Báo NNVN ra ngày 4/10/2010 có bài “Ngây ngất Việt Lai 20 sạ hàng” phản ánh vụ mùa 2010, TP Hải Phòng đã rất thành công trong việc đẩy mạnh SX lúa gieo thẳng, gắn với giống lúa lai Việt Lai 20.
Vụ ĐX 2010-2011, Hải Phòng tiếp tục có nhiều chính sách đặc biệt, giúp thúc đẩy diện tích lúa gieo sạ tăng đột phá thêm hơn 1.000 hecta so với vụ mùa 2010. Đáng mừng hơn, mặc dù thời tiết vụ ĐX năm nay gặp rất nhiều khó khăn, tuy nhiên đến thời điểm này có thể khẳng định các diện tích lúa gieo sạ cơ bản gặt hái thắng lợi.
>> Ngây ngất Việt Lai 20 sạ hàng
Từ những chính sách đòn bẩy
Là một thành phố công nghiệp có tỉ trọng CN-DV chiếm hơn 90% cơ cấu kinh tế, nhưng điều đáng ghi nhận là đối với SX nông nghiệp nói chung và chính sách cho cây lúa nói riêng, Hải Phòng luôn dành nhiều sự quan tâm và chính sách ưu tiên đặc biệt mà không phải tỉnh nông nghiệp nào ở vùng ĐBSH cũng làm được. Thực tế cho thấy ở miền Bắc, việc phát triển diện tích gieo thẳng ở nhiều tỉnh như Hà Nam, Hà Nội... có từ rất sớm.
Tuy nhiên, tốc độ mở rộng diện tích đến nay vẫn chưa được như mong muốn. Trong khi đó, mặc dù phong trào gieo sạ ở Hải Phòng mới chỉ bắt đầu vài năm trở lại đây, nhưng tốc độ mở rộng diện tích gieo sạ lại tăng vọt. Điều này cho thấy những chính sách mang tính đòn bẩy cho phong trào này đã phát huy hiệu quả rất rõ rệt.
Nếu như vụ xuân 2009-2010, diện tích gieo sạ của TP Hải Phòng mới chỉ mang tính thử nghiệm ở một vài địa phương như Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Kiến Thụy và lẻ tẻ ở một số xã của huyện Thủy Nguyên thì tới vụ mùa năm 2010, tổng diện tích gieo sạ toàn Thành phố đã đạt trên 1.000 hecta. Vụ ĐX 2010-2011 có thể xem là bước đột phá trong việc mở rộng diện tích gieo sạ của Hải Phòng, khi tổng diện tích gieo sạ đã đạt gần 2.400 hecta – tăng hơn 1.400 hecta so với vụ mùa 2010, chiếm hơn 6% tổng diện tích gieo cấy.
Thủy Nguyên là huyện đã tạo được bước ngoặt lớn nhất trong vụ ĐX năm nay với tổng diện tích gieo sạ đạt hơn 1.000 hecta – tăng gần 800 hecta so với vụ mùa 2010 và chiếm gần 35% tổng diện tích gieo cấy toàn huyện. Một số xã trong huyện như Tam Hưng, Phả Lễ, Thiên Hương... chỉ sau một vụ SX thử nghiệm bằng gieo sạ ở vụ mùa 2010 đã nâng được diện tích gieo sạ bằng công cụ kéo tay lên tỉ lệ rất cao, chiếm 75- 80% tổng diện tích gieo cấy trong vụ ĐX 2010-2011.
Thành công lớn nhất để tạo nên sức bật cho phong trào gieo sạ ở Hải Phòng trước hết phải kể tới chính sách khuyến khích kịp thời và thiết thực từ cấp Thành phố tới tận cấp thôn, xã. Cụ thể vụ ĐX 2010-2011, TP Hải Phòng tiếp tục chủ trương ưu tiên mở rộng diện tích lúa lai bằng phương pháp gieo sạ vào trà xuân muộn bằng việc, chỉ hỗ trợ giá giống lúa lai với mức 40% đối với các diện tích gieo sạ vào trà xuân muộn. Hai giống lúa lai được hỗ trợ gồm Việt Lai 20 và Nhị ưu 986 đều có hiệu quả rất tốt với đồng đất Hải Phòng qua các vụ SX thử bằng phương pháp sạ hàng của các vụ trước.
Đối với kinh phí mua công cụ gieo sạ, Thành phố hỗ trợ 100% lãi suất vốn vay đối với các địa phương có nhu cầu vay vốn mua công cụ gieo sạ và máy gặt đập liên hợp trong năm 2011. Đồng thời, TT Khuyến nông Thành phố cũng được chỉ đạo phối hợp với các địa phương mở các lớp đào tạo quy trình và kỹ thuật chăm sóc đối với lúa gieo sạ. Trước tình hình rét đậm, rét hại đầu vụ ĐX năm nay, TP chỉ đạo Sở NN-PTNT thường xuyên kiểm tra và kịp thời ra chính sách chi 3,2 tỉ đồng để hỗ trợ cho toàn bộ diện tích gieo cấy với mức 2 gói phân bón lá kích thích sinh trưởng/sào.
