Theo bà Allison Kopf, Giám đốc điều hành kiêm nhà sáng lập tập đoàn Artemis- nền tảng quản lý canh tác rau, hoa và nghề vườn hàng đầu thế giới có trụ sở tại New York (Mỹ), hiện các công ty lớn về nông nghiệp và công nghệ đang nghiên cứu, tính toán rất kỹ lưỡng nhằm tìm ra cách tận dụng sự tăng trưởng nhanh chóng của phân khúc này.
Bà Allison Kopf, Giám đốc điều hành kiêm nhà sáng lập tập đoàn Artemis- chuyên gia hàng đầu vầ nông nghiệp trong nhà. Ảnh: Artemis
“Artemis là một trong những công ty cung cấp hạ tầng phần mềm hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp trong nhà, cho phép chúng tôi có cái nhìn hàng đầu về cách mà nó đang phát triển và sẽ cần những gì. Trước đây thị trường này bị phân mảnh, do các công ty kế thừa đã lỗi thời và hiện đã xuất hiện ngày một nhiều những gương mặt mới với các mô hình sáng tạo để khẳng định vị trí của họ trên thị trường. Đặc biệt là xu hướng mới kéo hầu hết những người trồng trọt đang cố gắng thay thế các mặt hàng truyền thống trên tài nguyên đất đai của họ để tăng năng lực sản xuất nông sản tươi. Và chúng tôi đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng này", bà Allison nói.
Theo các chuyên gia, vào những năm 1990 số lượng cà chua được trồng trong nhà kính được tiêu thụ ở Mỹ là không đáng kể. Tuy nhiên chỉ chưa đầy 20 năm sau, gần 40% diện tích đã được trồng trong nhà. Sự thay đổi này không chỉ xảy ra đối với cà chua mà còn trên nhiều loại cây trồng phù hợp để phát triển trong nhà như rau diếp, rau thơm, dưa chuột, ớt và các loại thực vật quả mọng...
Bà Allison nói: "Trong phân khúc này, không giống như các thị trường hàng hóa truyền thống khác, chúng tôi chưa có nhà cung cấp chi phối (nguyên liệu đầu vào, hóa chất, tài chính, công nghệ). Trong khi đó, các công ty lớn hơn vẫn để ngỏ thị trường cho các công ty chuyên ngành nhỏ hơn và các công ty khởi nghiệp. Tuy nhiên điều này sắp thay đổi do thị trường nông nghiệp trong nhà đang chứng tỏ là một thành phần kinh tế bền vững và có thể vươn lên trở thành mảng chính trong chuỗi cung ứng nông sản. Tôi tin rằng người chiến thắng sẽ sở hữu một hoặc nhiều lĩnh vực cụ thể sau đây”.
Dữ Liệu
Các công ty dữ liệu chính là người hiểu được quy trình làm việc của người trồng trọt, bao gồm cả khâu vốn tài chính đầu vào sản xuất, dữ liệu hoạt động và số liệu sinh học… Điều này sẽ có lợi thế rõ rệt trong cuộc chiến tranh giành thị trường, ngoài ra nó còn tạo cơ hội cho những bên hậu cần liên quan như chiếu sáng, thức ăn chăn nuôi, kiểm soát khí hậu, cung cấp thiết bị nhà kính, ngân hàng…
Mô hình trồng rau thẳng đứng trong nhà tận dụng được nhiều không gian và dễ quản lý. Ảnh: Urbanplant
Theo bà Allison, đây không chỉ là việc tiếp cận gần hơn với nông dân mà còn là cơ hội để phát triển công nghệ nhanh hơn và nâng cao năng lực nghiên cứu- phát triển (R&D) được thương mại hóa ở trong tầm tay. "Ví dụ, chiếu sáng là một trong những thành phần có tác động lớn nhất đối với quy trình trồng trọt trong nhà. Tuy nhiên, các công ty chiếu sáng lại không có quyền truy cập thông tin về năng suất cây trồng hoặc thông tin chất lượng từ người trồng".
