Hiện nay ngoài sởi lây lan một số nơi ở các tỉnh phía Nam thì bệnh Rubella cũng đã xuất hiện và có nguy cơ bùng phát trong mùa đông xuân này. Rubella là bệnh sốt phát ban lành tính song nó lại nguy hiểm với phụ nữ mang thai 3 tháng đầu vì có nguy cơ sảy thai, sinh con dị tật...
I. Bệnh Rubella là bệnh gì?
Bệnh Rubella (hay còn gọi là Ru-bê-on, bệnh sởi Đức) là một bệnh truyền nhiễm, do virus Rubella gây nên. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông xuân, có thể xảy ra thành dịch. Tuy Rubella là một bệnh lây nhiễm không nguy cấp như bệnh sởi (có thể gây những biến chứng trầm trọng: viêm phổi, viêm phế quản, viêm não, viêm cơ tim, viêm tai giữa, rối loạn tiêu hóa…) nhưng lại khá nghiêm trọng do có khả năng gây nên những dị tật bẩm sinh nặng nề ở bào thai.
Bệnh diễn tiến qua 3 giai đoạn:
Thời kỳ ủ bệnh: từ 12 – 23 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây. Thời gian này người bệnh đã bị nhiễm virus, nhưng chưa có biểu hiện bệnh.
Thời gian phát bệnh: Người bệnh sẽ có những biểu hiện:
- Sốt nhẹ trên 37oC kèm theo nhức đầu, mệt mỏi, chảy mũi trong, đau họng, đôi khi có đỏ mắt.
- Phát ban: Ban đỏ, từng đốm lan tỏa, ban dát sần. Đặc biệt ban mọc đầu tiên ở mặt, sau đó lan ra thân mình (trừ lòng bàn tay, lòng bàn chân).
- Đau khớp.
- Nổi hạch cổ.
- Phát ban: Ban đỏ, từng đốm lan tỏa, ban dát sẩn. Đặc biệt ban mọc tuần tự, đầu tiên ở mặt, kế đến ở cổ và thân mình, rồi lan ra toàn thân.
Thời kỳ lui bệnh:
Các triệu chứng bệnh kéo dài từ 3 – 4 ngày rồi tự hết. Riêng triệu chứng đau khớp có thể kéo dài lâu hơn. Sau khi khỏi bệnh, người bệnh sẽ có miễn dịch suốt đời với bệnh (nghĩa là sẽ không bị mắc bệnh trở lại).
II. Chăm sóc bệnh nhân Rubella như thế nào?
Bệnh Rubella là một bệnh lành tính, không nguy kịch nên có thể để bệnh nhân tại nhà để chăm sóc.
- Cho người bệnh ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây.
- Người bệnh cần được vệ sinh mũi họng (nhỏ mũi và súc họng) hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý 9%o.
- Nếu nhức đầu nhiều hoặc đau khớp có thể sử dụng thêm thuốc giảm đau.
- Đối với trẻ nhỏ cần giặt khăn bằng nước ấm lau mình mẩy hàng ngày cho bé.
III. Bệnh Rubella lây lan như thế nào?
Bệnh Rubella được lây truyền qua đường hô hấp do:
- Hít phải những giọt dịch tiết đường mũi họng (nước bọt, nước mũi) có chứa virus của người bệnh được bắn ra khi tiếp xúc trực tiếp mặt đối mặt với người bệnh.
- Tiếp xúc với các vật dụng, các bề mặt (sàn nhà, bàn ghế, đồ chơi…) có dính chất tiết mũi họng của người bệnh.
- Thai nhi bị nhiễm virus Rubella sau khi sinh ra sẽ tiếp tục thải virus qua phân cho đến 30 tháng tuổi.
IV. Những đối tượng nào dễ mắc bệnh này?
Tất cả mọi người, mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh Rubella, trong đó đối tượng dễ gặp nguy hiểm nhất là phụ nữ mang thai (trừ những người đã bị Rubella lúc còn nhỏ thì đã được miễn dịch, không mắc lại).
V. Làm thế nào để phòng tránh bệnh Rubella?
1. Cách ly người bệnh
- Thời gian cách ly: từ lúc bắt đầu phát bệnh (phát ban) cho đến 7 ngày sau khi phát ban.
- Để người bệnh ở trong một phòng riêng, có cửa sổ, thoáng mát, có đủ ánh nắng mặt trời.
- Sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng cho người bệnh (khăn mặt, ly, chén, muỗng, đũa, chăn, gối, màn…).
2. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh
Khi cần tiếp xúc thì phải đeo khẩu trang. Sau khi tiếp xúc phải rửa tay ngay bằng xà phòng. Đặc biệt những phụ nữ đang mang thai cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh.
3. Vệ sinh phòng ở của người bệnh
Lau sàn phòng, bàn ghế, tủ giường, đồ chơi… của người bệnh hàng ngày bằng nước Javel, hoặc dung dịch Cloramin B sau đó rửa lại bằng nước sạch. Đối với những đồ vật nhỏ có thể đem phơi nắng.
4. Tiêm chủng vacxin.
VI. Tiêm chủng vacxin ở đâu? Những đối tượng nào cần được tiêm chủng?
- Tiêm chủng vacxin là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh Rubella. Ở TPHCM và phụ cận người dân có thể đến tiêm chủng tại Viện Pasteur TP.HCM tại số 282 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường 8, quận 3 TP.HCM hoặc tại các Đội Y tế Dự phòng của các Trung tâm y tế quận, huyện...
- Lứa tuổi bắt đầu tiêm chủng là trẻ em từ 12 – 15 tháng tuổi trở lên.
- Những đối tượng sau đây không nên tiêm vacxin phòng Rubella.
+ Phụ nữ có thai hoặc đang nghi ngờ có thai.
+ Những người dị ứng với thuốc Neomycine, dị ứng với trứng.
+ Những người có phản ứng với những lần tiêm ngừa Rubella trước.
+ Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, hoặc đang sử dụng những thuốc ức chế miễn dịch.
+ Bệnh nhân bị bệnh ác tính về máu.
+ Bệnh nhân bị nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính (ví dụ như bệnh lao chưa được điều trị).
* Lưu ý:
- Sau khi tiêm vacxin sẽ phòng được bệnh trong 10 năm.
- 3 tháng sau khi tiêm ngừa vacxin mới được phép mang thai.
- Đối với người lớn, có thể làm xét nghiệm huyết thanh. Nếu đã có miễn dịch thì không cần tiêm chủng.
Vì diễn biến phức tạp của dịch sởi và rubella lan rộng vào phía Nam, chuyên mục Hỏi gì đáp nấy trên số báo này tạm gác lại để ưu tiên vấn đề thời sự.
