Ông Chủ tịch huyện ơi, sao dân khổ thế này!

Cả ngàn hécta điều, sao, cao su, những căn nhà với toàn bộ đồ dùng, vật dụng bên trong bị ủi sập… Đó là hình ảnh cưỡng chế, thu hồi đất ở xã Phú Sơn. Lấy danh nghĩa “Lập quỹ xóa đói giảm nghèo”, chính quyền huyện Bù Đăng đang đẩy người dân vào cảnh bần cùng. Có vô lý không khi “xóa nghèo” bằng cách đẩy người dân nghèo vào cảnh nghèo hơn? 

Những căn nhà bị ủi sập.

DÂN NGHÈO LÂM CẢNH BẦN CÙNG!

QL14 lâu nay vốn nhỏ hẹp lại đầy ổ gà khiến chúng tôi mất đến 3 giờ mới đi hết đoạn đường 70 cây số từ thị xã Đồng Xoài đến UBND xã Phú Sơn. Đến nơi, một số người dân đã đợi sẵn, nét mặt họ đầy vẻ căng thẳng. Anh Long, một người dân xã Phú Sơn bảo: “Tụi tôi phải đón anh cho bằng được để dẫn đi vì từ đây vào đến rẫy của bà con còn gần 10 cây số nữa. Đường đi rất khó và nguy hiểm. Anh đi một mình không an toàn”. Vừa nói anh Long vừa liếc mắt chỉ cho tôi một tốp đàn ông đang ngồi cách đó vài chục mét.

Đi một đoạn, anh Long mới nói: “Tụi đó toàn dân giang hồ vùng này được thuê theo dõi những người “cứng đầu”, đi khiếu nại như chúng tôi. Họ sẵn sàng làm bất cứ điều gì. Tôi nói không an toàn cho anh là như vậy”.

Điều, cao su bị chặt hạ.

Hơn 13 giờ, sau hơn 1 tiếng lên xuống những quả đồi trên con đường gập ghềnh đá sỏi, chúng tôi mới đến tiểu khu 174, 175, xã Phú Sơn. Dừng xe lại chúng tôi mới có dịp quan sát xung quanh, những quả đồi mênh mông, xanh mướt ngày nào giờ đã biến thành vùng hoang hóa. Những thân, gốc cây điều khá to, bị đốt cháy đen, nằm ngổn ngang. 

Lúc chúng tôi đến, một đoàn cưỡng chế chừng 50 người đang “bao vây” túp lều nhỏ của anh Lâm Văn Nhâm cùng người mẹ mù 75 tuổi. Hai mẹ con anh Nhâm có khoảng 3 héc ta điều trồng từ năm 2005 vừa bị cưỡng chế, thu hồi trắng. Do ngôi nhà nhỏ dựng ngay trên đất rẫy đã bị ủi sập, không có chỗ ở nên anh Nhâm dựng túp lều cho mẹ trú tạm, nhưng ngày nào lực lượng “hậu” cưỡng chế cũng vào yêu cầu mẹ con anh dọn đi. “Bữa giờ 2 mẹ con bả bị đuổi hoài. Cứ dựng lều lên là bị kéo sập xuống. Tội lắm. Từ hôm qua đến giờ bả chưa có gì trong bụng, tụi tôi mua cháo mang đến cho bả ăn mà mấy ổng canh bên ngoài không cho vào”.

Những người dân dứng cạnh tôi tranh nhau “tố” chính quyền. Qua lời kể của họ tôi mới biết, đã mấy lần anh Nhâm đổ xăng vào người đồng thời tưới quanh túp lều, sẵn sàng cùng mẹ “tử thủ” trong túp lều nếu bị lực lượng cưỡng chế dùng áp lực “bứng” mẹ con anh đi.

Bà mù Đường Thị Kéo, bị lực lượng cưỡng chế bế ra khỏi lều và đặt ngồi ngay chỗ có tổ kiến lửa, báo hại bà sau đó phải lên trạm xá xã nằm cả tuần mới hết sưng.

Gần 20 người trong đại gia đình bà Võ Thị Thu Nga, 56 tuổi, ở thôn Sơn Phú, xã Phú Sơn, đều trông vào nguồn thu nhập duy nhất là hơn chục hécta đất (xâm canh) trồng tiêu, cà phê, điều, xen canh khoai mì từ năm 1998 đến nay. Cuối năm 2011, lực lượng cưỡng chế vào ủi sạch từ nhà cửa đến cây trồng khiến cả gia đình bà không còn nơi nào bấu víu. Bà Nga chỉ biết đi khắp nơi gõ cửa cầu cứu, nhưng vô ích. “Lúc cưỡng chế họ ngăn không cho ai vào nên toàn bộ tài sản trong nhà đều bị chôn vùi hết. Ngoài các vật dụng hàng ngày, khi đó trong nhà đang có 21 bao cà phê khô (loại bao 50 ký), một chiếc máy bơm Đ15 mua hơn 20 triệu để tưới cây và 5 cuộn ống dây lớn. Tất cả bị xe ủi càn hết xuống suối, lấp đất lên”, bà Nga nói trong nấc nghẹn.