Vì vậy với khả năng truy cập thông tin trang trại, mảng chiếu sáng có thể sẽ trở nên chủ động và thông minh hơn so với công nghệ PLC trước đây. Hiện trên thị trường đã xuất hiện hai hãng Signify và Osram- là những người đi tiên phong trong lĩnh vực chiếu sáng cây trồng và có khả năng bắt đầu cung cấp các giải pháp ngày một thông minh hơn.
"Nhưng mọi người hãy dè chừng các công ty nhân giống bởi gần đây một buổi lễ ra mắt trị giá 30 triệu USD do Bayer tài trợ để nhân giống cây trồng trong nhà. Tôi hy vọng là những ‘gã khổng lồ’ khác như Syngenta và Rijk Zwaan sẽ sớm tham gia phân khúc này với những sáng kiến tương tự", bà Allison khẳng định.
Tài Chính
Ước tính chỉ riêng ở Mỹ sẽ có khoảng 20 tỷ USD đổ vào các dự án nông nghiệp trong nhà trong vòng 3-5 năm tới để đầu tư cho việc xây dựng nhà kính và trang trại thẳng đứng.
Các công ty hoạt động trong ngành nông nghiệp có năng lực tài chính như ADM, Bunge, Cargill, Dreyfus và nhiều doanh nghiệp khác sẽ sớm nhìn thấy các cơ hội đầu tư vào nông nghiệp trong nhà ít rủi ro hơn so với đầu tư hàng hóa truyền thống. Đây cũng là cơ hội cho các nhà bán lẻ nổi tiếng như Costco, Walmart và Target. "Nhiều nhà sản xuất cũng có nhu cầu về hạn mức tín dụng hoạt động và họ thường phải mua số lượng lớn các loại vật tư tiêu hao như hạt giống, giá thể và hóa chất để có được mùa máng tốt hơn”, bà Allison nói.
Cuối cùng, các công ty đầu tư vào lĩnh vực này sẽ thắng thế bằng cách tạo ra các sản phẩm tài chính cho không gian nông nghiệp trong nhà và việc hợp tác với các nhà sản xuất công nghệ có thể giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư. Cơ hội này sẽ mở ra hàng tỷ đô la doanh thu mới cho bất kỳ khởi nghiệp nào chỉ trong một khung thời gian tương đối ngắn.
Truy xuất nguồn gốc
Sự cố thu hồi sản phẩm và các điểm mù của chuỗi cung ứng làm tổn hại đến mọi người trong hệ sinh thái. Chính vì vậy, một số công ty lớn đã bắt đầu bổ sung khả năng truy xuất nguồn gốc vào các chiến lược kinh doanh của họ, bằng cách thử nghiệm các công nghệ blockchain.
Bà Allison nói rằng, trong khi một số doanh nghiệp đặt trọng tâm vào các nền tảng quy trình làm việc kỹ thuật số thì hầu hết các công ty vẫn chưa tìm ra cách để quay trở lại với người nông dân, và đây là nơi có nhiều cơ hội nhất đối với nông nghiệp trong nhà.
Mô hình trồng lúa trong nhà của Pasona Urban Farm
Lý do là nông nghiệp trong nhà dễ dự đoán hơn, các công ty có thể theo dõi sản phẩm từ đầu vào đến cây trồng đến thành phẩm và thông qua chuỗi cung ứng sẽ có lợi thế hơn. Các nhà bán lẻ như Walmart hay Target hiện đang ưu tiên cho điều này và nó có khả năng sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng của họ đối với nông nghiệp trong nhà.
"Thử hình dung Walmart hợp tác với các nhà sản xuất nông nghiệp trong nhà cho 100% rau salad, cà chua, dưa chuột, ớt và cây quả mọng của họ. Nếu thực hiện điều này, họ đặt ra các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc đối với các nhà sản xuất và sẽ yêu cầu họ tuân thủ các tiêu chuẩn đó. Điều này không chỉ đảm bảo các sản phẩm an toàn mà thường gây rủi ro cao đối với người tiêu dùng, nó cũng sẽ cho phép cung cấp sản phẩm ổn định quanh năm (với khả năng dự báo chính xác) cho Walmart và tạo nền tảng về tính bền vững. Ngoài ra nó cũng đồng nghĩa là ít lãng phí thực phẩm hơn, sản xuất hiệu quả hơn, ổn định nguồn cung sản phẩm quanh năm, sản xuất an toàn hơn và bền vững hơn”, bà Allison nói.
