Cách cầm cân nảy mực của thẩm phán TAND TP Thái Nguyên và Viện KSND tỉnh Thái Nguyên làm cho người dân dở khóc dở cười. Vụ việc làm nhiều người đặt câu hỏi nghi vấn.
Ngày 22/4/2008, chị Nguyễn Thị Hải và mẹ là Nguyễn Thị Lộc (tổ 25, phường Quang Trung, TP Thái Nguyên) ký giấy vay nợ vợ chồng ông Đinh Đình Quyến và bà Nguyễn Thị Thanh (tổ 16, phường Đồng Quang) số tiền 200 triệu đồng với lãi suất 5 triệu đồng/tháng.
Đến ngày 11/6/2008, ông Quyến uỷ quyền cho ông Phạm Văn Hải (chủ DNTN Việt Anh) tiếp tục cho chị Hải vay 223 triệu đồng, lãi suất 1 triệu đồng/ngày, mỗi ngày trả lãi một lần. Vì chị Hải không trả được lãi ngày nên đến ngày 31/7/2008, số tiền chốt nợ là 273 triệu đồng (cộng lãi suất 50 ngày, 1 triệu đồng/ngày). Trong phiên xét xử sơ thẩm ngày 30/6/2010, TAND TP Thái Nguyên đã ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự. Theo đó, bà Đỗ Anh Dân (thẩm phán, chủ tọa phiên toà) đã ký quyết định mà bị đơn là chị Nguyễn Thị Hải và mẹ là bà Nguyễn Thị Lộc cùng liên đới có trách nhiệm thanh toán trả ông Đinh Đình Quyến số tiền 473 triệu đồng (trong đó có cả 50 triệu đồng lãi ngày), nộp 22,9 triệu đồng án phí, hoàn trả ông Quyến 14 triệu đồng tạm ứng án phí.
Điều 220 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định: “Trong trường hợp các đương sự thoả thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án và thoả thuận của họ là tự nguyện, không trái pháp luật hoặc đạo đức xã hội thì HĐXX ra quyết định công nhận sự thoả thuận của đương sự về việc giải quyết vụ án”. Thử hỏi, việc công nhận sự thoả thuận về việc cho vay lãi suất như trên liệu có trái pháp luật và đạo đức xã hội hay không?
Sau khi xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong vụ án, ngày 20/1/2011, Viện KSND tỉnh Thái Nguyên đã ra quyết định kháng nghị quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự của TAND TP Thái Nguyên. Kháng nghị đã chỉ rõ những vi phạm pháp luật của TAND TP Thái Nguyên. Đối với giấy vay tiền ngày 22/4/2008 chỉ có chữ ký của người vay (chị Hải và bà Lộc) nhưng không có chữ ký của người cho vay (ông Quyến và bà Thanh). Đối với giấy vay tiền ngày 11/6/2008 thì không có giấy tờ của ông Quyến uỷ quyền cho ông Hải (chủ DNTN Việt Anh) đứng ra cho vay.
Vậy mà khi xác định người tham gia tố tụng, TAND TP Thái Nguyên chỉ xác định ông Hải tham gia tố tụng với vai trò là người làm chứng và không đưa bà Thanh tham gia tố tụng với tư cách là đồng nguyên đơn. Tương tự, vì bà Lộc không có chữ ký trong giấy vay tiền ngày 11/6/2008 mà lại đưa bà Lộc là đồng bị đơn và phải chịu chung số tiền 473 triệu đồng là không đúng và không có căn cứ pháp lý. Trước đó, Toà tiến hành hoà giải nhưng lại không giao thông báo về phiên hoà giải cho nguyên đơn là ông Đinh Đình Quyến.
Không chỉ là việc kẻ vay người trả, kháng nghị của Viện KSND tỉnh Thái Nguyên còn khẳng định, TAND TP Thái Nguyên thụ lý, giải quyết vụ án nêu trên đã vi phạm nghiêm trọng tố tụng dân sự. Vi phạm các điều 56, 65, 146, 183, 220 Bộ luật TTDS. Quyết định kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm của Viện KSND tỉnh do ông Dương Quang Hợp (Phó Viện trưởng) ký ngày 20/1/2011. Trước đó 3 ngày, ngày 17/1, ông Hợp cũng ký công văn yêu cầu Chi cục Thi hành án TP Thái Nguyên hoãn thi hành 90 ngày để xem xét vụ kiện theo thủ tục giám đốc thẩm.
Đùng một cái, đến 28/1/2011 (8 ngày sau kháng nghị) ông Hợp lại ký quyết định rút kháng nghị. Lý do là, xét thấy không cần thiết kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, vì “TAND TP Thái Nguyên có những vi phạm tố tụng dân sự, nhưng kết quả giải quyết không làm thay đổi bản chất vụ án”. Thật nực cười, khi kháng nghị thì vụ việc được coi là "vi phạm nghiêm trọng” nhưng khi rút kháng nghị thì lại “không làm thay đổi bản chất vụ án”. Ông Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Thái Nguyên ký 2 quyết định “đá” nhau như vậy chẳng khác nào lấy tay nọ tát vào tay kia theo kiểu tay vẽ tay xoá.