Đến việc vào cuộc của nông dân
Tại huyện Thủy Nguyên, UBND huyện đã giao chi tiêu mở rộng diện tích gieo sạ tới từng xã và coi đây là một trong những chỉ tiêu thi đua, thậm chí có thể kỷ luật đối với lãnh đạo các xã không hoàn thành nhiệm vụ. Ngay khi chưa có quyết định của Thành phố, UBND huyện Thủy Nguyên cũng đã quyết định hỗ trợ thêm 10% giá giống lúa lai đối với các diện tích gieo sạ, nâng tổng mức hỗ trợ giá giống lên 50%. UBND huyện cũng hỗ trợ 50% giá công cụ gieo sạ cho các xã. Trước khi triển khai SX vụ ĐX, UBND huyện đã quyết định bố trí hoàn toàn kinh phí để tổ chức tập huấn quy trình gieo và chăm sóc lúa cho 33/35 xã trong huyện.
Về xã Thiên Hương (huyện Thủy Nguyên), tôi được nông dân Thôn 12 vui mừng dẫn ra khu Đầm Chua thị sát vùng lúa lai mới gieo sạ vụ đầu tiên, tốt bời bời. Anh Nguyễn Thế Hợi, một hộ dân trong thôn phấn chấn kể: “Nhà tôi có 6 sào đất ở Đầm Chua. Trước đây, khu Đầm Chua này đất vừa xấu lại nhiễm phèn, phải cấy lúa Khang Dân, năng suất cao nhất chỉ 2 tạ/sào. Bây giờ không chỉ ở Thiên Hương mà xã nào ở Thủy Nguyên cũng thế, không kiếm ra người cấy thuê nữa. Đến vụ cấy, chúng tôi phải lên tận Chính Mỹ thuê người cấy, tiền công tới 150 nghìn đồng/ngày, bao ăn uống mà vẫn tìm mỏi mắt vì lao động đi làm nhà máy hết. Còn vụ ĐX năm nay, dân chúng tôi khỏe rồi, vì gần như không phải nhúng tay vào việc gì, từ cày đất cho tới làm cỏ”.
Ông Hoàng Phúc Tròn, trưởng thôn 12 (xã Thiên Hương) cho biết thêm, ngoài chính sách của huyện và tỉnh, UBND xã cũng đã trích kinh phí hỗ trợ thêm 50% giá mua công cụ gieo sạ. Toàn xã hiện đã mua được 25 công cụ, phát miễn phí mỗi thôn 2 công cụ, đủ đáp ứng nhu cầu diện tích toàn xã. Tại các thôn, ngay từ đầu vụ UBND xã đã triển khai lập các “Tổ triển khai gieo sạ” từ 3-5 người do các trưởng thôn đứng đầu. Tổ này có nhiệm vụ bao “từ A đến Z” như: thuê máy cày đất, tổ chức ngâm ủ giống tập trung, tổ chức gieo sạ tập trung, phun thuốc trừ cỏ, thuốc diệt ốc bươu, diệt chuột, điều tiết nước. Tới cuối vụ, cộng tất tần tật các khoản, các hộ dân chỉ phải trả mức phí dịch vụ cho “Tổ gieo sạ” 100 nghìn đồng/sào – chưa bằng tiền thuê một công cấy!
Vụ ĐX 2010-2011, Cty CP Nông nghiệp Kỹ thuật cao Hải Phòng tiếp tục hỗ trợ 10% giá giống đối với giống lúa lai Việt Lai 20 do Cty SX cho các diện tích gieo sạ trên toàn thành phố. Bà Phạm Thị Cằng – GĐ Cty cho biết vụ mùa 2011 tới, Cty vẫn sẽ tiếp tục duy trì chính sách này. Để khuyến khích phong trào giao sạ, trong tháng 6/2011, Cty sẽ trích kinh phí mua máy gặt đập liên hợp tặng cho một số xã làm tốt gieo sạ trong vụ ĐX 2010-2011. Được biết, chủ trương đẩy mạnh gieo sạ gắn với thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp, đồng thời quy hoạch lại đồng ruộng theo hướng dồn thửa đang được Sở NN-PTNT TP Hải Phòng đưa vào chủ trương lớn trong thời gian tới.
Do đặc điểm khu Đầm Chua trũng, phèn và thoát nước kém, một số hộ dân Thôn 12 xã Thiên Hương còn tự nguyện góp 2 chiếc máy bơm giao cho Tổ gieo sạ quản lý việc chủ động bơm điều tiết nước cho các diện tích lúa gieo sạ. Ông Nguyễn Bỉnh Lường – Chủ nhiệm HTX Thiên Hương tiết lộ thêm: Vụ mùa năm 2010, Thiên Hương chỉ tổ chức gieo sạ thử nghiệm 5 hecta bằng giống Việt Lai 20, UBND xã hỗ trợ thêm 50% giá giống cùng với 50% do tỉnh và huyện hỗ trợ nữa là bằng 100% giá giống đối với các diện tích gieo sạ thử nghiệm. Thành công ở vụ mùa 2010 dân đã thấy rõ nên nên vụ ĐX 2010-2011, xã tiếp tục mở rộng diện tích gieo sạ lúa lai Việt Lai 20 lên hơn 100 hecta – chiếm 50% tổng diện tích và được dân ủng hộ hai tay!
Mặc dù đầu vụ ĐX năm nay thời tiết rét hại kéo dài, nhiều diện tích chiêm trũng như khu Đầm Chua (thôn 12) tưởng mất trắng. Tuy nhiên đến nay lãnh đạo xã đã thở phào vì lúa khôi phục, hiện đang trổ đòng rất tốt. Mặc dù thời gian sinh trưởng muộn hơn nửa tháng, nhưng nếu từ nay đến giữa tháng 6/2011 nếu không có gì thay đổi thì vụ lúa gieo sạ vụ ĐX năm nay Thiên Hương sẽ trúng đậm, ít nhất sẽ đạt 2,5 tạ/sào.