Xu thế là không chỉ các nhà bán lẻ mới có thể đặt ra tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc, các công ty công nghệ lớn như Schneider Electric, những người nắm trong tay công nghệ của tất cả các thành phần của chuỗi cung ứng, từ người trồng trọt đến nhà bán lẻ cũng ở vị trí độc tôn để cung cấp các sản phẩm truy xuất nguồn gốc từ đầu đến cuối.
Hàng tiêu dùng
Đây sẽ là một cơ hội thú vị khác tạo ra sân chơi mới cho những ai đã từng tham gia thị trường nông nghiệp trong nhà. Ngày nay, người trồng trọt mua sản phẩm từ nhiều nhà cung cấp riêng lẻ. Điều này đẩy giá lên và gây khó khăn cho độ tin cậy. Nếu một nhà cung cấp bán hết sản phẩm thì người trồng buộc phải mua các sản phẩm mới chưa được kiểm tra hoặc tìm nhà cung cấp khác ngay lập tức.
Những nhà kính lớn thường nhập khẩu sản phẩm từ các nước và thu mua với số lượng lớn chỉ để cố gắng giảm giá. Và sẽ có sự thiếu minh bạch cả về giá cả và hiệu suất bởi vì ngành công nghiệp này phát triển quá nhanh khiến người trồng bị bỏ lại để thu mua hàng hóa dựa trên các lời quảng cáo tiếp thị hơn là hiệu suất thực tế.
Bà Allison cho biết thêm: "Người sản xuất nông nghiệp trong nhà phải chi rất nhiều tiền cho đầu vào hàng năm và họ sẵn sàng làm như vậy vì chất lượng sẽ tác động trực tiếp đến giá cả. Đây là một cách tiếp cận khác biệt đáng kể so với các thị trường hàng hóa truyền thống, nơi năng suất được đặt lên hàng đầu chứ không phải là động lực thúc đẩy hiệu quả tài chính. Chính vì điều này, người trồng có xu hướng ưu tiên cho các yếu tố đầu vào không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn cả chất lượng".
Hiện mạng lưới Farmer's Business Network đã tạo ra một thị trường để giải quyết các loại thách thức này trong không gian đầu vào. Các công ty hóa chất lớn như OCP và ICL cũng nên lưu ý đến thị trường này và các sản phẩm đặc thù sẽ có thể trở thành một trong những hạng mục lớn nhất trong vài năm tới.
Quy trình làm việc số
Các công ty như Trimble, John Deere, Syngenta và Corteva đã bắt đầu thâm nhập vào luồng sản phẩm quy trình làm việc số. Hiện không có sản phẩm nào được thiết kế cho quy trình làm việc tại hiện trường, bao gồm cả quy trình vận hành của nông nghiệp trong nhà.
Dàn đèn chiếu sáng tại mô hình trồng rau trong nhà của hãng Artemis
"Đối với nông nghiệp trong nhà, bạn cần phải kết hợp các quy trình canh tác truyền thống và tốc độ sinh học của việc trồng trọt với tư duy sản xuất do thời gian tăng trưởng ngắn hơn đáng kể so với ngoài đồng ruộng. Vì vậy các thách thức cũng dễ nhận diện hơn đối với nhà máy như cung cách quản lý không gian, thời gian và thông lượng trên cơ sở vận hành liên tục", chuyên gia Allison nói.
Hiểu được quy trình làm việc này là rất quan trọng đối với tất cả các hạng mục khác ở trên. Đây là điều thúc đẩy việc thu thập dữ liệu thích hợp, đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc và cho phép các mô hình như tài chính hoặc thị trường hàng tiêu dùng. Những công ty có hiểu biết sâu sắc về quản lý hàng tồn kho, như NetSuite, Sage, SAP và Microsoft cũng có thể tận dụng tốt ngành công nghiệp mới này và các công ty nông nghiệp khác làm việc trong lĩnh vực xây dựng và sản xuất, như Trimble, cũng có thể giành hưởng lợi.
