* Chính sách tác động tức thì thị trường lúa gạo
* 10.000 tấn gạo chuyển ra Bắc mỗi ngày
Trước tình hình khó khăn trong việc tiêu thụ lúa gạo hàng hóa vụ đông xuân ở ĐBSCL, TCty Lương thực Miền Nam và Hiệp hội Lương thực Việt Nam đang khẩn trương triển khai hoặc chuẩn bị kế hoạch thu mua tạm trữ gần 3 triệu tấn quy gạo.
Ông Lê Thanh Tùng, chuyên viên Cục Trồng trọt, cho biết, đến ngày 24/2, các tỉnh ĐBSCL đã thu hoạch được khoảng 270.000 ha lúa đông xuân 2011-2012. Với năng suất bình quân trên diện tích đã thu hoạch là 6,24 tấn/ha, lượng lúa đã thu hoạch là 1,684 triệu tấn. Dự kiến đến hết tháng 2, sẽ có khoảng 300.000 ha được thu hoạch, sản lượng 1,872 triệu tấn. Trong tháng 3 tới, nhất là nửa cuối tháng 3 và mấy ngày đầu tháng 4, ĐBSCL sẽ thu hoạch rộ lúa đông xuân, với diện tích khoảng 700.000-800.000 ha. Với năng suất bình quân dự tính cũng ở mức 6,24/ha, trong tháng 3 và mấy ngày đầu tháng 4, sẽ có khoảng 4,368-4,992 triệu tấn lúa được thu hoạch.
Trong bối cảnh xuất khẩu gạo vẫn đang gặp khó khăn, việc tiêu thụ lượng lúa hàng hóa như trên đang là một bài toán khó. Chính vì thế, theo ông Trần Bảy, Trưởng phòng Kế hoạch TCty Lương thực Miền Nam (VINAFOOD II), từ tháng 2 này, TCty đã triển khai cho 24 doanh nghiệp thành viên công tác thu mua tạm trữ lúa gạo hàng hóa vụ đông xuân 2011-2012. Theo đó, lượng thu mua tạm trữ quy ra gạo sẽ là 1,9 triệu tấn. Giá thu mua được thực hiện theo giá thị trường, nhưng không thấp hơn mức 5.000 đ/kg (giá quy ra lúa khô đủ tiêu chuẩn xuất khẩu). Sở dĩ đặt ra mức thu mua quy ra lúa khô không thấp hơn mức 5.000 đ/kg như trên là vì giá thành sản xuất lúa vụ đông xuân năm nay đã được tính ở mức 3.400 đ/kg. Vì thế với giá tối thiểu 5.000 đ/kg, đã đủ đảm bảo lợi nhuận cho nông dân theo yêu cầu của Chính phủ (từ 30% trở lên).
Cũng theo ông Bảy, 24 đơn vị thành viên của VINAFOOD II được giao chỉ tiêu thu mua lúa gạo tạm trữ, hiện đang đứng chân trên 13 tỉnh, TP của ĐBSCL. Do đó, việc thu mua tạm trữ sẽ được thực hiện ở tất cả các vùng sản xuất lúa ở khu vực này. Hệ thống kho bãi hiện tại của VINAFOOD II đảm bảo dư sức chứa được lượng gạo nói trên trong thời gian dài. Để chuẩn bị nguồn vốn thu mua tạm trữ, VINAFOOD II đã đàm phán với một số ngân hàng lớn và được các ngân hàng này đồng ý ủng hộ. Lúa thơm, lúa chất lượng cao sẽ được các doanh nghiệp của VINAFOOD II ưu tiên thu mua tạm trữ. Với lúa IR 50404, các đơn vị cũng sẽ thu mua, nhưng chỉ mua lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Tất cả 24 đơn vị đều đã khẩn trương bắt tay vào tổ chức mạng lưới thu mua lúa gạo hàng hóa ở các chốt, trạm…
Song song với chương trình thu mua tạm trữ của VINAFOOD II, Hiệp hội Lương thực Miền Nam (VFA) cũng đang chuẩn bị kế hoạch thu mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo, thời gian dự kiến bắt đầu từ 15/3, và dự kiến kết thúc vào 30/4. Các đơn vị thành viên của VFA sẽ thu mua tạm trữ theo giá thị trường, nhưng không thấp hơn mức 5.000 đ/kg (lúa khô đủ tiêu chuẩn xuất khẩu). Thời gian tạm trữ là 3 tháng. Hiện VFA đã kiến nghị Chính phủ phê duyệt kế hoạch thu mua tạm trữ này.
Những thông tin về việc thu mua tạm trữ lúa gạo hàng hóa đã có tác động tức thì tới thị trường lúa gạo ở ĐBSCL. Theo ông Trần Bảo Toàn, GĐ DNTN Thanh Lịch (Đồng Tháp), từ hôm chủ nhật (26/2), giá gạo nguyên liệu các loại đã nhích lên khoảng 100-200 đ/kg. Cụ thể, tới ngày 27/2, giá gạo nguyên liệu loại 1 đã lên mức 7.200 đ/kg, gạo nguyên liệu loại làm ra gạo 25% tấm ở mức 6.900-7.000 đ/kg.
Mặt khác, cũng theo ông Trần Bảo Toàn, việc Trung Quốc mua mạnh gạo hàng hóa Việt Nam từ sau Tết Nhâm Thìn đến giờ, cũng đang giúp cho giá lúa vụ đông xuân đứng vững ở mức trên 5.000 đ/kg (lúa khô) – là mức giá vẫn đảm bảo lợi nhuận khá cho người nông dân. Ông Toàn cho biết hiện nay, ở các cảng lớn thuộc ĐBSCL như Cần Thơ, An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp…, ngày nào mỗi cảng cũng có chừng 15-20 tàu chờ chực để mua gạo chở ra Bắc xuất sang Trung Quốc. Tính ra, mỗi ngày, có chừng khoảng 10.000 tấn gạo ở ĐBSCL được chở ra Bắc để xuất sang bên kia biên giới. Theo ông Toàn, thị trường Trung Quốc đang trở thành “cứu tinh” cho hạt gạo Việt Nam vì nếu không có sức mua lớn từ thị trường này, giá lúa gạo hàng hóa ở ĐBSCL đã có thể bị giảm xuống thêm từ 1.000-2.000 đ/kg.
