Ách tắc nông sản chỉ là nhất thời

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, nhiều ĐBQH tập trung xoáy sâu vào các nội dung như giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng nông sản khi các hiệp định thương mại tự do mà VN đã, đang đàm phán, ký kết.

ĐB Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) là người bấm nút đầu tiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương.

ĐB Tính cho rằng, 5 tháng đầu năm nay, XK nông sản suy giảm lớn. Trong khi đó giá cả vật tư đầu vào cao, đầu ra sản phẩm vừa thấp, vừa khó tiêu thụ. Cùng với đó là hàng nhái, hàng giả, như phân bón, thức ăn chăn nuôi kém chất lượng đang đè lên vai người nông dân.

“Những điều đó gây bất bình trong dư luận. Bộ trưởng có suy nghĩ và giải pháp như thế nào để giúp nông dân?” – ĐB Tính hỏi.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho hay, mặc dù đã có rất nhiều cố gắng trong điều hành nhưng vẫn chưa khắc phục được tình trạng tắc, ứ hàng nông sản. Kim ngạch XK 5 tháng đầu năm chưa đạt mục tiêu QH giao. Lý do là sản phẩm giá bán chưa cao. Một số thị trường XK như EU, Nhật Bản do đồng đô la mất giá. Hay việc cung cấp thông tin thị trường đến với người dân không kịp thời cũng là nguyên nhân.

Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, Bộ Công thương tích cực đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại cả trong và ngoài nước. Thành lập các tổ công tác phối hợp với các tỉnh như Hải Dương, Bắc Giang, Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh để giải quyết bài toán vận chuyển, tập kết, phân luồng XK.

Bộ Công thương đã kết nối với các cơ quan đại diện của VN ở nước ngoài tiến hành khảo sát, xúc tiến thương mại, nghiên cứu, xem xét khả năng mua hàng của các nước.

Bộ trưởng cũng thông tin đến QH rằng, chúng ta đang xúc tiến việc đàm phán để ký các hiệp định với các nước Cu Ba, Bănglađét, Inđônêxia nhằm đạt được thỏa thuận xuất 6,8 triệu tấn gạo mỗi năm. “Nếu các hiệp định này được ký kết thì việc XK gạo hàng năm của nước ta sẽ ổn định” – Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói.

Cũng theo Bộ trưởng, không chỉ mỗi ngành Công thương đi xúc tiến thương mại mà trong các cuộc hội đàm, các đồng chí lãnh đạo cấp cao VN cũng đều nói đến nội dung này. Các đối tác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ đã hứa sẽ mở toang cánh cửa để đón các mặt hàng như xoài, vú sữa của VN vào.

Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, khu vực nông nghiệp của VN làm ra 18% thu nhập quốc dân nhưng có liên quan đến 70% dân số. Dù sau này có trở thành nước công nghiệp thì nông nghiệp vẫn đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Vì thế, trong các cuộc đàm phán các hiệp định thương mại tự do, chúng ta luôn hướng đến lâu dài để đạt được các lợi ích cốt lõi.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, suy giảm XK các mặt hàng nông sản trong 5 tháng vừa qua chỉ là nhất thời. Về lâu dài thì rất tin tưởng và kỳ vọng nông sản sẽ tăng tốc. “Chúng ta cần đẩy mạnh SX đảm bảo chất lượng tốt. Nhiều cánh cửa XK được mở toang thì kỳ vọng thời gian tới tình hình này sẽ được cải thiện rõ nét” – Bộ trưởng tin tưởng.

Mặc dù bức tranh mà Bộ trưởng đưa ra là có điểm sáng nhưng những gì thực tế diễn ra trong thời gian qua không phải không khiến các ĐBQH lo âu. ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho rằng hệ thống lưu thông và tiêu thụ nông sản của VN có vấn đề nên hàng hóa thường xuyên bị ách tắc.

Băn khoăn này được Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng lý giải: Sản phẩm nông nghiệp, nhất là rau quả mùa vụ ngắn ngày, trồng phân tán, số lượng nhiều thì việc tiêu thụ, XK còn gặp nhiều khó khăn. Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế chính sách thiết lập hệ thống phân phối, bảo quản, chế biến. Hệ thống này quan tâm đến các chợ, nhất là khu vực nông thôn.

Đến nay đã đầu tư xây mới, cải tạo nâng cấp được 8.500 chợ góp phần tiêu thụ 40% số lượng bán lẻ. Hay hệ thống siêu thị gồm 900 trung tâm thương mại đã tiêu thụ khoảng 20% sản phẩm trong nước.

Ngoài ra hệ thống kho bãi để tập kết hàng nông sản cũng có khoảng 1 triệu kho bãi để phân loại, đóng gói tiêu thụ. Cùng với đó là có khoảng 1.200 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ hậu cần.

“Chúng tôi tăng cường hoạt động kết nối giữa nông dân và DN. Đã thí điểm cơ chế liên kết này ở 12 tỉnh trong cả nước như Lào Cai, Bắc Giang, Bình Thuận, Ninh Thuận, An Giang…

Bộ đứng ra làm trung gian kết nối các DN có uy tín trong và ngoài nước với người sản xuất tại các địa phương đó. DN tiến hành khảo sát nghiên cứu và ký hợp đồng với nông dân ở các tỉnh. Nhiều địa phương đề nghị nhân rộng mô hình này” – Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết.