Dù được công bố, triển lãm sẽ kéo dài từ 1/12 đến tận 15/12, sau đó mới “chu du” vào TP.HCM nhưng thành quả của mỹ thuật Việt Nam trong 5 năm qua chỉ thu hút được dân trong nghề tới xem những ngày đầu.
Cứ 5 năm một lần, triển lãm mỹ thuật lại hội tụ, đây cũng được xem là nơi hội tụ những tác phẩm xuất sắc nhất của ngành tạo hình trong suốt giai đoạn 2006 - 2010. Những ngày đầu, giới mỹ thuật thì nô nức đi xem để chỉ trỏ, bàn luận, người thưởng thức thì được chiêm ngưỡng những sáng tạo mới, những bức tranh mới… mà hiếm khi được xem vì vốn dĩ, mỹ thuật ở Việt Nam không đại chúng như ca nhạc, phim truyện hay sân khấu.
Trong khuôn khổ triển lãm năm 2010, có tổng số 836 tác phẩm của 735 tác giả trên cả nước tham dự, gồm các tác phẩm hội họa, đồ họa, phù điêu, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt. Hoạ sĩ Nguyễn Thành Huy cho rằng: “Có một số tác phẩm sắp đặt trong triển lãm tương đối ấn tượng, như vậy ít nhiều thì mỹ thuật Việt Nam cũng đã chấp nhận những sáng tạo đương đại. Tuy vậy, chỉ có 4 tác phẩm, trong khi các loại hình khác lên đến hàng trăm tác phẩm, nghệ thuật sắp đặt tham dự vào triển lãm… cũng mang tính cho có vậy thôi”.
Về quy mô triển lãm, khá nhiều các tác phẩm đồ sộ, đây cũng là điểm khác biệt với các triển lãm trước đây. Nhiều người xem choáng ngợp trước những bức tranh hoành tráng, những bức phù điêu cồng kềnh, chưa xét về mặt chất lượng nhưng cách sắp xếp tác phẩm của BTC có vẻ bất hợp lý khi những tác phẩm bé hơn… bị lép vế hẳn. Cách bố trí tên tác giả, tác phẩm cũng chưa thống nhất khi sự vinh danh này khá lộn xộn, khi thì bên trên, khi thì bên dưới, bên phải, bên trái tác phẩm.
Mới “đi hơn nửa chặng đường” nhưng triển lãm đã vắng người xem. Những ngày qua, hầu hết chỉ là dân trong nghề đến để chiêm ngưỡng và trao đổi, còn khán giả thưởng thức mỹ thuật thì khá hiếm. Trao đổi với PV NNVN, nhà phê bình mỹ thuật Bùi Như Hương cho rằng: “Cách đây mấy chục năm, triển lãm thu hút được vì lúc đó, giới hoạ sĩ chưa có điều kiện để mở triển lãm cá nhân. Chứ như mấy năm qua, triển lãm cá nhân “mọc ra như nấm”, người thưởng thức xem thôi cũng đã bội thực rồi”. Hội đồng nghệ thuật cũng đã chọn và trao 3 huy chương vàng, 6 huy chương bạc, 9 huy chương đồng và 30 giải khuyến khích cho các tác phẩm tham dự. Các tác phẩm xuất sắc gồm: Mầm đá (sơn dầu) của tác giả Vũ Cương (Hà Nội), Cầu Long Biên (sơn mài) của Nguyễn Trường Linh (Hà Nội), Những lá thư thời chiến (đồng) của Nguyễn Quốc Thắng (TP.HCM). Triển lãm diễn ra tại Hà Nội từ ngày 1/12 đến 15/12/2010 và tại TP.HCM từ ngày 10/1 đến 26/1/2011.
Hoạ sĩ Phạm Thành cho rằng: “Suốt 5 năm chờ đợi để xem những tác phẩm của đồng nghiệp, hoá ra cuối cùng là dân trong nghề khoe với nhau”. Đó cũng là tâm trạng chung của nhiều hoạ sĩ khi thấy khán giả khá thờ ơ với mỹ thuật nước nhà. Đồng quan điểm với nhà phê bình Bùi Như Hương, nhiếp ảnh gia Ngô Xuân Phú cũng cho rằng: “Người yêu mỹ thuật hiện tại đã quá mãn nhãn với các triển lãm cá nhân quanh năm rồi nên không mấy mặn mà với những dịp triển lãm mang tính tổng kết như thế này”.
Với gần 1.000 tác phẩm, 3 tầng của khu triển lãm Vân Hồ gần như được phủ kín, bà Bùi Như Hương trao đổi: “Chất lượng thì vẫn thế nhưng cách thức tổ chức thì chưa tốt, các nhà quản lý cần phải xem lại. 5 năm để tổ chức một lần thì không phải là vấn đề thời gian mà cách thẩm định tác phẩm, nên có đột biến hơn, cần quảng bá nhiều hơn, nghệ thuật nói chung và mỹ thuật nói riêng cũng phải gắn với dân sinh chứ như năm nay, tôi thấy hơi lộn xộn. Một khi chất lượng không được cải thiện thì sẽ vắng người xem thôi”.
