An toàn hồ Cửa Đạt là an toàn cho hàng triệu người dân vùng hạ lưu

Điều tiết nước tưới cho gần 87 nghìn ha cây trồng

Hồ Cửa Đạt (huyện Thường Xuân, Thanh Hóa) được xây dựng năm 2004, đến 2010 được đưa vào vận hành, sử dụng. Để xây dựng công trình thế kỷ này, tỉnh Thanh Hóa đã phải di dời hàng trăm hộ dân là đồng bào các dân tộc thiểu số sống trong khu vực lòng hồ.

Hồ tạo ra một không gian sinh thái rộng lớn với cảnh sắc thiên nhiên cuốn hút du khách. Xung quanh khu vực này có nhiều công trình di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh. Chính vì thế, tỉnh Thanh Hóa hiện đang có dự định lấy hồ Cửa Đạt làm trung tâm xây dựng tous du lịch sinh thái trong tương lai.

Hồ Cửa Đạt là công trình thủy lợi đa mục đích. Ảnh: Võ Dũng.

Đây là công trình thủy lợi lớn của khu vực Bắc Trung bộ với dung tích 1,45 triệu m³ nước. Công trình vừa điều tiết lũ cho hạ lưu vừa tưới cho gần 87 nghìn ha cây trồng.

Công trình đầu mối thủy lợi hồ chứa nước Cửa Đạt gồm có 4 cụm công trình chính: Cụm công trình đầu mối đập chính Cửa Đạt; cụm công trình đập phụ Dốc Cáy; cụm công trình đập phụ Hón Can; đập phụ Bản Trác.

Hạ lưu hồ chứa nước Cửa Đạt hiện có 4 nhà máy thủy điện với tổng công suất trên 130 MW, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước.

Đảm bảo tưới cho gần 87 nghìn ha cây trồng vùng hạ lưu sông Mã. Ảnh: Võ Dũng.

Ngày 22/2/2010, Bộ NN&PTNT có Quyết định thành lập Trung tâm quản lý khai thác công trình thủy lợi Cửa Đạt thuộc Ban Quản lý đầu tư và Xây dựng thủy lợi 3 (Ban 3) để trực tiếp quản lý, khai thác. Từ tháng 1 năm 2013 Bộ NN&PTNT bàn giao cho UBND tỉnh Thanh Hóa, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Công ty TNHH MTV Sông Chu quản lý, khai thác. Đến đầu năm 2019, UBND tỉnh Thanh Hóa bàn giao lại cho Bộ NN&PTNT (trực tiếp là Ban Quản lý và đầu tư xây dựng Thủy lợi 3) quản lý khai thác...

Duy tu, bảo dưỡng thường xuyên

Một ngày cuối tháng 11 chúng tôi có mặt tại hồ chứa nước Cửa Đạt. Thời điểm này trời nắng ráo, nước trong lòng hồ đã ở mực nước chết. Đây là thời điểm, cán bộ công nhân viên của Chi nhánh Khai thác công trình thủy lợi thuộc Ban Quản lý và đầu tư xây dựng thủy lợi 3 tập trung kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng công trình.

Công trình thường xuyên được duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng. Ảnh: Võ Dũng.

Ông Lê Văn Kiên, Giám đốc chi nhánh Khai thác công trình thủy lợi Cửa Đạt cho hay, đây là một công trình đa mục đích, có ý nghĩa rất quan trọng đối với vùng hạ lưu sông Mã. Hồ có dung tích lớn, nếu để xẩy ra sự cố thì hàng triệu người dân vùng hạ lưu sẽ bị ảnh hưởng. Vì thế, công tác tuần tra, phát hiện, duy tu bão dưỡng luôn được thực hiện nghiêm túc.

“Chỉ cần phát hiện một sự cố, dù nhỏ nhất ở hồ Cửa Đạt chúng tôi đều báo cáo ngay với cấp trên để có phương án sửa chữa sớm nhất. An toàn hồ Cửa Đạt là an toàn cho hàng triệu người dân khu vực hạ lưu sông Mã” – ông Kiên cho biết.

Theo chân ông Kiên và các cán bộ phụ trách công tác kỹ thuật hồ Cửa Đạt, chúng tôi đi thăm 5 cửa xả. Một cán bộ ở đây cho biết, nếu xả cả 5 cửa với lưu lượng lớn nhất sẽ đạt 12.000 m³/s. Không chỉ mùa mưa lũ mà mùa khô, sự vận hành của các cửa xả phải luôn được đảm bảo. Vì thế, các cửa xả này luôn được ưu tiên kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ.

Những chi tiết nhỏ nhất cũng được kiểm tra thường xuyên. Ảnh: Võ Dũng.

“Các cửa xả phải luôn ở trong tư thế sẵn sàng vận hành chứ không thể đến mùa mưa mới kiểm tra, sửa chữa. Dù chỉ là một chi tiết nhỏ nhất phục vụ sự vận hành của công trình này đều được kiểm tra, đưa vào dữ liệu cập nhật. Ngay cả những chiếc ốc vít trong các cửa xả này cũng được bôi dầu mỡ thường xuyên để khi cần có thể vận hành, sửa chữa một cách nhanh nhất. Toàn chi nhánh hiện có 65 cán bộ, công nhân viên, tất cả đều được luân phiên túc trực tại công trình chính và các cụm đầu mối phụ để đảm bảo luôn trong tư thế sẵn sãng mọi phương án theo phương châm 4 tại chỗ khi có các sự cố, thiên tai xẩy ra ” – ông Kiên cho biết thêm.