Ngày 15/7, năm nhạc sĩ “cây đa cây đề” gồm: Đoàn Bổng, Thế Song, Lê Việt Hoà, Ngọc Khuê và Đinh Quang Hợp đã gặp gỡ báo chí tại Hà Nội để lên tiếng việc họ và một số nhạc sĩ khác cùng ký đơn kiến nghị lên Hội Nhạc sĩ Việt Nam và Bộ VH - TT- DL để phản đối danh sách 28 nhạc sĩ được đề cử Giải thưởng Nhà nước năm nay.
Chưa chấm đã có... kết quả
Bức xúc nhất về "danh sách 28" là nhạc sĩ Đoàn Bổng. Thậm chí tác giả của “Dòng sông quê anh dòng sông quê em” còn khẳng định với NNVN rằng nếu không đạt được sự minh bạch, công tâm thì Nhà nước nên xóa bỏ giải thưởng này để tác phẩm tự sống với xã hội còn hơn trao giải kiểu “người xứng đáng thì không được, người không xứng đáng lại được”.
Cả 5 vị nhạc sĩ tên tuổi đều có chung quan điểm: Hội đồng xét duyệt đã “ăn gian”. Ăn gian đầu tiên là việc Hội đồng có thể chấm tốc lực trong 3 ngày với số lượng 340 tác phẩm bao gồm ca khúc, tác phẩm khí nhạc, lý luận… Nhạc sĩ Đinh Quang Hợp tính toán, nếu chấm “tử tế” thì phải mất tới 150 tiếng đồng hồ. Về việc “chấm có vấn đề”, các nhạc sĩ này đã chất vấn và nhận được câu trả lời: Chúng tôi đã đọc từ trước. “Có ai biết mình được làm giám khảo đâu mà đọc từ trước. Hơn nữa người gửi chưa gửi đến thì ông lấy tài liệu đâu mà đọc? Nhiều tác giả có cả trăm tác phẩm biết họ gửi cái nào dự thi mà ông đọc trước”, nhạc sĩ Đoàn Bổng phân tích.
Cụ thể hơn, nhạc sĩ Đinh Quang Hợp gửi 4 tập hồ sơ dự thi. Sau khi có thông báo không đạt, ông đến nhận về thì thấy tem dán vẫn còn nguyên, tức là chưa có ai mở ra “chấm” cả. Và để minh bạch chuyện này, cả 5 vị nhạc sĩ lên tiếng yêu cầu Hội đồng cấp cơ sở (Hội Nhạc sĩ Việt Nam) công khai biên bản họp xét duyệt cuối năm 2010 để xem xét tính minh bạch của việc xét giải, xem hội đồng có vi phạm quy định trình tự thẩm định hay không.
Cũng về chuyện chấm giải của Hội đồng cơ sở, nhạc sĩ Trương Tuyết Mai gửi đơn đề nghị khẩn cấp cho Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng (Bộ VH-TT-DL) kêu rằng cách làm việc của hội đồng đã “chà đạp, xúc phạm nhạc sĩ” khi chưa đọc, chưa nghe mà trả lời cho nhạc sĩ bằng giấy trắng mực đen là họ bị trượt. Cách làm việc này khiến nhạc sĩ của “Huế, Tình yêu của tôi” bức xúc khẳng định “tào lao quá” và “cố tình bóp méo ý nghĩa của Giải thưởng Nhà nước là tội ác. Liệu có phải là báo cáo láo? Có phải là lừa trên đạp dưới không”.
"28 + 5", vẫn kiện
Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, trên trang web của Bộ VH-TT-DL ngày 5/7 vừa qua đã công bố lại danh sách các nhạc sĩ lọt vào đề cử. Ngoài 28 cái tên đã được công bố trước đó, đã có thêm tên của 5 nhạc sĩ gồm: Đoàn Bổng, Thế Song, Lê Việt Hoà, Ngọc Khuê và Đinh Quang Hợp. Nhưng cả 5 ông đều khẳng định không biết chuyện mình đã được “vớt” và giả sử có chuyện đó thì vẫn tiếp tục khiếu nại.
Nhắc đến bản danh sách “28+5”, nhạc sĩ Đoàn Bổng cười buồn: “Chúng tôi lên tiếng không phải vì mục đích cá nhân, được lọt vào danh sách đề cử, không phải vì giải thưởng mà vì muốn danh sách đề cử đó phải thật sự minh bạch, xứng đáng. Giả sử có được “vớt” thì chúng tôi vẫn tiếp tục khiếu nại”.
