Thủ tướng: Cần chủ động đề xuất "luật chơi" trong hội nhập quốc tế

Cuộc họp nhằm tổng kết hoạt động hội nhập quốc tế năm 2014, phương hướng, nhiệm vụ năm 2015; trọng tâm đối ngoại đa phương Việt Nam đến năm 2020.

Tham dự phiên họp có các Phó Thủ tướng: Vũ Văn Ninh, Vũ Đức Đam, Phạm Bình Minh và các thành viên Ban Chỉ đạo.

Trong năm 2014, hoạt động hội nhập quốc tế của Việt Nam đạt được triển khai đồng bộ, hiệu quả và đạt kết quả toàn diện trên cả 3 trụ cột quan trọng là chính trị, an ninh, quốc phòng; kinh tế và khoa giáo, văn xã.

Cụ thể, Việt Nam đã triển khai hiệu quả hoạt động hội nhập quốc tế về chính trị; các hoạt động quốc phòng đa phương ngày càng đi vào thực chất; các hoạt động đối ngoại đa phương trên lĩnh vực an ninh tiếp tục có những bước tiến cụ thể thông qua việc đưa ra những sáng kiến, đóng góp quan trọng tại các diễn đàn quốc tế lớn; tích cực tham gia mục tiêu Cộng đồng kinh tế ASEAN; tiếp tục tham gia có trách nhiệm vào các hoạt động trong khuôn khổ WTO; chủ động tham gia các hoạt động trong khuôn khổ các diễn đàn hợp tác kinh tế đa phương… Bên cạnh đó, hoạt động hội nhập quốc tế của Việt Nam về văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ, giáo dục cũng đạt được nhiều kết quả tích cực.

Điểm sáng lớn nhất trong hội nhập quốc tế năm 2014 là việc đẩy nhanh và tiến tới kết thúc đàm phán các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Trong năm 2014, 3/6 FTA đang đàm phán đã cơ bản hoàn tất, lãnh đạo 2 bên đã ký các Tuyên bố chung về kết thúc hoặc hướng kết thúc đàm phán, gồm Hiệp định giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan Nga-Belarus-Kazakhstan (VCUFTA), Hiệp định giữa Việt Nam và EU (EVFTA) và Hiệp định giữa Việt Nam và Hàn Quốc (VKFTA).

Đối với các hiệp định còn lại, Việt Nam đang gấp rút hoàn tất các khâu đàm phán cuối cùng, bao gồm Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định giữa Việt Nam và Khối thương mại tự do châu Âu.

Về trọng tâm đối ngoại đa phương Việt Nam đến năm 2020, Bộ Ngoại giao đề xuất một số nhiệm vụ lớn là tích cực chuẩn bị, đăng cai tổ chức thành công các hoạt động đa phương lớn, tạo dấu ấn của Việt Nam; chủ động đóng góp vào việc duy trì hòa bình, an ninh khu vực và quốc tế; đóng góp xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, củng cố và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực; phát huy hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đã ký kết; thúc đẩy hoàn tất và triển khai hiệu quả các FTA sẽ ký trong giai đoạn 2015-2020; nâng tầm tham gia và chủ động đóng góp của Việt Nam tại các cơ chế, diễn đàn hợp tác kinh tế đa phương; chủ động tham gia, nâng cao vai trò và hiệu quả hợp tác văn hóa, xã hội, khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo và các lĩnh vực khác…

Ý kiến phát biểu tại phiên họp đề xuất cần kết hợp chặt chẽ hơn nữa giữa đối ngoại song phương và đối ngoại đa phương cũng như nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tăng cường phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong hội nhập quốc tế.

Trong đối ngoại đa phương, phải chuyển mạnh từ tư duy gia nhập, tham gia sang chủ động và tích cực đóng góp, đề xuất các sáng kiến; tăng cường cách tiếp cận đa ngành; chú trọng nội hàm phát triển bền vững…

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế nêu rõ, trên cơ sở các ý kiến phát biểu tại phiên họp, đề nghị Văn phòng Chính phủ hoàn thiện Báo cáo tổng kết hoạt động hội nhập quốc tế năm 2014, phương hướng, nhiệm vụ năm 2015; trong Báo cáo nêu rõ nhiệm vụ chung, nhiệm vụ của từng Bộ, ngành và trên cơ sở Báo cáo, Thủ tướng đề nghị Bộ Ngoại giao tổng hợp, xây dựng dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục chỉ đạo thực hiện hội nhập quốc tế, với tinh thần triển khai hiệu quả hơn nữa, trách nhiệm hơn nữa, sâu rộng hơn nữa hoạt động hội nhập quốc tế theo tinh thần Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế.

