Ngày 4/5, Ngân hàng Nhà nước đã ra Thông tư 14/2012, quy định lãi suất cho vay ngắn hạn đối với 4 lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ và doanh nghiệp vừa và nhỏ.
>> Cần hơn cả tiền “giải cứu”
>> Lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn được hưởng trần lãi vay 15% một năm
>> Quốc hội sẽ xem xét “gói giải pháp” 29.000 tỷ đồng
Theo đó, với 4 lĩnh vực nói trên, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ, có mức tối đa bằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng trở lên cộng với 3%/năm. Hiện nay, lãi suất tối đa với tiền gửi là 12%/năm. Như vậy, trần lãi suất cho vay đối với nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ và doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ là 15%/năm, áp dụng từ ngày 8/5.
Đón nhận thông tin này, ông Phạm Vỹ Bền (Cty Tháp Sơn, Đồng Tháp), khẳng định nếu trần lãi suất mới được áp dụng, sẽ là một điều tốt cho các doanh nghiệp nông nghiệp nông thôn, vì hiện nay phần lớn các doanh nghiệp khi vay ngân hàng đang phải chịu lãi suất khá cao. Nhưng ông Bền cũng cho rằng với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, lãi suất vẫn cần hạ thấp thêm nữa, xuống còn 12% là hợp lý.
Trần lãi vay 15% vẫn còn cao đối với sản xuất, kinh doanh nông nghiệp nông thôn
Theo ông Trần Bảo Toàn, GĐ DNTN Thanh Lịch (Đồng Tháp), trần lãi suất 15% sẽ giúp cho doanh nghiệp nông nghiệp nông thôn dễ thở hơn, bởi hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp đang phải vay với lãi suất 18% hoặc hơn. Thế nhưng, ông Toàn cho rằng mức lãi trần này vẫn còn khá cao, bởi hiện nay, doanh nghiệp nông nghiệp, nông thôn có mức lợi nhuận rất thấp. Chẳng hạn như với các doanh nghiệp cung ứng gạo xuất khẩu, lợi nhuận trên mỗi kg gạo thành phẩm chỉ khoảng 50-100 đồng. Tức là lợi nhuận chỉ ở mức khoảng 1% trên doanh thu.Ông Toàn khẳng định: “Thậm chí có những khi làm gạo, biết là lợi nhuận chỉ được 0,5%, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chấp nhận làm để giữ mối hàng. Thà có được chút tiền lời còn hơn là ngồi không”.
Doanh nghiệp kinh doanh, chế biến nông sản lại thường phải cần nguồn vốn lớn để thu mua nguyên liệu, thời gian quay vòng vốn, nhanh thì phải mất vài tháng. Như cung ứng gạo xuất khẩu, từ lúc mua vào đến lúc xuất đi, phải mất 2 tháng trời. Phải vay nguồn vốn lớn mà mất ít nhất 2 tháng mới quay vòng vốn, nên kể cả khi lãi suất còn 15%, các doanh nghiệp chuyên cung ứng gạo xuất khẩu ở ĐBSCL cũng vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn.
Bởi thế, trần lãi suất huy động vốn của các ngân hàng vẫn cần được giảm xuống nữa, qua đó có thể đưa trần lãi cho vay với doanh nghiệp nông nghiệp, nông thôn xuống còn 12%, là mức lãi mà hầu hết các doanh nghiệp đều có thể sống được. TS Lê Thẩm Dương (ĐH Ngân hàng TP HCM), cũng cho rằng mức lãi suất 12-14% mới có thể giúp cho doanh nghiệp hồi sinh trong năm nay. Còn về lâu dài, mức lãi suất cho vay hợp lý nhất đối với các doanh nghiệp, chỉ nên từ 6-8%.
Nhưng hạ lãi suất là một chuyện, doanh nghiệp có vay được hay không lại là chuyện khác. Trước khi Ngân hàng Nhà nước ra Thông tư 14, một số ngân hàng thuộc hàng “đại gia” đã chủ động hạ lãi suất cho vay xuống bằng hoặc thấp hơn mức trần trong Thông tư 14, đối với một số lĩnh vực như xuất khẩu, nông nghiệp nông thôn, công nghiệp phụ trợ... Hồi giữa tháng 2, Vietcombank thông báo hạ lãi suất cho vay xuống còn 14,5% đối với các doanh nghiệp xuất khẩu thanh toán qua ngân hàng này, đồng thời áp dụng lãi vay 15% đối với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghiệp phụ trợ, nông nghiệp nông thôn... Ông Trần Phú Minh, Phó TGĐ Ngân hàng Phát triển Việt Nam, thừa nhận rằng, do chủ trương siết chặt tín dụng, nên các ngân hàng vẫn đang tập trung thu tiền về hơn là bung tiền ra. Chẳng hạn, với riêng Ngân hàng Phát triển Việt Nam, trong quý 1 năm nay, tăng tưởng tín dụng là rất thấp.
Trước Tết Nhâm Thìn, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam thông báo lãi suất 14,5-15,5% đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ... Nhưng trên thực tế, phần lớn các doanh nghiệp thuộc những lĩnh vực trên đều không tiếp cận được những nguồn vốn với lãi suất ưu đãi đó.
Doanh nghiệp nào may mắn tiếp cận được, cũng phải đáp ứng những điều kiện rất ngặt nghèo, phải “trày vi tróc vẩy” mới cầm được chút vốn lãi suất ưu đãi. Ngay cả khi Ngân hàng Nhà nước giảm trần lãi suất huy động xuống còn 13 rồi 12%, các doanh nghiệp nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp xuất khẩu..., vẫn phải gánh mức lãi vay cao như cũ là trên dưới 20%.
