ĐẤT ĐANG BỊ SUY THOÁI, Ô NHIỄM
Được thiên nhiên ưu đãi, Đăk Lăk là tỉnh có tài nguyên đất thuộc loại tốt nhất nước, trong 13.085 km2 đất tự nhiên tỉnh này phần lớn là đất đỏ bazan trù phú. Diện tích đất đỏ bazan chiếm tới 55,5% diện tích đất đỏ bazan của 4 tỉnh Tây Nguyên. Nhờ có tầng canh tác dày hàng chục mét, có độ tơi xốp cao, giữ nước tốt nên đất bazan được đánh giá là tối thích cho nhiều loại cây công nghiệp lâu năm như cà phê, hồ tiêu, cao su…
Nhưng điều đáng tiếc là vùng đất trù phú ấy đang bị suy thoái. Ông Nguyễn Ngọc Lâm, tổ dân phố Hợp Thành, phường Thống Nhất, TX Buôn Hồ cho biết: “Đã 5- 6 năm nay, vườn cà phê tôi không “ép phê” với phân bón, năng suất cà phê cứ giảm dần cho dù lượng phân bón ngày một tăng nhiều hơn”. Trường hợp của ông Lâm cũng là thực trạng của rất nhiều hộ nông dân thâm canh cà phê ở Đăk Lăk, không những giảm năng suất từ từ, không đáp ứng với phân bón mà nhiều diện tích còn không thể tái canh cà phê.
TẠI SAO ĐẤT BỊ SUY THOÁI?
Đất bị suy thoái là đất mà cây trồng trên đó có năng suất giảm dần như trường hợp của ông Lâm. Có 3 nguyên nhân cơ bản dẫn đến hiện tượng trên, đầu tiên do hiện tượng xói mòn, rửa trôi. Hàng năm vào mùa mưa lũ, nước sông Đồng Nai, sông Mekong đỏ ngầu phù sa, lượng đất phù sa đấy được lấy từ lưu vực sông Mekong, trong đó có đóng góp của Tây Nguyên. Khi rừng nguyên sinh đang còn nhiều, độ che phủ còn lớn thì hiện tượng xói mòn rửa trôi bị hạn chế, ngày nay do con người phá rừng đi để canh tác nên tốc độ xói mòn càng cao.
Xói mòn và rửa trôi không những diễn ra trên tầng đất mặt mà cả dưới tầng đất sâu, do lượng mưa lớn và kéo dài nên đất bị xói mòn rửa trôi theo các dòng nước chảy trong lòng đất. Hoạt động canh tác nông nghiệp của con người không những thúc đẩy quá trình xói mòn rửa trôi mà còn làm cho đất “chai” đi, nhất là việc sử dụng nông hóa không đúng, quá thiếu thì làm cho đất kiệt quệ, các dinh dưỡng trong đất quá ít không đủ cho nhu cầu dinh dưỡng của cây, quá thừa thì sẽ làm cho lý hóa tính của đất thay đổi, giảm độ tơi xốp, khả năng giữ nước và dinh dưỡng kém, hệ vi sinh vật trong đất thay đổi làm nẩy sinh nhiều dịch hại.
Suy thoái đất có 2 cấp độ, cấp độ suy thoái và cấp độ ô nhiễm. Đất bị ô nhiễm là đất không những bị suy thoái mà còn thẩm lậu nhiều chất độc hại, có thể từ chất thải công nghiệp, hoặc chất thải sinh hoạt hoặc sử dụng không đúng phân bón và thuốc BVTV.
(Thông tin chi tiết xin theo dõi trên Báo NNVN số 155 ra ngày 5/8/2011)
