Xem nuôi trồng thủy sản sạch ở Hà Nội

Đông Mỹ (Thanh Trì, Hà Nội) là một xã ven đô vốn nổi tiếng về nghề truyền thống nuôi trồng thủy sản với 105 ha diện tích thủy sản chuyên canh. Những năm qua, các hộ nuôi cũng đã áp dụng một số tiến bộ kỹ thuật cũng như đưa một số đối tượng nuôi hiệu quả vào sản xuất, tuy nhiên năng suất nuôi bình quân mới đạt 5 - 7tấn/ha. Hiện tượng bệnh cá vẫn thường xuyên xuất hiện gây thiệt hại lớn cho người nuôi nhất là khi chuyển mùa.

Chất lượng thực sự của thủy sản ở những vùng nuôi có nguy cơ ô nhiễm, dịch bệnh này đến sức khỏe người tiêu dùng ra sao cũng chưa có nghiên cứu, phân tích. Đông Mỹ cũng chưa bố trí được cơ cấu rải vụ nên thu hoạch bị dồn dẫn đến áp lực về mùa vụ, chính vì vậy bị phụ thuộc nhiều vào trung gian phân phối nên hiệu quả sản xuất còn thấp.

Để giải quyết đồng loạt những vấn đề trên năm 2010 Trung tâm Khuyến nông Hà Nội xây dựng mô hình nuôi thủy sản tập trung an toàn sinh học với 80 ha và 85 hộ tham gia, với mục tiêu: Xây dựng vùng thủy sản tập trung, theo hướng bền vững. Nâng cao năng suất bình quân vùng nuôi. Tạo ra sản phẩm an toàn cho xã hội, không gây ô nhiễm môi trường. Là cơ sở để xây dựng mối liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.

Để xây dựng mô hình, Trung tâm hỗ trợ 50% con giống đảm bảo chất lượng, 20% chế phẩm sinh học xử xý môi trường, tập huấn kỹ thuật cho các hộ tham gia mô hình. Riêng về thức ăn, các hộ tham gia mô hình có đủ điều kiện thì được vay nguồn quĩ khuyến nông để thực hiện. Các công đoạn được tuần tự vận hành như một bộ máy.

Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thuỷ sản I: Kiểm tra đánh giá các chỉ tiêu về thuỷ lý, thuỷ hoá môi trường nước tại vùng nuôi. Cty Công nghệ Hoá sinh Việt Nam trên cơ sở kết quả phân tích của Viện I đã ra quy trình và cung ứng các loại chế phẩm sinh học để xử lý môi trường tại vùng nuôi. Chi cục Thuỷ sản Hà Nội giám sát kiểm tra quá trình thực hiện, hàng tháng chịu trách nhiệm cảnh báo dịch bệnh trong vùng nuôi và có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận cho các hộ nuôi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trung tâm Khuyến nông giới thiệu một số doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào như thức ăn, thuốc thú y thủy sản… giúp cho bà con nông dân thuận lợi trong đầu tư sản xuất.

Trước khi có mô hình, kết quả phân tích nước ở vùng Đông Mỹ rất xấu, nhiều loại khí độc hòa tan gấp 3-5 lần cho phép. Sau khi nước ao nuôi được xử lý bằng chế phẩm sinh học EMC thì hàm lượng oxy hòa tan trong các nhóm ao nuôi lấy mẫu đều > 3mg/l; hàm lượng khí H2S, NO3 đã giảm 3 đến 4 lần và đều dao động trong ngưỡng cho phép so với TCVN- 5943. Hàm lượng muối dinh dưỡng trong ao luôn đảm bảo.

Trong quá trình nuôi các ao nuôi luôn dùng định kỳ chế phẩm sinh học nên môi trường ao nuôi luôn được duy trì ổn định, tốc độ sinh trưởng của cá tốt. Trong chu kỳ nuôi cá không bị bệnh, càng tránh được nỗi lo thấp thỏm của nông dân lúc trái gió, trở trời cá nổi trắng bụng, trắng ao hồi trước.

Chất lượng môi trường ao nuôi giai đoạn chuẩn bị thu hoạch cá các chỉ số môi trường đều đạt tiêu chuẩn khi xả thải ra môi trường. Định kỳ hàng tháng cán bộ chỉ đạo mô hình kiểm tra tốc độ sinh trưởng của cá bằng phương pháp cân đo: Thu 30 mẫu mỗi loại sau đó cân và lấy trọng lượng bình quân của từng loại. Kết quả kiểm tra hàng tháng cho thấy cá phát triển, sinh trưởng tốt, không xuất hiện dịch bệnh tại vùng nuôi. Năng suất ước đạt trên 10tấn/ha.

Sau 6 tháng nuôi, Chi cục Thủy sản tiến hành thu 15 mẫu sản phẩm cá nuôi tại vùng nuôi và gửi đi phân tích tại Trung tâm phân tích chất lượng thuộc Viện Công nghiệp thực phẩm. Kết quả phân tích cho thấy trong các mẫu thu không xuất hiện kháng sinh cấm, các chỉ số kim loại nặng và vi sinh vật gây bệnh trên người đều nằm trong ngưỡng cho phép theo QĐ số 46/2007/QĐ-BYT. Bước đầu đánh giá có thể nói là khả quan, là đạt sạch.

Ngoài việc hỗ trợ về giống, chế phẩm sinh học xử lý môi trường theo định mức và tập huấn cho nông dân, Trung tâm Khuyến nông còn tạo điều kiện cho các hộ tham gia mô hình có đủ kiện vay nguồn quỹ khuyến nông để đầu tư nâng cao hiệu quả, cụ thể đã giải ngân 1.060.000.000đ cho 11 hộ vay. Đơn vị cũng đồng thời đứng ra bảo tín để nông dân được mua vật tư đúng giá, đảm bảo chất lượng và trả chậm một phần.