Xã… vỡ nợ

Toàn xã Phú Xuân (huyện Phú Vang, tỉnh TT- Huế) có gần 200 ha tôm bị dịch bệnh với mức độ chết gần như 100% đã đẩy hàng trăm hộ dân vào cảnh nợ nần chồng chất.

Các thôn Quảng Xuyên, Ba Lăng, Xuân Ổ, Diên Đại…của xã Phú Xuân trước kia được biết đến như một trong những vùng trọng điểm nuôi tôm của tỉnh TT- Huế. Con tôm đã mang lại khấm khá cho hàng nghìn hộ dân thì nay nó trở thành thảm hoạ. Vào thôn Quảng Xuyên, Ba Lăng…nhìn ra cánh đồng tôm vắng hoe không một bóng người, lều bạt, máy móc phơi mưa phơi nắng không ai đoái hoài. Dẫn chúng tôi ra xem 3 hồ tôm hơn 15.000m2 đã chết sạch, anh Võ Văn Khai thẫn thờ: “Tôm nuôi mới được 1 tháng thì xuất hiện dịch bệnh, lúc đầu không biết bệnh chi, mỗi ngày chỉ chết một vài con, miềng tưởng là sẽ qua được. Ai dè sau đó tôm chết hàng loạt, nổi đỏ cả hồ. Tui hoảng quá dùng hết biện pháp này đến biện pháp khác hòng cứu tôm nhưng vô vọng. Tôm còn nhỏ quá, vớt lên cũng chẳng ai mua, đành mang về nhà cho…lợn ăn”.

Vùng tôm xơ xác, vắng hoe bóng người, dân Quảng Xuyên không đoái hoài gì đến nuôi tôm nữa.

Vụ tôm năm nay, hộ anh Khai đã chi phí bình quân 1 hồ 5.000m2 cả giống, thức ăn, mương máng…hết 15 triệu đồng. Chỉ trong nháy mắt mất sạch vốn. Đến nay, tiền vay ngân hàng 50 triệu đồng vẫn chưa trả được đồng nào. “Tui hy vọng trúng  vụ này sẽ có tiền trả nợ, ai dè. Giờ có vốn cũng không ai dám nuôi nữa. Sắp tới vào Nam làm thuê kiếm sống thôi”- anh Khai nói như mếu. Nếu những năm trước, tôm chết xảy ra lẻ tẻ đối với những hồ nuôi đã được 45- 60 ngày tuổi, dịch bệnh diễn biến chậm nên còn có biện pháp để xử lý, năm nay dịch bệnh trên tôm lan nhanh, tôm chết vượt quá 80% diện tích ao hồ toàn xã.

Không chỉ gia đình anh Khai, mà hàng trăm hộ gia đình ở Phú Xuân đều rơi vào tình cảnh nợ trước chưa trả, nợ sau lại đòi, sạch vốn phải phiêu dạt đi làm thuê. Anh Đăng Văn Hiền, chủ nuôi tôm ở thôn Quảng Xuyên cho biết: “Năm 2008 tui bắt đầu nuôi tôm, mấy vụ đầu cũng thấy ổn nên tui đầu tư tiền xây cơ sở bán thức ăn, vật tự, nông cụ phục vụ nuôi tôm cho bà con. Vừa qua, vay ngân hàng 60 triệu đồng, đầu tư 3 hồ nuôi, mỗi hồ 5.000m2. Tôm mới hơn tháng đã bị chết, cả nhà tiếc quá ra hồ vớt mỗi kg bán được hơn chục ngàn đồng, sau thấy nản không buồn vớt tiếp. Giờ nhắc đến nuôi tôm là thấy nợ nần, mệt mỏi”. Hộ anh Hiền không chỉ điêu đứng vì tôm chết mà còn khốn đốn vì các hộ khác nợ tiền vật tự, thức ăn, chi phí nuôi tôm. “Thường thì cuối vụ tôm sau khi thu hoạch xong sẽ thanh toán mọi khoản nợ nần, giờ tôm chết, mình có đòi họ cũng không có mà trả”- anh Hiền nói.

Ông Dương Phúc, Phó phòng NN- PTNT huyện Phú Vang cho biết, tôm chết trên toàn xã đã gây thiệt hại khoảng 4 tỷ đồng. Vừa qua, bão số 9 gây thiệt hại nặng nề cho xã Phú Xuân. Vụ tôm vừa rồi, xã huy động nguồn ngân sách gần 1 tỷ đồng để cải tạo các công trình thuỷ lợi, nạo vét kênh mương, ao hồ phục vụ nuôi tôm, đến nay xem như mất trắng. Có lẽ, chưa bao giờ vùng trọng điểm tôm Phú Xuân đạt đến một con số nợ kỷ lục như thế. Trong hơn 650 hộ nuôi tôm trên toàn xã, với tổng số nợ gần 50 tỷ đồng thì hộ nợ thấp nhất cũng 50 triệu, cao nhất 300-400 triệu đồng hỏi bao giờ trả cho xong.