Tìm hiểu về đèn tín hiệu giao thông

* Tại sao đèn tín hiệu giao thông lại có 3 màu: Xanh, đỏ, vàng mà không phải các màu khác?

Trịnh Huy Hoàng, Phong Thổ, Lai Châu

Đèn giao thông đã là thứ quá quen thuộc với tất cả mọi người. Toàn bộ người tham gia giao thông đều phải tuân theo hệ thống đèn chỉ dẫn. Quy luật đơn giản: Đỏ - dừng; xanh – đi; vàng – chuẩn bị (chú ý chuyển tín hiệu). Quy định về đèn giao thông như nhau trên toàn thế giới. Nhưng có lẽ ít ai tự hỏi tại sao lại là 3 màu đỏ, xanh, vàng mà không phải màu khác.

Hệ thống đèn giao thông đầu tiên trên thế giới xuất hiện tại Luân-đôn (Anh) năm 1868, được sử dụng để kiểm soát giao thông đường sắt tại ngã giao giữa phố George và Bridge. Thiết kế thủa sơ khai của chiếc đèn giao thông chỉ là hai “cánh tay” thằng có thế di chuyền trên theo chiều ngang, giơ biển thông báo tàu sắp đến và họ cần phải dừng lại. Nhưng một vấn đề đặt ra lúc đó là khi những tấm biển được sơn vẽ thông thường sẽ không thể nhìn thấy được khi trời tối. Lúc này, các kỹ sư đương sắt đã nảy ra ý tưởng gắn những chiếc đèn nhỏ với màu sắc khác nhau trên biển để cảnh báo người qua đường dừng lại và thận trọng để ý tàu đang sắp đi qua.

Các kỹ sư đã lựa chọn màu đỏ cho ý nghĩa dừng lại và màu xanh lá cây để cảnh báo thận trọng với đường tàu. Nhưng mọi thứ thay đổi chỉ vài năm sau đó, đặc biệt là khi đèn giao thông được sử dụng trong ngành công nghiệp ô tô. Năm 1912, tại Wire Lester Farnsworth (Hoa Kỳ), cột đèn tín hiệu giao thông đầu tiên xuất hiện với hai màu đỏ và xanh lá cây được vận hành bằng tay và đặt ở đại lộ Main Street và Second South. Vào thời gian đó mới chỉ có một vài ô tô lưu hành trên đường và các quy tắc giao thông gần như là không có mấy, các lái xe khá ngạc nhiên với phát minh đèn tín hiệu mới. Do vậy, cần có cảnh sát đứng giám sát việc thực thi luật mới có hiệu quả.

Trở lại với việc tìm hiểu lí do ba màu đỏ-vàng-xanh được lựa chọn. Hệ thống đèn tín hiệu giao thông đầu tiên được dùng cho đường sắt với: Đỏ - dừng lại; xanh- thận trọng và trắng – cho đi. Trong khi hai màu còn lại thể hiện ý nghĩa rõ ràng thì màu trắng lại khiến các cơ quan chức năng đau đầu. Vì đèn trắng lẫn với các loại đèn sử dụng trong nhà hay trên đường phố khắp nơi, khiến người đi đường nghĩ rằng cả cụm đèn chỉ là đèn chiếu sáng thông thường nên không có ý thức tuân theo. Hậu quả dẫn đến vô cùng nghiêm trọng với nhiều tai nạn thương vong không nhỏ.

Các nhà nghiên cứu đã phải tốn khá nhiều công suy nghĩ để chọn ra màu này sử dụng trong hệ thống đèn giao thông. Nó được dùng để báo hiệu sắp chuyển sang đèn xanh. Hầu hết mọi người vẫn nghĩ màu vàng biểu tượng cho mặt trời, một lần nữa mang lại hiệu ứng thư thái cho người đi đường và ít gây sự chú ý cho lái xe hơn màu đỏ. Tuy nhiên, đây cũng là một lựa chọn tốt cho ban đêm, bởi một ánh sáng màu vàng như vậy có thể dễ dàng nhận biết từ xa. Điều đặc biệt hơn cả, hiện nay hệ thống đèn giao thông có màu đỏ sắc cam giúp người mù màu vẫn có thể nhận biết tín hiệu cần dừng lại.

* Có phải khi ngủ để điện thoại bên cạnh thì sóng điện từ của điện thoại làm đau đầu không? Sóng điện từ có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của con người không?

Nguyễn Vân Lan, Đức Thọ, Hà Tĩnh

Những phân tích dưới góc độ khoa học cho thấy, bức xạ phát ra từ những chiếc điện thoại bạn đang dùng hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến sức khỏe nói chung cũng như đến thần kinh và tính năng sinh dục. Để đánh giá khả năng ảnh hưởng đến sức khoẻ của sóng vô tuyến nói chung, người ta sử dụng một đại lượng gọi là SAR (Specific Absorption Rate) chỉ số hấp thụ năng lượng vô tuyến tại một khoảng tần số nhất định của một đơn vị khối lượng cơ thể, đo bằng W/kg hoặc mW/g.

Theo quy định của Ủy ban quốc tế phòng chống bức xạ phi ion hóa (ICNIRP), tiêu chuẩn giới hạn của chỉ số SAR là 2W/kg. Tiêu chuẩn này đã được áp dụng ở hầu hết các nước châu Âu. Từ năm 1987, khi chiếc máy điện thoại di động đầu tiên ra đời đến nay, trong 23 năm lịch sử phát triển của chiếc điện thoại, vẫn chưa có bất cứ chứng cứ nào cho thấy bức xạ trong phạm vi quy định của ICNIRP ảnh hưởng đến sức khỏe con người.