Cá thu có tên khoa học là Scomberomorus maculatus, sinh sống ở biển, có giá trị dinh dưỡng cao. Cá thu được chế biến rất đa dạng với nhiều thực đơn hấp dẫn như cá thu nướng, kho riềng, sốt cà chua, kho tộ, kho tiêu, làm chả, làm chà bông, nấu bún…
Ngoài món ăn ngon, có nhiều dinh dưỡng ra, cá thu còn có công dụng chữa nhiều bệnh. Bởi vậy, quê tôi có câu ca: "Cha mẹ nghèo đòi ăn cá thu / Gã con xuống biển mù mù, tăm tăm”.
Theo Đông y, cá thu vị ngọt, bình, không độc; vào tỳ vị can thận. Thuộc nhóm bổ khí kiện tỳ. Có công năng chủ trị bổ ích nguyên khí, hoà dưỡng tạng phủ, cường thận, kiện cốt. Dùng cho mọi trường hợp suy nhược cơ thể, thiểu dưỡng, khí hư, huyết hư, mệt mỏi, lao bỏng nặng, suy kiệt ăn kém, gầy yếu sút cân, đau đầu chóng mặt, mỏi mắt.
Cá thu vừa ngon vừa bổ
Ăn thường xuyên cá thu có tác dụng làm giảm bớt mụn trên mặt, xẹp nhanh các mụn bọc do omega-3 giúp bảo vệ tế bào chống lại sự tấn công của vi khuẩn, làm đẹp da, giảm mụn. Liều dùng: 100 - 200g. Sau đây là những món ăn ngon chế biến từ cá thu:
- Tác dụng bổ dưỡng tạng phủ, ích khí kiện tỳ: Cá thu (200 g) làm sạch, bỏ ruột, cho cùng các vị thuốc như: Đảng sâm (15g), hoàng kỳ (200g), hoài sơn (15g), thêm gia vị hầm nhừ, sau bỏ bã thuốc.. Dùng cho các trường hợp tỳ vị hư, tiêu chảy dài ngày, phụ nữ huyết trắng, rong kinh, rong huyết, các trường hợp thoát vị, sa dạ dày, sa trực tràng, sa tử cung, suy kiệt thiểu dưỡng.
- Tác dụng bổ dưỡng tạng phủ nguyên khí: Cá thu (làm sạch, bỏ ruột) thêm gừng tươi, bột tiêu, gia vị kho nhừ ăn thường ngày. Dùng cho mọi giới tuổi, đặc biệt là người cao tuổi, phụ nữ có thai, sau đẻ, trẻ em, người bị tiêu chảy, kiết lỵ dài ngày.
- Bún chả cá thu: Cá thu tươi, mua về rửa sạch, cắt lát mỏng, lột lấy da, xương, mô sụn để riêng...chỉ dùng nạc (để ráo) cho vào máy xay nghiền cho nhuyễn. Cứ mỗi kg cá ướp với: 1,5 muỗng xúp hành lá cắt thật nhỏ + 1/2 muỗng xúp lá thìa là băm nhuyễn + 1 muỗng càphê tiêu + 1 muỗng xúp nước mắm + 1/2 muỗng càphê muối. Chả cá đã xay nhuyễn vo viên tròn nhỏ... chiên trong chảo nhiều dầu, vớt ra để ráo.
Cứ 1kg đầu cá thu nấu thành khoảng hai lít nước. Chặt đầu cá thành miếng nhỏ, cho thêm phần da, xương sụn, măng chua, cà chua... nấu với ít nước vừa đủ xâm xấp cá, hầm nhỏ lửa cho đến khi đầu cá mềm, lược bỏ xác xương da qua một túi vải thưa cho nước trong đẹp, thêm nước sôi vừa đủ; cho thêm măng chua, cà chua xắt và ít chả cá vo viên vào nồi nước dùng, giữ nóng trên bếp. Để nồi nước dùng thêm hấp dẫn, dùng dầu ăn phi với ít hột điều, cho ra dầu màu rồi cho vào nồi nước dùng vừa đủ. Hành lá cắt khúc ngắn chừng ba bốn phân, tỉa hoa và hành củ cắt lát mỏng, để riêng. Hành lá, ngò, lá thì là cắt nhỏ để riêng, gừng non cắt sợi.
Cuối cùng, chia bún vào tô, trải ít miếng chả hấp lẫn chả chiên lên mặt bún, châm nước dùng cá thật nóng vào, trải hành ngò (thì là, gừng tuỳ ý) cắt nhỏ, rắc thêm tiêu, ớt chín, ngò trải trên mặt bún, món bún chả cá thường chỉ ăn kèm hành lá, hành củ sống hoặc trụng; nêm nước mắm nguyên chất chanh ớt tỏi và ăn nóng.
