Xuất khẩu thủy sản năm 2012 được dự báo là có nhiều thuận lợi, nhưng bên cạnh đó cũng có những khó khăn lớn, nhất là về nguyên liệu. 
Chế biến thủy sản XK
Theo Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO), từ nay đến năm 2015, tiêu thụ thủy sản tính theo đầu người trên toàn cầu sẽ tăng trưởng khoảng 0,8%/năm, tổng nhu cầu thủy sản và các sản phẩm thủy sản sẽ tăng khoảng 2,1%/năm. Như vậy, có thể thấy, nhu cầu thủy sản thế giới năm 2012 sẽ tiếp tục tăng so với năm nay, đó là một điều kiện thuận lợi để các DN thủy sản Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh XK trong năm tới, nhất là với các thủy sản nuôi trồng như tôm, cá tra ... Bởi cũng theo một báo cáo mới đây của FAO, trong năm 2012, các sản phẩm từ nuôi trồng sẽ chiếm trên 50% lượng thủy sản tiêu thụ của thế giới.
Với con tôm, lũ lụt tại Thái Lan đang là cơ hội cho các DN Việt Nam trong những tháng đầu năm 2012. Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến XK Thủy sản Việt Nam (VASEP), rất nhiều kho lạnh của Thái Lan tập trung ở thủ đô Băng Cốc, và hầu hết những kho này đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, phải mất thời gian nữa mới có thể hoạt động lại được, gây ảnh hưởng không nhỏ tới XK tôm của Thái Lan. Nước lũ từ Băng Cốc tràn tới Mariachi là nơi tập trung nhiều nhà máy chế biến tôm của Thái Lan, khiến cho các DN ở đây đang nháo nhác, lo ngại.
Hiện nhiều DN Thái Lan đang cố gắng “đẩy” hàng sang Mỹ càng sớm càng tốt, nhưng phía Mỹ lại vừa tăng gấp 5 lần việc kiểm tra chất lượng tôm Thái Lan vì lo ngại lũ lụt làm gia tăng sự mất an toàn vệ sinh thực phẩm, mầm mống dịch bệnh từ thủy sản nước này. Bởi thế, đây là thời cơ tốt để các DN Việt Nam có thể tìm kiếm thêm những hợp đồng mới cho XK đầu năm tới.
Một số nước XK tôm lớn khác cũng đang gặp nhiều khó khăn. Trung Quốc đang trải qua thời kỳ giá lạnh, làm ảnh hưởng đến sản lượng tôm. Indonesia đang phải đối mặt với dịch bệnh. Trong khi đó, ở những thị trường lớn là Mỹ, EU và Nhật Bản, nguồn cung tôm nội địa được dự báo là sẽ thấp.
Với con cá tra, thị trường Mỹ cũng đang đầy cơ hội, khi sản lượng cá da trơn nước này giảm mạnh. Trong năm 2011, diện tích nuôi cá da trơn ở Mỹ giảm 39% so với năm 2010. Sản lượng giảm mạnh, khiến cho công suất chế biến cá da trơn ở Mỹ giảm 32%, qua đó đẩy giá cá da trơn Mỹ lên khá cao. Đây là cơ hội lớn cho các DN Việt Nam đẩy mạnh hơn nữa việc XK cá tra sang Mỹ trong năm 2012, nhất là khi nhiều DN chuyên XK cá tra sang Mỹ như Vĩnh Hoàn, Vinh Quang, CL-Fish, Agifish, ESS LLC và South Vina, đã được giảm thuế chống bán phá giá từ mức 2,44-4,22% xuống còn từ 0-0,02%.
| Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Chủ tịch UB hải sản thuộc VASEP cho rằng, thiếu nguyên liệu hải sản vẫn đang sẽ là bài toán chưa có lời giải, khi mà các DN khó cạnh tranh lại ngay trên sân nhà trong việc thu mua nguyên liệu với thương nhân Trung Quốc. |
Ông Lê Việt Tiến, TGĐ Cty CP Vạn Đức (TP HCM), cho biết, đến thời điểm này, những đơn hàng XK thủy hải sản sang châu Âu năm 2012 còn khá ít ỏi. Thậm chí có DN đến thời điểm này vẫn chưa có một đơn hàng nào xuất sang châu Âu trong năm 2012.
Nhưng cái khó lớn nhất đối với XK thủy sản trong năm 2012 là ở nguyên liệu. Do ảnh hưởng bởi lũ lụt, các tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long như An Giang, Đồng Tháp (nơi cung ứng 60-70% lượng con giống cá tra cho ĐBSCL), đã hầu như không thể làm ra con giống trong những tháng cuối năm 2011. Trong khi đó, dù giá cả tra đang tăng cao trở lại, nhưng những khó khăn về nguồn vốn, sự gia tăng về chi phí sản xuất cùng với sự lên xuống thất thường của giá bán cá …, đang khiến cho không ít hộ nuôi cá tra vẫn tiếp tục treo ao. Bởi thế, theo ông Dương Ngọc Minh, Chủ tịch HĐQT Cty CP Hùng Vương, khả năng thiếu hụt cá tra cho đến giữa năm 2012 là khó tránh khỏi.
