Bất thường biển ăn sâu vào đất liền cả trăm mét!

Người dân sống ven biển ngày đêm lo lắng trước thực trạng biển xâm thực ngày càng nhanh và sâu, có nguy cơ cuốn phăng nhà cửa, ruộng vườn của dân khi mùa mưa bão tới…
 

Bờ biển đang bị nuốt dần

Có mặt tại bờ biển xã Lộc An, huyện Đất Đỏ (BR-VT), chúng tôi chứng kiến tình trạng xâm thực của biển diễn ra rất nghiêm trọng, đang có nguy cơ “gặm” sâu vào trong đất liền. Đặc biệt nhiều đoạn bị sạt lở dữ dội, sóng biển đã cuốn phăng cả những bao cát kè chắn tạm thời khiến hàng loạt gốc dương trơ ra giữa biển cát.

Những bao cát khổng lồ kè chắn sóng biển đến nay đã vô dụng nằm xa bờ đê

Ông Trần Minh Nghĩa, nhà ở sát khu vực đê biển Lộc An đang hì hụi móc những bao cát nằm vùi dưới chân kè chắn lại những chỗ mới bị sạt lở khiến những cây cột nhà trơ ra rung bần bật trước gió. Chỉ về phía những gốc thông nằm ngổn ngang trên cát, ông Nghĩa lo lắng: “Tình trạng biển xâm thực đã diễn ra nhiều năm, nhưng nghiêm trọng nhất trong vòng 2 năm nay sóng lớn đánh vào, nước biển càng khoét sâu hết cả trăm mét bờ biển thế này đấy. Mặc dù nhà nước có cho làm bờ kè bằng những bao cát lớn chắn ngang ngoài đê, nhưng cũng không cản nổi trong mùa gió chướng khiến rừng dương ven bờ biển bật gốc chết dần hết”.

Theo ông Nghĩa, mặc dù mấy năm trước nhà nước cho triển khai dự án kè chắn sóng biển ngoài đê bằng những bao cát khổng lồ, nhưng đến nay toàn bộ rào chắn sóng biển này cũng đã xuống cấp không còn tác dụng gì. Do vậy, nước biển ngày càng xâm thực sâu, chắc chỉ mấy năm nữa sẽ tan hoang bờ đê này nếu không có giải pháp gia cố kịp thời.

Gặp chúng tôi, ông Nguyễn Văn Năm ở ấp An Hải, xã Lộc An cũng cho biết, thường vào mùa gió chướng (tức từ tháng 10 đến tháng 12) sóng gió lớn mới càng gây sạt lở mạnh. Tuy nhiên, do không được đầu tư nâng cấp, kè chắn bài bản mà chủ yếu chỉ là gia cố tạm thời khiến tình trạng nước biển xâm thực ngày càng sâu.

Theo ghi nhận của chúng tôi, từ tháng 4 đến tháng 12/2016, hiện tượng biển xâm thực diễn ra mạnh nhất ở khu vực ven biển BR-VT. Những khu vực diễn biến phức tạp nhất là bờ biển các xã Lộc An (huyện Đất Đỏ), xã Phước Thuận, Bình Châu (huyện Xuyên Mộc) và khu vực Trại Nhái (TP Vũng Tàu).

Những cây dương bị bật gốc chết khô trên bãi biển

Các khu vực như Hồ Tràm, khu du lịch Sanctuary, khu du lịch Gió Biển, khu du lịch Minh Tuấn… mức độ biển xâm thực trung bình từ 20 - 40m. Đoạn từ khu du lịch Saigon Container đến Lộc An có chiều dài khoảng 1.200m trung bình bị xói lở từ 20 - 30m, có những điểm xói lở rất nặng khuyết sâu vào các khu du lịch như Hồng Hà, Sông Ray. Từ khu du lịch Sài Gòn Hồ Cóc đến cây số 06-07 (hướng về Bình Châu) với chiều dài khoảng 2km, đến nay biển đã xâm thực sát vào chân đê.

Khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là ở xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc, bị sạt lở nghiêm trọng, lấn sâu vào đất liền khoảng 200m. Nhất là ở ấp Khu 1, xã Bình Châu, bị sạt lợt trên một diện tích lớn, ăn sâu vào rừng cây phi lao, thậm chí hình thành một dòng chảy.

