8 giờ 15 ngày thứ hai xét xử phúc thẩm, đại diện VKSNDTC giữ quyền công tố tại phiên tòa phúc thẩm vụ án "Giết người, chống người thi hành công vụ ở Tiên Lãng, Hải Phòng" đã phát biểu quan điểm giải quyết vụ án: Các bị cáo Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ phạm tội “Giết người đang thi hành công vụ”, được quy định tại điểm đ, khoản 1, điều 93 BLHS.
Các bị cáo Nguyễn Thị Thương, Phạm Thị Báu phạm tội “Chống người thi hành công vụ”, được quy định tại khoản 1, điều 257 BLHS. Đại diện VKSNDTC đề nghị HĐXX bác kháng cáo, giữ nguyên mức án mà Tòa cấp sơ thẩm đã tuyên đối với các bị cáo.
Mở đầu phần tranh tụng, LS Trần Vũ Hải (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho các bị cáo Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Nguyễn Thị Thương, Phạm Thị Báu, đã trình bày quan điểm của mình. Theo Luật sư, để có một bản án công minh, khách quan, thì phiên tòa này cần phải làm rõ 3 vấn đề quan trọng nhất trong vụ án.
Các bị cáo nghe tuyên án
Đó là: Nguyên nhân của vụ án. Gia đình Đoàn Văn Vươn đã đổ rất nhiều công sức, thời gian để tạo lập khu đầm. Từ khi có quyết định thu hồi đầm, Vươn đã tìm mọi cách mà pháp luật cho phép để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, từ khiếu nại đến khởi kiện, nhưng đều không được đáp ứng. Quyết định cưỡng chế đã đẩy gia đình ông đến đường cùng.
Hai vấn đề còn lại là: Những người có mặt tại hiện trường vụ án ngày 5/1/2012 là thi hành công vụ hay không thi hành công vụ? Và bên nào nổ súng trước? Về vấn đề thứ hai, quan điểm của Luật sư là: UBND huyện Tiên Lãng không có thẩm quyền điều động hay trưng dụng quân đội tham gia cưỡng chế. Quyết định thu hồi đất, quyết định cưỡng chế thu hồi đất của Đoàn Văn Vươn của UBND huyện Tiên Lãng đã được Thủ tướng Chính phủ kết luận là trái pháp luật.
Những người trong đoàn cưỡng chế sáng ngày 5/1/2012 đã không đến vị trí bị cưỡng chế theo quyết định là khu đầm 19,3 ha do Đoàn Văn Vươn đang sử dụng, mà lại đến khu đầm 21 ha do Đoàn Văn Quý đang sử dụng, và ngôi nhà của Quý, là nơi không nằm trong quyết định cưỡng chế, là hoàn toàn trái pháp luật, xâm phạm chỗ ở, xâm phạm lợi ích của công dân một cách trái phép.
Đó không phải là những người thi hành công vụ, bởi thi hành công vụ phải là thi hành đúng pháp luật, vì vậy việc phản ứng của anh em Đoàn Văn Vươn là hành vi tự vệ chính đáng.
Vấn đề thứ 3, phía bị hại đều khai rằng sau khi bị Đoàn Văn Quý kích nổ mìn, đoàn cưỡng chế vẫn tiến đến, dùng loa kêu gọi Quý không được manh động, nhưng vẫn bị Quý bắn súng chống trả khiến 7 người bị thương, nhưng chỉ có duy nhất 1 người trong đoàn bắn 1 phát súng chỉ thiên.
Ngược lại, Đoàn Văn Quý lại khai sau khi kích nổ 2 quả mìn tự tạo nhưng không làm ai bị thương, do bị bắn dữ dội bằng súng quân dụng nên Quý mới bắn trả 2 phát súng hoa cải do quá bức xúc và hoảng loạn. Vậy lời khai nào đúng? Bên nào nổ súng trước?
Theo Luật sư Trần Vũ Hải, câu trả lời này không khó. Chỉ cần xem lại băng ghi hình do đài PT-TH huyện Tiên Lãng ghi trong cuộc cưỡng chế, băng ghi hình của các chương trình ANTV, VTV, ANTĐ đã phát ngay trong tối ngày 5/1/2012 là rõ, nhưng rất tiếc đề nghị đó đã bị HĐXX bác bỏ.
Kết luận về quan điểm của mình, LS Trần Vũ Hải dứt khoát: Không có việc thi hành công vụ trong vụ án này. Các bị cáo Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ không có ý thức, không có động cơ giết người. Hai bị cáo Phạm Thị Báu, Nguyễn Thị Thương không phạm tội chống người thi hành công vụ. LS đề nghị HĐXX trả tự do cho Đoàn Văn Vươn và những bị cáo khác ngay tại tòa.
Các LS khác hoàn toàn đồng ý với quan điểm của LS Trần Vũ Hải, và góp phần làm rõ thêm một số điểm mà LS Trần Vũ Hải chưa có điều kiện đi sâu, như LS Nguyễn Hà Luân cho rằng kết luận giám định của Viện KHHS Bộ Công an là không đủ cơ sở để kết án. Đoàn Văn Vươn đã không được nhận dạng những viên bi hiện đang được trưng bày tại tòa, được cho là vật chứng của vụ án...
Đại diện VKSNDTC trước sau vẫn kiên trì giữ quan điểm của mình. Được nói lời cuối cùng, hai bị cáo Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Vệ đã chuyển từ kêu oan sang xin giảm nhẹ hình phạt. 4 bị cáo còn lại vẫn giữ nguyên kháng cáo: Họ không phạm tội giết người và chống người thi hành công vụ.
17 giờ ngày 30/7/2013, tòa tuyên án. Đoàn Văn Sịnh từ 3 năm 6 tháng tù được giảm xuống còn 2 năm 9 tháng tù. Đoàn Văn Vệ từ 2 năm tù giảm xuống còn 19 tháng tù. 4 bị cáo còn lại bị tòa tuyên y án sơ thẩm.
