Dự án Cạnh tranh Nông nghiệp được thực hiện theo Hiệp định tài trợ số Cr 4518-VN, ký kết ngày 9/12/2008 giữa Việt Nam với Hiệp hội phát triển Quốc tế (IDA) thuộc Ngân hàng thế giới. Dự án kéo dài 5 năm (2009-2013), tổng số vốn lên đến 75 triệu USD.
Mục tiêu của chương trình là nâng cao khả năng của nông dân SX nhỏ thông qua việc liên kết với các khối DN để thành lập các liên minh. Nổi bật trong số đó phải kể đến liên minh SX hạt giống ngô lai F1 tại xã An Hoà (Quỳnh Lưu, Nghệ An). Liên minh giống ngô lai F1 là sự kết hợp giữa Ban Quản lý dự án Cạnh tranh nông nghiệp với 2 đối tác là Cty CP Vật tư nông nghiệp Nghệ An và HTXNN Bút Lĩnh.
Ông Lương phát biểu tại lễ tổng kết SX ngô lai F1
Hợp đồng của dự án có tổng kinh phí là 7,5 tỷ đồng, thời gian thực hiện kéo dài 24 tháng, với hình thức là hợp tác kinh doanh để SX và tiêu thụ giống ngô lai F1. Vào chiều ngày 5/12 vừa qua, tại UBND xã An Hoà, Ban Chỉ đạo liên minh đã tổ chức buổi lễ tổng kết, đánh giá, mổ xẻ những thuận lợi cũng như khó khăn trong quá trình thực hiện.
Lựa chọn đối tác phù hợp là tiêu chí đầu tiên để đảm bảo thành công, Cty CP VTNN Nghệ An có bề dày truyền thống hơn 50 năm (thành lập năm 1960), là 1 trong 4 đơn vị cung ứng giống cây trồng chủ yếu trên địa bàn tỉnh. HTXNN Bút Lĩnh là địa phương luôn đi đầu ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào SX, nhất là đối với các giống cây trồng mới.
Trước đây, nông dân của HTX dù có nhiều kinh nghiệm trong SX ngô thương phẩm nhưng với cách làm manh mún, nhỏ lẻ nên hiệu quả không cao. Kể từ khi tham gia liên minh, được DN tổ chức tập huấn kỹ thuật bài bản, lại được dự án hỗ trợ thêm các thiết bị máy móc hiện đại nên tất cả 399 hộ tham gia đều rất chủ động trong SX.
Giữa HTX và DN tìm được tiếng nói chung, có sự đồng thuận nên kết quả đạt được là khá tích cực. Đánh giá lại quá trình thực hiện liên kết, ông Lê Văn Lương, Phó GĐ dự án cho biết: Trước khi tham gia liên minh, lợi nhuận của tổ chức nông dân và DN chỉ đạt 2.309 triệu đồng, sau 2 năm đã tăng lên 3.835 triệu đồng, gấp 1,5 lần.
Đạt được kết quả trên là do các hộ nông dân đã biết ứng dụng khoa học, kỹ thuật, chuyển đổi nhanh từ SX tự cấp sang SX hàng hoá. Có sự hỗ trợ từ dự án, nông dân và DN liên kết chặt chẽ với nhau nên chất lượng làm ra được cải thiện. Trong 2 năm (2012 - 2013), giá các loại nông sản hàng hoá tăng cao, đặc biệt là giá ngô giống đã góp phần không nhỏ làm tăng hiệu quả SXKD của liên minh.
Dự án chỉ kéo dài trong vòng 24 tháng, theo phản ánh của nông dân thì thời gian như thế là bất cập. Việc mua sắm trang thiết bị, giải ngân kinh phí thực hiện chương trình, làm quen với cách làm mới… chiếm khá nhiều thời gian. Mặt khác, thời tiết SX vụ đông 2012 không thuận lợi, lượng mưa lớn, độ ẩm cao, rét đậm, rét hại kéo dài… ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của ngô.
Liên minh mới đi vào hoạt động gặp phải rất nhiều khó khăn và lúng túng trong cách làm, nhưng với tinh thần quyết tâm khắc phục nên tình hình nhanh chóng có chuyển biến. Sau 2 năm hoạt động, tổ chức nông dân và DN đã thực hiện mua sắm và giải ngân được 83,8% kế hoạch kinh doanh. Nông dân SX ra hạt giống ngô chất lượng tốt hơn, mở rộng thêm thị trường tiêu thụ sản phẩm, tăng hiệu quả SXKD cho DN.
Theo ông Lương, thành công của liên minh SX và tiêu thụ hạt giống ngô lai F1 sẽ tạo tiền đề để các đơn vị khác tham khảo, học tập, giúp các cấp quản lý nhà nước có liên quan ban hành những chính sách đúng đắn để thúc đẩy hơn nữa việc liên kết giữa DN và tổ chức nông dân, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp.
