Cô kính mến!
Con gái đầu lòng của vợ chồng cháu du học đã về và đã đi làm. Ở nước ngoài cháu và cậu người yêu đã có những tháng ngày ríu rít như thế hệ chúng nó luôn tự do, hiện đại. Con trai người ta là trai một, nhà khá giả, thì con gái cháu cũng là gái một. Mỗi nhà có hai con nên nếu là trai và gái thì ai cũng có trai một gái một, không khác được.
Cháu nhấn mạnh trai một và gái một để thấy tầm quan trọng của vấn đề mà cháu đang muốn chia sẻ. Có đúng là người mình hay vẽ chuyện để làm rối chính mình không cô? Hay là việc nên theo truyền thống để mọi thứ đâu vào đấy một cách tốt đẹp?
Cô ạ, khi các cháu cùng về Việt Nam và đi làm thì, giữa những người thân và xã hội ta, chúng không tự nhiên thoải mái như ở xứ người, điều đó tất nhiên. Bao nhiêu việc của vợ chồng cháu và chung quanh, giờ chúng mới quan sát kỹ và bỗng dưng ngại cưới cô ạ. Có lúc con gái cháu thốt lên: Trốn cưới thì có được không mẹ? Giời ạ, nghĩ như thế thì sinh con, nuôi ăn học một đống tiền, yêu đương đủ trò, giờ nó muốn không cưới xin gì, cầm bằng cho không cô con cho người ta sao?
Bắt đầu nhận phản ứng từ nội, từ ngoại, cô dì chú bác, đủ cả. Các cụ bảo cưới ngay, tức khắc, con gái mình thành cũ, con người ta chạy thì mất hết à? Thế hệ ngang cháu chia hai luồng rõ rệt, cưới chứ, nhưng để ổn định công việc đã, tự tích lũy, độc lập hạnh phúc muôn năm, luồng kia “không cưới đã chết ai?” Không ai chết nhưng chỉ có bố mẹ cô con gái là buồn rầu, tại sao đã sống thử rồi mà ngại cưới?
Rối. Chúng nó bảo sẽ tự tìm đường đi một nước yên bình khác để sống. Cảm giác mất con hiện hữu. Do đâu? Quan niệm chúng quá xa lạ với người chúng ta? Hay chúng đang chống lại áp lực? Hay chúng thấy thời gian mênh mông, thong dong đi kẻo hối, như điệp khúc hàng ngày? Hay là xã hội ta làm chúng ngao ngán và sẽ thoát đi, lần này là xa thật xa, bảo là “cao chạy xa bay”. Có đáng để buồn rầu không cô?
Cháu thân mến!
Có tiền cho con du học thì cầm chắc mình sẽ được chứng kiến chúng thay đổi theo trào lưu hiện đại. Thứ nhất, bố mẹ không được góp ý nọ kia nhiều. Thứ hai, phải chấp nhận chúng “góp gạo thổi cơm chung thoải mái” ở xứ người. Thứ ba, không ai có thể bắt được chúng cưới hay không cưới và vào thời điểm nào. Thứ tư, chúng sẽ phản ứng thường xuyên tập tục, truyền thống, thói quen của người trong nước. Thứ năm, có điều kiện là chúng sẽ lại vút đi, như những cánh chim khôn ngoan từng trải biết ở đâu à đất thực sự lành. Thứ sáu, là tất cả những yếu tố trên đưa đến “lựa chọn sinh tử” cho bố mẹ: chính mình phải đi đi về về và biết đâu, khi hết đi nổi thì phải heo hẳn con ở cái xứ xa lơ xa lắc.
Chúng ta đang chứng kiến những thay đổi ghê gớm bởi thời đại công nghệ toàn cầu. Du học dễ như đi chơi. Du lịch nhiều cũng làm xã hội nhích dần về các xứ giàu. Nhưng nhân loại rồi sẽ nếm mùi vì người trẻ không thích đẻ và không thích cưới. Các nước giàu già nhanh. Các nước trẻ học theo cũng già nhanh, như VN mình chẳng hạn. Màu da không còn là vấn đề trong lựa chọn hôn nhân thì việc người trẻ không thích hôn nhân cũng không có gì là tệ.
Dĩ nhiên việc cưới hay không ở VN mình, nhất là ở Bắc sẽ làm sôi lên dư luận. Không cho phép thế đâu. Có khi chỉ vì bà nội hay bà ngoại đổ bệnh là phải chấp hành răm rắp. Cưới quá công phu mà khi về sống thì chẳng trăng mật gì cả nữa. Chỉ thấy chằng níu nghĩa vụ, cư xử, bắt bẻ, phức tạp, bận rộn… Đừng đơn giản khi chúng ta sống được thì con cái cũng sống được như mình. Chúng ta không thoát được đó thôi. Chúng nó sợ và có khi sợ hãi nữa.
Muốn đừng xa con thì nên hiểu và nghe chúng. Áp lực quá chúng tung bay thật chứ chẳng chơi. Nhưng với các bạn cứng đầu, chủ kiến mạnh, cá tính đậm thì sớm muộn gì chúng cũng vút đi nữa thôi. Tốt nhất là mềm dẻo, để con nó tự cân nhắc. Vậy thì mình phải có nghĩa vụ trái đệm, trung gian với dư luận của nội ngoại để chờ đợi chúng.
Đừng nghĩ như các cụ, rằng con trai họ bùng mình thiệt. Sao họ bùng mà thiệt nếu như tình yêu đã nguội và sẽ chết? Không hoàn toàn hòa hợp thì kết thúc, cũng bởi vì có sống thử nên mới biết không hòa hợp chứ. Nói chung, đời ta đã xong, đời các con là một thời khác, hãy để chúng nó tự vận hành cuộc sống của nó. Cô từng nhủ, nếu mình nằm xuống thì sao, thì cuộc sống vẫn như vậy thôi mà.
