Thu hẹp đối tượng chịu án tử hình

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết, dự án luật có nhiều điểm mới. Như không tội phạm hóa đối với các tội kinh doanh trái phép và tội báo cáo sai trong quản lý kinh tế.

Đồng thời, cụ thể hóa và bổ sung thêm các tội danh liên quan đến hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong từng lĩnh vực kinh tế.

Cụ thể, Dự thảo luật đã quy định rõ đối với 8 loại hành vi vi phạm nghiêm trọng trong các lĩnh vực kinh tế: vi phạm quy định về sử dụng điện; làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán; trục lợi trong kinh doanh bảo hiểm; gian lận bảo hiểm xã hội; gian lận bảo hiểm y tế; trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động; vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản.

Đặc biệt, dự thảo luật đã bổ sung một tội danh liên quan đến vấn đề cạnh tranh nhằm trừng trị những hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về cạnh tranh, bảo đảm sự bình đẳng, lành mạnh trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần bảo đảm cho kinh tế thị trường phát triển ổn định.

Thu hẹp đối tượng chịu án tử hình, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết, giảm hình phạt tử hình là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước được thể hiện trong các nghị quyết về cải cách tư pháp và trong thực tiễn lập pháp hình sự ở nước ta.

Chủ trương này phù hợp với tinh thần bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp 2013 và xu hướng hội nhập quốc tế. Xuất phát từ quan điểm đó, dự thảo sẽ chọn lọc và bỏ 7/22 tội danh tử hình nhưng cho đến nay vẫn còn nhiều ý kiến tranh cãi nên bỏ tội danh nào. Vì hầu hết các tội danh bị áp dụng án tử hình đều có tính chất rất nghiêm trọng.

Một trong những điểm nhấn của dự thảo luật là quy định chặt chẽ các điều kiện áp dụng hình phạt tử hình nhằm thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt này.

Theo đó hình phạt tử hình chỉ được áp dụng đối với một số đối tượng phạm một số loại tội đặc biệt nghiêm trọng.

Cụ thể là áp dụng với người phạm tội thuộc một trong các đối tượng là người tổ chức, người phạm tội có tính chất côn đồ, tái phạm nguy hiểm, người thực hiện tội phạm một cách man rợ, dã man, tàn bạo hoặc có nhiều tình tiết tăng nặng.

Theo quy định hiện hành thì chỉ có hai đối tượng không áp dụng án tử hình là phụ nữ có thai và phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi nhưng dự thảo Luật Hình sự sửa đổi đã bổ sung thêm hai đối tượng vào nhóm không áp dụng án tử hình gồm: người từ 70 tuổi trở lên và người bị kết án tử hình không thuộc các đối tượng nêu trên nhưng sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục hậu quả của tội phạm do mình gây ra, tự nguyện giao nộp cho Nhà nước ít nhất là 1/2 số tiền, tài sản do phạm tội mà có, hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc QH Ksor Phước thì chúng ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền văn minh nên cần tính toán để bỏ hẳn mức tử hình với tất cả các tội danh theo Nghị quyết 49 về cải cách tư pháp của Bộ Chính trị.