+ "Mặc dù trong số chúng tôi ngồi đây, người nhiều nhất hơn 80 tuổi, ít tuổi nhất cũng gần 70, ai cũng có vô số ca khúc vẫn đang được hát mỗi ngày, chúng tôi không coi giải thưởng là cái gì ghê gớm cả. Khi chúng tôi chết đi, nếu có ai đến nhà ngó vào cái bằng chứng nhận giải thưởng thì cũng là cái quý, nhưng sẽ đáng tự hào hơn khi ngoài đời, các tác phẩm âm nhạc của chúng tôi vẫn vang lên và sống trong lòng công chúng”, nhạc sĩ Đoàn Bổng + Nhạc sĩ Trần Viết Bính, tác giả ca khúc nổi tiếng “Hạt gạo làng ta” (phổ thơ Trần Đăng Khoa) cũng là 1 trong 40 tác giả bị loại khỏi danh sách đề cử vừa gửi đơn kiến nghị: "Kết quả 28/68 nhạc sĩ mà Hội đồng xét duyệt cấp cơ sở trình lên Bộ VHTTDL là chưa chính xác". Nhạc sĩ "Hạt gạo làng ta" yêu cầu: "Hội đồng cấp Bộ phải kéo Hội đồng cấp cơ sở ra khỏi vũng lầy. Tổ chức 2 cuộc họp ở Hà Nội và TP. HCM để nghe chúng tôi nói rồi họp mà đề cử lại”. Ngày 17/7, nhạc sĩ Đoàn Bổng cũng thông tin thêm, nhạc sĩ của “Tình ta biển bạc đồng xanh” Hoàng Sông Hương vừa phàn nàn với ông về việc đã gửi hồ sơ dự giải nhưng không thấy phản hồi gì và sẽ khiếu nại.
Hóa ra chuyện 5 nhạc sĩ khiếu nại không phải vì mình không được đề cử giải thưởng mà vì họ thấy rằng bản thân danh sách 28 nhạc sĩ được công bố đã có vấn đề. Cụ thể, họ đều có chung yêu cầu là đòi loại trừ 11 người “chưa đủ tuổi” nằm trong danh sách gồm: Đỗ Hồng Quân, Đức Trịnh, Lê Lan, Lê Tình, Vĩnh Lại, Nguyễn Chính, Cát Vận, Thập Nhất, Vũ Thành, Thanh Anh, Doãn Tiến. Lý do? “11 vị này liệu ai được công chúng biết đến nhiều, và liệu có tác phẩm nào để đời. Họ chưa đủ tầm để lọt vào danh sách giải thưởng năm nay”, nhạc sĩ Đinh Quang Hợp bức xúc.
Các nhạc sĩ tiếp tục cho rằng việc Hội đồng cơ sở gạt họ ra sau đó lại đưa vào danh sách “28+5” tức là họ đã thừa nhận sai lầm lần một. Nhưng điều quan trọng là nếu vẫn để những người không xứng đáng tiếp tục có cơ hội được giải thưởng Nhà nước, là sai lần hai. Cả 5 nhạc sĩ này đều khẳng định nên thành lập lại Hội đồng cơ sở mới. Trong đó, họ đề xuất những gương mặt xứng đáng, có tên tuổi, vị trí, am hiểu về đời sống âm nhạc như: Trần Văn Khê, Tô Vũ, Hoàng Vân, Huy Thục, Nguyễn Đức Toàn, Phó Đức Phương… để chấm lại cho minh bạch.
Để minh bạch hơn, nhạc sĩ Đinh Quang Hợp đề xuất Hội Nhạc sĩ Việt Nam nên họp lại 68 nhạc sĩ gửi hồ sơ đợt này trong một buổi họp chung, trong đó có mặt cả báo giới, để các nhạc sĩ tự chất vấn với nhau xem thực sự những tác phẩm của tác giả lọt đề cử lần này có xứng đáng với tiêu chí của giải thưởng Nhà nước. Còn nhạc sĩ “Gửi em chiếc nón bài thơ” Lê Việt Hòa thì ý kiến đề nghị Hội đồng nghe lại toàn bộ tác phẩm hoặc tổ chức 2 đêm biểu diễn ở Nhà hát Lớn Hà Nội những tác phẩm này để công chúng tự phán xét công bằng theo kiểu…"Bước nhảy hoàn vũ".
