Sông Bến Hải đoạn chảy qua hai xã Vĩnh Trường và Linh Thượng thuộc huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, có chiều dài chừng 30 km đang bị cày xới tan hoang bởi nạn khai thác trái phép cát sạn và vàng sa khoáng.
>> Sông Mẹ nhiễm trùng
>> Đau thương một khúc sông Cầu
>> Sông Ba tiếp tục bị ''đầu độc''
>> Sông Ba quằn quại
>> Sông Ba bị bức tử
Điểm khai thác trái gây nhức nhối nhất là ở thôn Gia Vòng, xã Vĩnh Trường. Không biết đơn vị đang khai thác này đã được ai cấp phép nhưng tỏ ra rất ngang nhiên, khi cho máy múc cát sạn sát ngay chân đồi Bến Tắt của Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn.
Theo đường Hồ Chí Minh, chỉ cần đi qua cầu Bến Tắt 50 mét (hướng Nam - Bắc) nhiều người dễ dàng nhìn thấy đơn vị này có hẳn tấm bảng ngay phía bên phải đường với dòng chữ lớn "Bãi cát sạn" và không quên kèm theo số điện thoại liên hệ 01636091... Một bên bảng chỉ dẫn là con đường rộng chừng 5 mét nối từ đường Hồ Chí Minh xuống bãi cát sạn đã được làm sẵn để nhiều tháng nay cho xe ô tô từ Đông Hà, Vĩnh Linh, Gio Linh... lên “ăn hàng”. Ai cũng bức xúc trước việc hàng ngày có một chiếc xe múc cứ thế khoét sâu lòng sông Bến Hải, đoạn qua Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, để lấy tài nguyên của đất nước mang bán rồi bỏ tiền vào túi tư nhân.
Rời thôn Gia Vòng của xã Vĩnh Trường, chúng tôi ngược dòng Bến Hải đi đến thôn Đồng Giôn và thôn Bãi De của xã Linh Thượng, nhìn sông Bến Hải bị cày xới tung lên mà xót xa. Nào là lán trại của đội quân khai thác vàng, lán trại của đội quân khai thác cát sạn. Tại thôn Bãi De, hỏi bãi cát sạn lớn ấy của ai, thì đứa nhỏ nào cũng biết của ông Toản. Đi vào bãi mới thấy cảnh khai thác cát sạn ở đây như một công trường tấp nập, chứ không phải vì khai thác trái phép nên cần lén lút. Một lán trại to tướng nằm trên bờ Đông của sông Bến Hải, trong lán có vài bảo vệ, thợ máy, phía ngoài lán còn có một chiếc xe múc, mấy phuy dầu.
Bãi cát sạn của ông Toản ở thôn Bãi De tấp nập ô tô vào “ăn hàng”
Lần đầu tiên có mặt ở đây, chúng tôi nhìn xuống bãi cát sạn ở Bãi De đếm được 10 chiếc ô tô đang đợi “ăn hàng” trong thời gian một tiếng. Chưa kể hàng chục chuyến ô tô ra vào chở cát sạn trên con đường qua thôn Bãi De rồi rẽ về theo hai hướng Nam - Bắc của đường Hồ Chí Minh. Một bác tài xế chở cát sạn cho biết: “Mỗi khối sạn xây dựng mua tại bãi của ông Toản có giá 50 đến 70 ngàn đồng; mỗi ô tô nhỏ nhất chở gần 4 khối, loại ô tô lớn chở 6 khối”. Mỗi ngày bác tài này chạy được 3 chuyến cát sạn về Đông Hà. Trung bình mỗi ngày có chừng 50 chuyến xe lên “ăn hàng” tại bãi sạn của ông Toản.
Trước đây, ô tô vào “ăn hàng” ở bãi cát sạn của ông Toản, sau khi lội qua sông Bến Hải thì phải đi nhờ một đoạn đường của xã Vĩnh Hà của huyện Vĩnh Linh. Nay xã Vĩnh Hà không cho đi nhờ nên ông Toản tạm thời chuyển qua khai thác và bán cát sạn ở bãi phía Đông - Bắc thôn Bãi De. Bãi này và bãi trước cách nhau chừng 1km. Thực tế, tại các bãi khai thác cát sạn và vàng sa khoáng ở hai xã trên tuy là địa bàn miền núi, nhưng chỉ cách trung tâm huyện Gio Linh chừng 15 km. Do vậy dư luận cho rằng không thể có chuyện cơ quan chức năng huyện Gio Linh không biết tình hình khai thác trái phép cát sạn đang xảy ra như ở trên. Nhưng khi trao đổi với NNVN, bà Trần Thị Thảo, Phó Chủ tịch huyện Gio Linh, cho biết: “Tại khu vực hai xã trên chưa có chuyện khai thác cát sạn trái phép”.
Vậy ông Toản là ai? Không khó để chúng tôi tìm ra ông chủ của bãi cát sạn khổng lồ ở thôn Bãi De. Đó là ông Nguyễn Quốc Toản, chủ Cty TNHH Trường Giang ở xã Gio Sơn, huyện Gio Linh.
Một nguồn tin cho biết, mỗi ngày có không dưới 300 khối cát sạn, là tài nguyên của quốc gia tại địa bàn hai xã Vĩnh Trường và Linh Thượng, bị khai thác trái phép và chở ra khỏi địa bàn hai xã này. Tất cả tiền thu được từ việc bán cát sạn đều vào túi của hai ông chủ đang khai thác trái phép ở Gia Vòng và Bãi De.
Theo thông tin của NNVN, tại thời điểm này UBND tỉnh Quảng Trị chưa cho phép một đơn vị nào khai thác cát sạn và tận thu vàng sa khoáng ở địa bàn hai xã Linh Thượng và Vĩnh Trường của huyện Gio Linh. Mọi hoạt động đang diễn ra ở trên đều trái phép, đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ để lập lại trật tự kỷ cương, phép nước. (Còn nữa)