Bình Định: Nan giải di dời dân khỏi vùng nguy hiểm

Tuy nhiên, đến thời điểm này, mưa lũ đã cận kề, mà mới chỉ có 40 hộ chấp hành. Việc di dời dân khỏi những vùng nguy hiểm ở tỉnh này quả thật nan giải!

Nhiều khu TĐC không ai đến

Lướt qua hàng chục khu tái định cư đã được xây dựng khá hoàn chỉnh trên địa bàn tỉnh Bình Định, điều dễ nhận ra là cư dân đến ở còn rất thưa thớt, không khí sinh hoạt buồn bã.

Hỏi thăm những người có trách nhiệm tại các địa phương thì ở đâu chúng tôi cũng gặp những cái lắc đầu: “Vận động miết mà họ đâu có chịu di dời”.

Theo Chi cục Phát triển nông thôn (thuộc Sở NN-PTNT Bình Định), trong những năm gần đây, Bình Định liên tục chịu những cơn bão lũ kinh hoàng, thiệt hại vô kể.

Để bảo toàn tính mạng và tài sản cho hàng ngàn hộ dân sinh sống tại các vùng sạt lở nguy hiểm, tỉnh đã đầu tư trên 64 tỷ đồng (trong đó kinh phí TƯ gần 55 tỷ, kinh phí của tỉnh trên 9,1 tỷ) xây dựng hoàn thành 17 khu TĐC vùng sạt lở nguy hiểm. Tổng quỹ đất được quy hoạch là hơn 86 ha để bố trí chỗ ở cho 1.625 hộ dân với 6.500 nhân khẩu.

Trong đó, TĐC cho người dân vùng sạt lở bờ sông, bờ biển, sạt lở núi 1.320 hộ; vùng thường xuyên ngập lũ 305 hộ. “Tuy nhiên, số hộ đã di dời đến những khu TĐC xây dựng nhà cửa, ổn định đời sống mới chỉ đạt khoảng 50% so với yêu cầu”, ông Bùi Đắc Cường, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Bình Định, cho biết.

Ví như trong năm 2014 này, UBND tỉnh Bình Định đã phân bổ nguồn kinh phí hơn 6,8 tỷ đồng nhằm hỗ trợ cho 296 hộ dân vùng sạt lở nguy hiểm di dời đến các điểm TĐC; trong đó ưu tiên hỗ trợ di dời người dân vùng sạt lở ven biển trên địa bàn các huyện: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP Quy Nhơn.

Thế nhưng đến thời điểm này, mùa mưa lũ đã cận kề nhưng trên địa bàn toàn tỉnh mới chỉ có 40 hộ đã di dời nhà cửa đến các khu TĐC; còn lại 256 hộ vẫn bám trụ nơi ở cũ, mặc dù đến mùa mưa lũ là ăn không ngon ngủ không yên vì chẳng biết hiểm nguy ập xuống khi nào.

Đê ngăn mặn ở Phước Hòa (Tuy Phước-Bình Định) bị lở lói, uy hiếp vùng dân cư

Vì đâu dân không mặn mà

Giải thích vì sao người dân đang “đánh đu” với nguy hiểm ở những vùng sạt lở nhưng vẫn không chịu di dời, dù những khu TĐC sẵn sàng đón nhận với cơ sở hạ tầng khá hoàn chỉnh, ông Bùi Đắc Cường bộc bạch: “Qua làm việc với chính quyền địa phương và người dân sống tại các vùng sạt lở nguy hiểm, chúng tôi được biết nguyên nhân bà con chậm di dời đến các địa điểm TĐC là do hầu hết họ đều nghèo, trong khi mức hỗ trợ di dời của nhà nước còn thấp nên không đủ điều kiện xây dựng nơi ở mới.

Hiện nay, tuy mức hỗ trợ đã được nâng lên 20 triệu đồng/hộ, nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu vốn xây dựng nhà cửa của người dân”.

Cũng theo ông Cường, một nguyên nhân khác là do nghề nghiệp sinh sống của họ đã gắn liền với nơi ở cũ từ lâu đời, nên họ sợ về nơi ở mới biết làm ăn thế nào. Ví như ở thôn Trung Lương, xã Cát Tiến (Phù Cát), xóm chài này ngày bị sóng biển gặm nhấm hẹp dần, hàng chục hộ dân đang sống ngay cửa miệng hà bá.

Chỉ tay về phía biển, ông Nguyễn Dưỡng, người đã có 67 năm sinh sống tại làng biển Chánh Lương, thôn Trung Lương, thất thần: “Năm 1998, một trận bão lớn quét qua làng biển cuốn phăng cả 25 ngôi nhà nằm ở phía trước.

Từ đó đến nay, tình trạng biển xâm thực, xói mòn ngày một nghiêm trọng; trung bình mỗi năm biển xâm thực đến vài m. Riêng nhà tui, trước đây, khoảng cách từ chân tường đến miệng sóng khoảng 30m, nhưng giờ cũng chỉ còn chưa đầy 2m. Tối đến, nghe những cơn sóng gầm rú bên tai, không tài nào ngủ được”. Ấy vậy mà việc di dời người dân ở đây di dời khỏi vùng nguy hiểm cũng gặp nhiều khó khăn.

Theo UBND xã Cát Tiến (Phù Cát), từ năm 2009 đến nay, địa phương này đã phối hợp với ngành chức năng tiến hành rà soát, cấp đất cho 21 hộ sinh sống ở những vùng sạt lở, vùng bị thiên tai bão lũ uy hiếp tại thôn Trung Lương di dời đến khu TĐC thuộc thôn Phương Nghi có diện tích 6 ha. Nhưng đến nay, mới có 10 hộ đến xây dựng nhà ở.

“Biết người dân tiếc công việc biển giả ở nơi ở cũ nên trù trừ không chịu về khu TĐC, chúng tôi đã động viên họ, vào mùa biển êm vẫn có thể sinh sống tại nơi cũ để bám biển SX nhưng không được cơi nới, sang nhượng. Mùa mưa bão thì nhất thiết phải về khu TĐC để tránh hiểm họa. Nhưng nhiều hộ dân vẫn bất chấp nguy hiểm không chịu di dời”, Chủ tịch UBND xã Cát Tiến Nguyễn Từ Thiện, bộc bạch.