Một người dân bị còng tay vì can tội ngăn cản lực lượng cưỡng chế.

NHIỀU SAI PHẠM, KHUẤT TẤT

Ngoài hàng trăm hộ dân có đất xâm canh đã bị cưỡng chế, thu hồi trắng thì tại các tiểu khu từ 174 đến 177 còn có 36 hộ với 36 hợp đồng (HĐ) trồng rừng với Ban Quản lý rừng phòng hộ Bù Đăng (BQLRPHBĐ). Trong đó có 24 HĐ theo chương trình 135 và 12 HĐ theo chương trình 661 của Chính phủ. Nhưng, tất cả những HĐ này đều bị ông Chủ tịch huyện Nguyễn Anh Hoàng “qui” vào một “tội” là sai về mặt pháp lý (?).

Điều đáng nói là hầu hết các hộ sau khi ký HĐ đều phải tự bỏ tiền túi ra trồng, chăm sóc, nhưng chưa nhận được một đồng hỗ trợ nào từ BQLRPHBĐ thì đã bị cưỡng chế. Trước đó, họ không được thông báo trước về việc cưỡng chế, không có ai đến lập biên bản kiểm kê tài sản, cây trồng trên đất. Xác minh thông tin này tại UBND xã Phú Sơn, ông Cao Ngọc Quang, Phó Chủ tịch xã lại cho biết chính quyền có thông báo cho dân biết trước khi thực hiện việc cưỡng chế.

Xe ủi càn quét.

Quá trình cưỡng chế, những chiếc máy ủi đã “tiện đường” càn luôn sang tiểu khu 173 (không nằm trong diện tích đất bị thu hồi), ủi luôn cả vườn cao su, sao đen “661” tại đây. Khi người dân khiếu nại, ông Chủ tịch huyện nói ông không ra lệnh ủi tiểu khu 173, có thể do nhầm.

Bà Phạm Thị Huệ (xã Minh Hưng, huyện Bù Đăng) cho biết, năm 2005, bà được BQLRPHBĐ ký hợp đồng giao, trồng 11 hécta rừng 661 tại tiểu khu 173 và 175. Thời hạn HĐ 4 năm (từ 2005 đến 2009) được Sở NN-PTNT tỉnh Bình Phước phê duyệt dự án, thiết kế. Theo đó, sao là cây chủ lực được trồng trên cả 11 hécta, xen điều (5 hécta).

Năm 2007, bà tiếp tục trồng xen cây cao su vào 6 hécta còn lại. Theo biên bản kiểm tra hàng năm, cây trồng của bà Huệ đều đạt và đang được Sở NN-PTNT làm hồ sơ chuyển đổi thành đất 50 năm. Đặc biệt, trên sơ đồ, toàn bộ đất của bà Huệ nằm ngoài diện tích bị cưỡng chế thu hồi. Nhưng ngày 28/12/2011, đoàn cưỡng chế đã ủi trắng toàn bộ diện tích đất của bà Huệ mà không có một thông báo nào. Những cây sao, điều 12 tuổi, cao su 5 tuổi (đã có thể cạo mủ) lần lượt gục ngã trước lưỡi máy ủi, máy cưa. 

 
Sau khi cưỡng chế, màu xanh của cây bị thay bằng cảnh hoang tàn.

Uất ức nhìn vườn cây bao năm chăm sóc bị tàn sát, cùng quẫn khi bỏ hàng tỷ đồng đầu tư vào khu đất giờ trắng tay, sáng 18/3/2012, bà Huệ đã treo cổ tự tử. May người nhà phát hiện kịp thời, bà Huệ mới được cứu sống.

Năm 2005, ông Đinh Văn Chu, (SN 1943, ở Tân Thành, thị xã Đồng Xoài), cùng 5 hộ khác được giao khoán 30 ha tại tiểu khu 177 để trồng cao su, điều và keo lai theo chương trình 661 (HĐ đầu tiên hết hạn 2008 và đã ký gia hạn đến tháng 11/2012). Biên bản kiểm tra hàng năm của BQLRPHBĐ cho thấy rừng trồng đạt 70% – 75% và cũng không nằm trong diện tích đất bị thu hồi. Thế nhưng, ngày 2/1/2012, đoàn cưỡng chế vẫn vào ủi sạch 4 ha điều 6 năm tuổi trồng xen cao su 2 tuổi.

Trước đó, họ không hề nhận được bất kỳ thông báo nào về việc sẽ bị cưỡng chế, thu hồi này. “Ông Chủ tịch huyện nói rằng hợp đồng của chúng tôi sai là vì không có biên bản giao đất, bản đồ không có chữ ký của 2 bên, và khi tái ký hợp đồng không thanh lý hợp đồng cũ!?”, ông Chu bức xúc.