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, sau gần 2 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 22, công tác hội nhập quốc tế đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp tích cực vào thành tựu phát triển chung của đất nước.

Qua hội nhập quốc tế đã tạo được được môi trường thuận lợi, ổn định cho phát triển; nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; các quốc gia, cộng đồng quốc tế chia sẻ, ủng hộ lập trường chính đáng của Việt Nam trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ cũng như các lợi ích chính đáng khác của đất nước. Trong lĩnh vực kinh tế, hội nhập đã góp phần mở rộng thị trường xuất nhẩu với mức tăng trưởng xuất khẩu hàng năm là 18%, qua đó tạo công ăn việc làm, góp phần vào tăng trưởng kinh tế, góp phần huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển… Bên cạnh đó, hội nhập quốc tế về văn hóa, giáo dục, khoa học, kỹ thuật cũng mang lại nhiều lợi thiết thực cho đất nước.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, còn những hạn chế, tồn tại cần hết sức nghiêm túc rút kinh nghiệm, ra sức khắc phục, trong đó nổi lên là việc quán triệt, cụ thể hóa Nghị quyết thành kế hoạch của một số Bộ, ngành, địa phương còn chậm, chưa cụ thể; đồng thời một số Bộ, ngành, địa phương còn chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động hội nhập quốc tế; hoạt động phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương có nơi, có lúc còn chưa tốt; có những mảng, lĩnh vực về hội nhập còn thiếu chủ động trong triển khai thực hiện…

Đề cập tới nhiệm vụ cụ thể trong thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển nhanh; cả thế giới là một thị trường; xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng và các quốc gia buộc phải hội nhập, không thể cưỡng lại được, mà có cưỡng lại thì chỉ thất bại, buộc phải hội nhập; các quốc gia đều phải quan tâm chăm lo tốt hơn cho an sinh xã hội và phúc lợi xã hội…Từ đó, yêu cầu đặt ra của đất nước là phải tiếp tục tích cực, chủ động hội nhập sâu rộng hơn nữa trên các lĩnh vực, trong đó lấy hội nhập kinh tế làm trung tâm; chủ động hơn trong tham gia, định hình luật chơi chung nhằm phục vụ tốt nhất cho lợi ích quốc gia cả trước mắt và lâu dài.

“Phải tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 22; các Bộ, ngành, địa phương phải có chương trình, kế hoạch hội nhập một cách cụ thể, rõ ràng,” Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo.

Thủ tướng cũng chỉ đạo tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ và sâu rộng hơn nữa hoạt động hội nhập quốc tế về chính trị, ngoại giao, an ninh, quốc phòng nhằm tăng cường sự ủng hộ, sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa Việt Nam và các đối tác; góp phần xây dựng môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển cũng như tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với hoạt động bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.

Về kinh tế, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu tập trung mạnh vào thúc đẩy đàm phán các Hiệp định thương mại tự do thế mới, phát huy lợi thế của các Hiệp định thương mại tự do đã được ký kết để phục vụ cho các mục tiêu phát triển đồng thời tiếp tục triển khai hội nhập sâu rộng, hiệu quả về văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ, giáo dục-đào tạo. Chú trọng xây dựng khối đại đoàn kết máu thịt giữa đồng bào trong nước với kiều bào ta ở nước ngoài; tranh thủ các nguồn lực từ kiều bào để phục vụ cho mục tiêu xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước; thực hiện tốt công tác bảo hộ, hỗ trợ công dân Việt Nam đang học tập, làm ăn, sinh sống ở nước ngoài.

Trong đối ngoại đa phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý cần hết sức chủ động, đề xuất, khởi xướng để xây dựng luật chơi chung theo mẫu số chung, theo thông lệ quốc tế và theo Hiến chương Liên hợp quốc và theo lợi ích của đất nước; tiếp tục chủ động tham gia các điều ước quốc tế, tham gia và các hoạt động ở các diễn đàn đa phương, nhất là ASEAN, Liên hợp quốc.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng yêu cầu, Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế tiếp tục kiện toàn về tổ chức, bộ máy, phấn đấu nỗ lực để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao đồng thời giao Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng một kế hoạch cụ thể, thiết thực phục vụ công tác thông tin, truyên truyền về các hoạt động hội nhập quốc tế của Việt Nam.