Hiện có 3 công ty quốc tế đăng ký khảo nghiệm giống ngô biến đổi gen tại VN là Monsanto, Syngenta và Pioneer. Tất cả đều phải trải qua 2 quá trình khảo nghiệm hạn chế và diện rộng.
>> Công bố giật mình và phản đối rầm rộ
>> Quản lý và truyền thông
>> Gặp gỡ ở Missouri
VN đã dựa trên phương pháp khảo nghiệm chung của thế giới, Nghị định thư Cartagena về an toàn sinh học và các hướng dẫn đặc thù cho cây trồng biến đổi gen để đề xuất các chỉ tiêu, phương pháp bố trí, điều kiện tiến hành, điều tra theo dõi thí nghiệm…
29 quốc gia hiện đang trồng cây biến đổi gen đều sử dụng những phương pháp khảo nghiệm tương tự như thế này. Thậm chí ở nhiều nước chỉ làm khảo nghiệm diện rộng còn bỏ qua khảo nghiệm diện hẹp (chỉ làm khảo nghiệm diện hẹp khi phát minh ra event - sự kiện chuyển gen mới) nên cách khảo nghiệm 2 vòng của VN được đánh giá là chặt chẽ.
Khảo nghiệm hạn chế được thực hiện ở Viện Di truyền Nông nghiệp và Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng và phân bón vùng Nam bộ. Khảo nghiệm diện rộng trải dài khắp các vùng miền trong cả nước như Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Sơn La, Nghệ An, Đăk Lăk, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.
Ruộng bố trí thí nghiệm ngô biến đổi gen
PGS.TS Nguyễn Văn Tuất - Chủ tịch Hội đồng An toàn sinh học ngành NN-PTNT cho biết mọi tiến trình khảo nghiệm đến nay thực hiện khá suôn sẻ. Theo đánh giá sơ bộ của Hội đồng, kết quả khảo nghiệm diện rộng ngô biến đổi gen kháng sâu (TC1507) của Cty TNHH Pioneer Hi-bred VN với đơn vị khảo nghiệm là Viện Di truyền Nông nghiệp thì địa điểm, quy mô và điều kiện khảo nghiệm đảm bảo yêu cầu theo quy định và kế hoạch khảo nghiệm đã đăng ký…Số liệu khảo nghiệm khách quan, trung thực, đáng tin cậy. Quản lý rủi ro và giám sát khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen được thực hiện nghiêm túc theo quy định hiện hành.
Hội đồng kiến nghị Bộ NN-PTNT công nhận kết quả khảo nghiệm diện rộng đối với event ngô biến đổi gen TC1507. Cty TNHH Pioneer Hi-bred VN và Viện Di truyền Nông nghiệp cần hoàn thiện báo cáo theo yêu cầu… đặc biệt lưu ý bổ sung thông tin về nguồn gốc các phương pháp, kỹ thuật sử dụng kèm theo các tài liệu gốc của phương pháp, kỹ thuật, hoàn thiện hồ sơ pháp lý về giám sát và quản lý trong quá trình khảo nghiệm, các vấn đề chưa chắc chắn và giải pháp quản lý rủi ro.
Đánh giá kết quả khảo nghiệm diện rộng giống ngô biến đổi gen kháng sâu (MON89034) và kháng thuốc trừ cỏ (NK603) của Cty TNHH Dekalb VN với đơn vị khảo nghiệm là Viện Di truyền Nông nghiệp thì địa điểm, quy mô và điều kiện khảo nghiệm đảm bảo yêu cầu theo quy định và kế hoạch khảo nghiệm đã đăng ký. Số liệu khảo nghiệm khách quan, trung thực, đáng tin cậy. Quản lý rủi ro và giám sát khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen được thực hiện nghiêm túc theo quy định hiện hành.
Hội đồng kiến nghị Bộ NN-PTNT công nhận kết quả khảo nghiệm diện rộng đối với 2 event ngô biến đổi gen MON89034 và NK603. Cty TNHH Dekalb VN và Viện Di truyền nông nghiệp cần hoàn thiện báo cáo theo yêu cầu.