Theo người dân ấp Khu 1, xã Bình Châu, ngày trước từ hàng cây xuống tắm biển, phải đi rất xa, bãi biển rộng hàng trăm mét nhưng giờ thì bãi cát ngày càng rút ngắn lại, nước biển ào vào nhiều hơn. Do vậy, biển Bình Châu nhiều nơi đã không còn bãi cát trải dài như xưa, thay vào đó là tình trạng xói lở mỗi năm càng nghiêm trọng.
 

Mãi chờ giải pháp

Dẫn chúng tôi xuống thực địa những điểm sạt lở đê biển trọng yếu trên địa bàn xã, ông Hồ Trần Nguyễn, cán bộ phòng địa chính môi trường UNND xã Lộc An cho biết: “Đoạn đê dọc theo địa bàn xã khoảng gần 1.000m, tình trạng sạt sở đê biễn diễn ra liên tục, nhất là vào mùa gió chướng khiến đê biển Lộc An luôn trong tình trạng báo động. Đặc biệt, đoạn đê kè biển Lộc An 1, có chiều dài 610m hiện có những điểm sạt lở lấn sâu vào tới cả trăm mét, do đó chính quyền xã phải huy động đổ kè đá gia cố tạm thời, nhưng cũng không thể giữ an toàn được lâu dài”.

Người dân đang tự gia cố bờ đê cứu nhà mình sắp bị cuốn xuống biển

Trước tình trạng biển xâm thực đất liền ngày càng nghiêm trọng, năm 2014 tỉnh đã có quyết định phê duyệt quy hoạch hệ thống đê biển của địa phương. Để triển khai dự án, Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT kết hợp cùng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam thực hiện khảo sát, đánh giá tình hình chung. Nếu đúng theo quy hoạch thì giai đoạn 1 của dự án đã được triển khai từ năm 2015. Tuy nhiên, kế hoạch trên hiện vẫn nằm trên giấy.

Lý giải về việc chậm triển khai dự án, một vị lãnh đạo của BQL dự án chuyên ngành NN-PTNT cho rằng việc đánh giá mức độ biển xâm thực căn cứ vào thời tiết, thời điểm, tình hình thực tế nên cần rất nhiều thời gian thực hiện bởi phải có những nghiên cứu chuyên sâu, xác định mức độ mới đưa ra được giải pháp phù hợp cho từng khu vực.

Trong khi chính quyền địa phương vẫn đang loay hoay tìm giải pháp thì nhiều DN làm du lịch biển ở địa phương này đã không thể ngồi yên nhìn biển xâm thực gây thiệt hại thêm nên đã phải tự đầu tư xây kè chắn sóng để bảo vệ tài sản và đất của mình. Tuy nhiên, việc các DN tự làm rào chắn hay xây dựng kè biển giữ bờ chỉ là giải pháp tạm thời và có phần nguy hại. Bởi chính việc xây dựng tự phát, thiếu sự đồng nhất có thể hạn chế tình trạng xâm thực ở khu du lịch này nhưng lại gây nguy cơ xâm thực mạnh hơn ở những khu du lịch gần kề.

Biển xâm thực ngày càng sâu, gây bất an cho cuộc sống người dân

Theo ghi nhận của NNVN, dọc bờ biển BR-VT hiện có 10 khu vực sạt lở với tổng chiều dài 42km và 3 khu vực cửa sông bị bồi lấp. Nhiều nơi, bờ biển bị lấn sâu vào đất liền gần 100m (tốc độ xói lở khoảng 10 - 15 m/năm, tính từ năm 2008 đến nay). Việc xây dựng hồ chứa nước ở thượng nguồn và khai thác cát đã làm gia tăng quá trình xói lở ven biển. Các công trình ngăn cát, giảm sóng, ổn định tuyến luồng Bến Lội (huyện Xuyên Mộc) cũng góp phần gây xói lở bờ biển. Ngoài ra, việc xây dựng các công trình quá gần bờ biển hay thậm chí lấn biển đã can thiệp vào quá trình biến động tự nhiên của biển.