Đua nhau nở rộ

Tài chính- Ngân hàng luôn là những ngành thu hút lượng thí sinh cao nhất ở các kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ. Không bỏ lỡ cơ hội, nhiều trường đua nhau mở chuyên ngành này như nấm mọc sau mưa, ảnh hưởng lớn đến chất lượng nhân lực, tìm kiếm việc làm của cử nhân.

Liên tục “hot”

Tháng 12/2007, lần đầu tiên có một hội thảo về nhu cầu xã hội đối với nhân lực ngành tài chính ngân hàng được Bộ GD- ĐT và Bộ Tài chính tổ chức. Việc xuất hiện ngay sau cơn sốt chứng khoán năm 2006 và sự bùng nổ của các ngân hàng cũng như tổ chức tài chính, tín dụng với nhiều quy mô khác nhau khiến cho hội thảo này thu hút sự chú ý của nhiều người.

Tại hội thảo này, những con số về nhu cầu xã hội đối với nhân lực ngành tài chính ngân hàng do ông Vũ Văn Ninh (khi đó đang là Bộ trưởng Bộ Tài chính) ngay lập tức thu hút tất cả những đơn vị đào tạo cũng như HS, SV. Theo đó, ông Ninh cho biết dự kiến đến năm 2010, nhu cầu nguồn nhân lực của các lĩnh vực bảo hiểm, chứng khoán, kiểm toán và thẩm định giá khoảng 13.500 người. Trong đó lĩnh vực chứng khoán là 5.000 người, bảo hiểm 3.000 người, kiểm toán 5.000 người, thẩm định giá 500 người và con số dự báo này có thể rất thấp so với nhu cầu thực tế.

Đúng như dự đoán, suốt những năm qua, ngành Tài chính- ngân hàng luôn là lựa chọn hàng đầu của HS bởi nhu cầu xã hội cao và thu nhập trong ngành này được đánh giá là hấp dẫn. Khảo sát qua Cổng thông tin điện tử của Bộ GD-ĐT vào tháng 2/2011 cho thấy trong số 80.000 TS tham gia trả lời thì có tới 38% đánh giá Tài chính- ngân hàng là ngành “nóng” nhất, tiếp đến là quản trị kinh doanh.

Bởi thế, điểm đầu vào của chuyên ngành này tại các trường ĐH luôn cao chót vót. Tại ĐH Kinh tế quốc dân, trong khi điểm sàn của trường năm 2010 là 21 điểm (với khối A) và 20 điểm (với khối D1) thì riêng ngành Tài chính- ngân hàng có điểm chuẩn khối A là 24,5 và khối D1 là 23,5. Riêng chuyên ngành Ngân hàng tại trường này vào năm 2010 lên tới 25,5 điểm (khối A) và 23,5 điểm (khối D1). Năm 2011, điểm tuyển sinh các ngành này vẫn giữ vị trí cao nhất trường.

Tại Học viện Ngân hàng, điểm vào ngành Tài chính- ngân hàng cao nhất trường với mức 23 điểm, cao hơn điểm sàn vào trường 2,5 điểm. ĐH Ngoại thương Hà Nội năm 2011 có điểm chuẩn vào ngành này cũng lên tới 23 điểm (khối D1), luôn ở vị trí cao nhất trong tất cả các chuyên ngành.

Đi cùng với điểm chuẩn cao là tỷ lệ chọi ở chuyên ngành này tại các trường ĐH cũng rất gay cấn với tỉ lệ 1/20,5.

Kinh tế khó khăn: Nhu cầu vẫn tăng

Khác với suy đoán kinh tế khó khăn sẽ khiến ngành này hết “hot”, ông Trần Mạnh Dũng, Trưởng phòng Đào tạo Học viện Ngân hàng cho biết: “Dự báo nguồn nhân lực lĩnh vực này trong thời gian 5- 10 năm tới vẫn rất “nóng” không phải bão hòa như nhiều người nhận định bởi vì ngành này chi phối rất nhiều đến sự phát triển kinh tế của đất nước”.

Như để khẳng định dự đoán của ông Dũng, mới đây (vào tháng 3/2012), VietnamWorks- nhà cung cấp các dịch vụ tuyển dụng trực tuyến lớn nhất VN đã công bố “Báo cáo chỉ số thị trường nhân lực trực tuyến VN tháng 2/2012”. Theo đó, báo cáo này cho thấy nhân lực ngành Tài chính- ngân hàng đã tăng mạnh trở lại sau 3 tháng giảm liên tiếp ở giai đoạn cuối năm 2011, đầu năm 2012.

Lý giải điều này, ông Dũng cho rằng hiện nay có hàng trăm ngân hàng trong và ngoài nước cùng hoạt động với quy mô ngày càng tăng, đáp ứng nhu cầu phát triển rất lớn của đất nước. Ngành Tài chính- ngân hàng mới thực sự nóng vài năm trở lại đây, do đó chưa thể đạt đến độ bão hòa về nhu cầu nhân lực ở thời điểm này, nếu có giảm đôi chút trong vài tháng cũng chỉ là hiệu ứng tạm thời của lạm phát.

Không chuyên ngành cũng mở

Nắm bắt được điều này, rất nhiều trường ĐH, CĐ đã xin mở ngành Tài chính- ngân hàng để đào tạo, trong đó có rất nhiều trường trên thực tế không có chức năng đào tạo các chuyên ngành kinh tế mà chỉ chuyên về đào tao công nghệ, kỹ thuật!

Hiện nay, chưa có thống kê chính thức nào về việc cả nước có bao nhiêu cơ sở đào tạo chuyên ngành Tài chính- ngân hàng nhưng theo Bộ GD- ĐT thì mùa tuyển sinh năm 2010, chỉ tính riêng ngành kinh tế đã chiếm tới 1/3 tổng số TS trúng tuyển trong cả nước. Như vậy có thể thấy số TS và số cơ sở đào tạo ngành này là rất lớn.

Trong khi những đơn vị có truyền thống đào tạo ngành tài chính ngân hàng lâu đời như ĐH Ngoại thương, Học viện Ngân hàng, Học viện Tài chính, ĐH Kinh tế quốc dân, ĐH Thương mại…  vẫn tiếp tục duy trì vị thế của mình thì hiện đã có thêm nhiều cơ sở mới nhảy vào đào tạo ngành này (cả công lập dẫn dân lập, cả hệ ĐH lẫn CĐ). Điều đáng nói là có nhiều trường hoàn toàn “không chuyên ngành” nhưng vẫn không bỏ lỡ mảnh đất màu mỡ này.

Có thể kể đến những trường như ĐH Công nghiệp Việt Trì, ĐH Công nghệ thông tin Gia Định, Học viện Hành chính QG, ĐH Thủy lợi, ĐH Mỏ- Địa chất, ĐH Công đoàn, CĐ Công nghệ thông tin TP. HCM, CĐ Văn hóa Nghệ thuật & Du lịch Sài Gòn… và một loạt các trường ĐH, CĐ không chuyên ngành khác.

Thậm chí, để tăng thêm sức hấp dẫn cho TS, trường CĐ Công nghệ Viettronics còn quảng cáo trên website của trường: “Tuỳ từng trường sẽ có những định hướng khác nhau dẫn đến việc xây dựng chương trình đào tạo không giống nhau. Việc theo học ở trường ĐH, CĐ top trên hay top dưới là điều không quan trọng do các trường đào tạo ngành Tài chính- ngân hàng đều phải dạy theo chương trình khung quy định của Bộ GD- ĐT nên sự khác biệt về kiến thức giữa các trường cùng nhóm ngành là không lớn(!?)”.