng đào tạo nghề và những ý kiến nhận xét, đánh giá bổ ích từ phía người sử dụng lao động đối với sản phẩm đào tạo.

Theo ông Lê Văn Hùng, GĐ Cty CP Công nghiệp Long Khánh (Đồng Nai) thì DN có thể tham gia vào công tác tổ chức và quản lý đào tạo nghề bằng nhiều hình thức. Chẳng hạn, học viên học lý thuyết tại cơ sở dạy nghề, học thực hành tại DN. Hay, các DN tham gia xây dựng chính sách, phát triển tiêu chuẩn đào tạo nghề và đánh giá kỹ năng nghề.

Ngoài ra còn trực tiếp cung cấp thông tin tuyển dụng lao động, nhu cầu ngành, nghề cho cơ sở dạy nghề để tránh trường hợp đào tạo tràn lan, vừa lãng phí vừa thiếu hiệu quả. Với lợi thế về kinh nghiệm thực tiễn, cơ sở vật chất và kỹ thuật, công nghệ mới, nếu DN tích cực tham gia vào quá trình đào tạo nghề thì chất lượng chuyên môn của người lao động sẽ được nâng lên rõ rệt.

Tuy nhiên, về phía các cơ sở dạy nghề cũng gặp những khó khăn nhất định. Ngoài những vướng mắc do cơ chế còn có sự tác động tiêu cực của DN. ThS Phạm Vũ Khiêm, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Long Biên (Hà Nội) chia sẻ: “Có những DN từ chối nhận học viên thực tập hoặc đồng ý, nhưng đưa ra mức kinh phí hướng dẫn quá cao nên các cơ sở đào tạo không đủ khả năng chi trả đành cắt giảm thời gian, chương trình, thậm chí bỏ nội dung thực tập. Điều này cũng ảnh hưởng tới chất lượng dạy nghề”.

Bên cạnh đó, một số DN, Cty cổ phần không muốn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất đào tạo nghề bởi như thế sẽ làm giảm doanh thu, lợi nhuận của DN. Hiện nay, DN gần như chỉ đóng vai trò cung cấp thông tin chứ chưa thực sự cùng với cơ sở dạy nghề xác định rõ nhu cầu nhân lực, hoạch định chiến lược đào tạo nghề đáp ứng cả nhu cầu trước mắt và lâu dài. Điều đó lý giải tại sao rất ít DN chủ động tìm đến “đặt hàng” cơ sở dạy nghề đào tạo lao động có tay nghề cao cho DN.

Ông Đinh Văn Chiến, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Giấy & cơ điện nhấn mạnh: “Cần mở rộng quy mô đào tạo nghề cho DN và liên kết chặt chẽ với các DN để đào tạo nghề, không chỉ phục vụ nội bộ mà còn có thể đáp ứng nhu cầu của nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau. Như thế các cơ sở dạy nghề mới không bị chệch hướng”.