Đánh giá kết quả khảo nghiệm diện rộng giống ngô biến đổi gen kháng sâu (Bt11) và kháng thuốc trừ cỏ (GA21) của Cty TNHH Syngenta VN cũng tương tự như 2 Cty trên. Hội đồng kiến nghị Bộ NN-PTNT công nhận kết quả khảo nghiệm diện rộng đối với 2 event ngô biến đổi gen Bt11 và GA21. Cty TNHH Syngenta VN và đơn vị triển khai khảo nghiệm cần hoàn thiện báo cáo theo ý kiến đóng góp của Hội đồng.
Đáp ứng yêu cầu của Nghị định số 69/2010/NĐ-CP ngày 21/6/2010 về an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen…, Hội đồng An toàn sinh học ngành NN-PTNT đã thảo luận và thống nhất một số hoạt động liên quan đến công nhận kết quả khảo nghiệm đánh giá rủi ro của cây trồng biến đổi gen đối với môi trường và đa dạng sinh học tại VN như sau:
- Hoàn thiện hồ sơ pháp lý: Vụ Khoa học, công nghệ & Môi trường (Bộ NN-PTNT) rà soát yêu cầu quy định tại các văn bản quản lý nhà nước đã ban hành; hướng dẫn các Cty, đơn vị khảo nghiệm bổ sung, hoàn thiện đầy đủ các hồ sơ pháp lý theo quy định, đóng thành quyển bao gồm thuyết minh, kế hoạch khảo nghiệm, giấy phép khảo nghiệm, nhập khẩu hạt giống… Hoàn thiện hồ sơ các phiên họp Hội đồng ATSH tương ứng với từng hồ sơ đăng ký khảo nghiệm.
- Tổ chức đăng ký và đơn vị khảo nghiệm bổ sung hoàn thiện hồ sơ đăng ký công nhận kết quả và báo cáo kết quả khảo nghiệm theo yêu cầu của Hội đồng bao gồm:
+ Báo cáo khảo nghiệm hạn chế, khảo nghiệm diện rộng do đơn vị khảo nghiệm ký và đóng dấu, các tài liệu minh chứng kèm theo (điều kiện, phương pháp kỹ thuật khảo nghiệm, nhật ký khảo nghiệm, số liệu thô, hồ sơ quản lý, giám sát rủi ro…).
+ Báo cáo tổng hợp kết quả khảo nghiệm do Cty ký và đóng dấu…
Khu vực thí nghiệm ngô biến đổi gen
| Ở VN có 7 event đã được khảo nghiệm hạn chế và khảo nghiệm diện rộng; 6 event đã được công nhận tạm thời làm thức ăn chăn nuôi. |
Trong thời gian họp, thành viên Hội đồng đã xem xét và đánh giá hồ sơ trên cơ sở kinh nghiệm từ thực hiện các dự án hợp tác quốc tế như GMO guideline project, GMO ERA project... và kinh nghiệm trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ và quy trình của các nước đã sử dụng cây trồng biến đổi gen như Philippines, Australia, Hoa Kỳ, Argentina, Canada... Trên cơ sở hoạt động thực tế trong thời gian qua, Hội đồng kiến nghị Bộ NN-PTNT một số vấn đề sau:
- Việc xem xét đánh giá hồ sơ là một công việc phức tạp đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và sự cập nhật về thông tin khoa học cũng như các quy trình cấp phép, văn bản pháp lý... của các nước khác trên thế giới liên quan đến phê chuẩn, cấp phép, vì vậy Hội đồng ATSH và các thành viên hội đồng cần có cơ chế làm việc chuyên biệt hơn.
- Chỉnh sửa bổ sung, hoàn thiện và ban hành sớm Thông tư khảo nghiệm đánh giá rủi ro cây trồng biến đổi gen đối với môi trường và đa dạng sinh học của Bộ NN-PTNT phù hợp với Nghị đinh số 69/2010/NĐ-Cp ngày 21/6/2010 của Chính phủ về an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền và sản phẩm của sinh vật biến đổi gen.
- Phối hợp cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng hướng dẫn kỹ thuật đánh giá rủi ro cây trồng biến đổi gen đối với môi trường và đa dạng sinh học làm cơ sở cho các phiên họp Hội đồng tư vấn việc công nhận cơ sở khảo nghiệm, cấp giấy phép khảo nghiệm và công nhận kết quả khảo nghiệm.
