Xâu xé cồn cát phòng hộ ven biển

Mặc dù UBND tỉnh TT - Huế cấm nhưng người dân và các tổ chức vẫn ngang nhiên khai thác cát

Tan hoang

Nạn khai thác cát xẩy ra phổ biến tại các xã ven biển như xã Hải Dương (huyện Hương Trà), xã Quảng Công, Quảng Ngạn (huyện Quảng Điền), xã Lộc Vĩnh, thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc)…

Để tận mắt chứng kiến nạn khai thác cát trái phép diễn ra công khai, chúng tôi đã có cuộc khảo sát đoạn cuối xã Quảng Công đến xã Hải Dương kéo dài chưa đầy 10 ki-lô-mét nhưng đã có khoảng 20 điểm khai thác cát nham nhở, nhiều dấu vết xe ôtô, xe bò dẫn vào những hố cát loang lổ trở thành một lối mòn.

Chạy dọc theo đường từ biển Cảnh Dương xã Lộc Vĩnh đến thị trấn Lăng Cô, mặc dù khu vực này được UBND tỉnh cấp cho các nhà đầu tư xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư chỉ làm lễ động thổ để “xí phần” rồi lấy số cát trên bán cho các Cty có nhu cầu san lấp mặt bằng xây dựng. Số được chủ đầu tư bắt tay vào xây dựng cũng cho san bằng. Trong khi UBND tỉnh TT - Huế lại có văn bản chỉ đạo cấm khai thác dải cồn cát phòng hộ ven biển.

Theo quan sát của chúng tôi, những điểm khai thác cát để lại nhiều hố sâu do lượng cát lấy đi quá lớn đã khoét sâu vào nhiều cây phi lao để lộ nhiều bộ rễ bên bờ vực sắp đổ. Cứ thế dải cồn cát phòng hộ bị "gặm" nát dần với nhiều diện tích, khiến cho nhiều loài cây trồng phòng hộ và các thảm thực vật cũng bị "hạ gục" bởi những người khai thác cát.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Liêm - Chủ tịch UBND xã Hải Dương cho biết: “Trước khi xây dựng cầu Ca Cút bắc qua phá Tam Giang, Xí nghiệp đường sắt 878 có xin khai thác cát từ 1-2000 mét khối ở khu vực trên để san lấp mặt bằng đường dân vào cầu. Lợi dụng sự "đồng thuận miệng” giữa hai bên rồi ngang nhiên khai thác trên mức xin phép. Ngoài ra, trên địa bàn xã cũng đã quy hoạch điểm khai thác cát, tuy nhiên người dân lại tiện đâu lấy đó nên mới xẩy ra tình trạng trên.

Nguy hiểm rình rập

Trước thực trạng khai thác cát bừa bãi của các tổ chức, cá nhân làm ảnh hưởng đến sự ổn định bền vững của dải cồn cát phòng hộ ven biển, UBND tỉnh TT - Huế đã có văn bản yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện có dải cồn cát phòng hộ ven biển, đặc biết là huyện Hương Trà, Quảng Điền tuyệt đối nghiêm cấm việc khai thác. Đồng thời, giao Sở TN&MT tỉnh tăng cường công tác phối hợp với chính quyền các địa phương, kiểm tra việc khai thác tài nguyên, kịp thời ngăn chặn xử lý.

Tuy nhiên đến nay nạn khai thác ở dải cồn cát phòng hộ ven biển không hề thuyên giảm. Ông Nguyễn Văn Nhật, Chủ tịch UBND xã Lộc Vĩnh, cho biết trên địa bàn xã hiện chưa có chỗ nào được cấp mỏ khai thác cát. Nhiều hộ dân muốn có cát để san lấp mặt bằng và xây dựng họ chỉ lén lút khai thác vào ban đêm. Ngoài ra, nhiều Cty, xí nghiệp thi công các công trình trên địa bàn họ cũng “nhắm” vào những cồn cát ven biển gần đường để lấy nhằm giảm bớt chi phí.

Còn nhớ, cơn bão số 9 năm 2009 kết hợp triều cường đã tấn công nhiều địa phương ven biển TT - Huế, đặc biệt triều cường đã đưa nước mặn xâm nhập và cát biển vùi lấp trên 100 héc-ta đất nông nghiệp ở xã Vĩnh Hải (huyện Phú Lộc). Trước nạn khai thác cát trái phép ở dải cồn cát phòng hộ ven biển như hiện nay, không lâu nữa các xã ven biển phải gánh chịu những hiểm hoạ thiên tai khốc liệt hơn.