Việt Nam nằm trong top những nước có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao nhất thế giới, đó là nhận định của ông Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số- kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) tại Hội thảo Quốc gia về mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS).
Dự báo, nếu hiện tượng này không được ngăn chặn kịp thời, Việt Nam sẽ có trên 4,3 triệu đàn ông không thể lấy được vợ vì thiếu “nửa kia”.
Ngày càng mất cân bằng giới
Theo số liệu thống kê 3 tháng đầu năm 2012, tỷ lệ này đang ở mức 112,3/100. Mức sống người dân càng giàu, tỉ lệ chênh lệch giới tính khi sinh càng lớn. Các khu vực ở thành thị có tỷ số chênh lệch lớn hơn vùng nông thôn với mức xấp xỉ 121/100 (bé trai/gái). Đặc biệt, hầu hết các vùng trong cả nước, trừ Tây Nguyên, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung đã rơi vào tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
Trong đó khu vực phía Bắc đang có tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh cao nhất, nhiều tỉnh thành vượt mức 120/100 như Hải Dương, Nam Định, Thanh Hóa, Lào Cai, Lạng Sơn. Cá biệt tại Bắc Ninh là 125,5/100. Mức chênh lệch cao nhất năm 2011 xảy ra tại Quảng Bình ở ngưỡng 127/100.
Khoa Sơ sinh, BV Nhi Trung ương cũng đang "bội thực" vì quá nhiều trẻ em nam
được sinh ra
Trước thực trạng này, đại diện Bộ Y tế cảnh báo, nếu không được can thiệp tích cực nhằm giảm tốc độ gia tăng MCBGTKS, tỷ lệ này sẽ tiếp tục tăng và có thể lên ngưỡng 125/100 vào năm 2020 và duy trì cho đến 2050. Với tốc độ như vậy, dự báo đến năm 2049, cả nước sẽ dư thừa 12% nam giới ở độ tuổi dưới 50 (tương đương 2,3 – 4,3 triệu người).
Sự mất cân bằng giới tính sẽ kéo theo nhiều hệ lụy khó lường như tệ nạn xã hội, đặc biệt là buôn bán phụ nữ, trẻ em, nạn mại dâm, tội phạm tình dục… ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của cá nhân, gia đình và là tai họa đối với sự phát triển bền vững của đất nước.
Phải thay đổi quan niệm
Cho rằng tình trạng MCBGTKS ở nước ta đang trở thành vấn đề “nóng”, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, việc giảm thiểu MCBGTKS là một quá trình và không thể giảm được nhanh trong thời gian tới, nhưng chúng ta phải triển khai bằng nhiều biện pháp đồng bộ. Đồng thời, cần tập trung giải quyết một số vấn đề được coi là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính đang gia tăng.
| Phần lớn ý kiến cho rằng, Nghị định 55 của Chính phủ quy định: Nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; xử phạt 3-5 triệu đồng cho hành vi xúi giục người khác phá thai vì giới tính…là quá nhẹ so với thu nhập vài chục triệu/ngày khám thai nên cơ sở y tế sẽ không sợ và việc bắt quả tang các cơ sở y tế vi phạm để xử phạt là rất khó, chả khác gì "mò kim dưới đáy biển". |
Bên cạnh những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, công tác truyền thông cần được đẩy mạnh để thay đổi tâm lý xã hội “trọng nam, khinh nữ”. Trong đó nhấn mạnh nhận thức đúng về vai trò của người con trong gia đình. Cần tuyên truyền để thay đổi quan niệm và thay đổi suy nghĩ về mô hình gia đình.
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế rà soát, bố trí nguồn kinh phí tuyên truyền cho công tác dân số; phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông bàn giải pháp khai khác nguồn kinh phí hợp lý phục vụ tuyên truyền để thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm thiểu MCBGTKS.
Cùng với việc tăng cường quy mô chất lượng lực lượng cộng tác viên cơ sở, ngành Y tế cần bàn với ngành Giáo dục để đưa vấn đề giới tính vào các chương trình chính thức ngay từ khi học sinh còn ngồi ghế nhà trường, các em sẽ có những nhìn nhận đúng đắn hơn về giới và bình đẳng giới. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế tiếp thu các ý kiến đóng góp của các bộ, ngành, đoàn thể để có kế hoạch và giải pháp cho vấn đề giảm thiểu MCBGTKS trong năm 2013 và những năm tới.
