Anh Giàng Sàn Phả ở Lào Cai có thư hỏi:
Tại địa bàn huyện tôi có một số già bản có uy tín đối với đồng bào, nay một số không còn uy tín, một số người đã qua đời và các bản đang chuẩn bị đưa ra bình xét người có uy tín.
Xin luật gia nêu rõ những quy định của Nhà nước về tiêu chí này và thủ tục xét công nhận người có uy tín để thực hiện thống nhất?
Trả lời:
Theo Quyết định 56/2013 ngày 7/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi Quyết định số 18/2011 về chính sách đối với người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS quy định: Đối tượng được hưởng chính sách theo quy định tại quyết định này là người có uy tín trong đồng bào DTTS đảm bảo các tiêu chí:
Là công dân Việt Nam, cư trú hợp pháp, ổn định ở vùng DTTS; bản thân và gia đình gương mẫu chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương nơi cư trú;
Có nhiều công lao, đóng góp xây dựng và bảo vệ thôn, bản, buôn, làng, phum, sóc, ấp, tổ dân phố và tương đương (sau đây gọi là thôn), giữ gìn đoàn kết các dân tộc;
Là người tiêu biểu, có ảnh hưởng trong dòng họ, dân tộc, thôn và cộng đồng dân cư nơi cư trú; có mối liên hệ chặt chẽ, gắn bó với đồng bào dân tộc, hiểu biết về văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán dân tộc;
Có khả năng quy tụ, tập hợp đồng bào DTTS trong phạm vi nhất định, được người dân trong cộng đồng tín nhiệm, tin tưởng, nghe và làm theo.
Điều kiện, quy trình xét công nhận người có uy tín:
Mỗi thôn thuộc vùng DTTS có ít nhất 1/3 số hộ gia đình hoặc số nhân khẩu là người DTTS được bình chọn 1 (một) người có uy tín.
Trường hợp thôn không đủ điều kiện hoặc có nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống trong thôn, căn cứ tình hình thực tế và đề nghị của chủ tịch UBND huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi là huyện), Trưởng ban Dân tộc tỉnh tổng hợp, trình chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là tỉnh) xem xét, quyết định số lượng và việc bình chọn người có uy tín trong thôn theo quy định, nhưng tổng số người có uy tín không vượt quá tổng số thôn vùng DTTS của địa phương.
Hội nghị liên ngành thôn (Chi ủy, trưởng thôn, trưởng ban công tác Mặt trận và các đoàn thể thôn do trưởng ban công tác Mặt trận chủ trì) bình chọn, lập danh sách gửi UBND xã, phường, thị trấn rà soát, đề nghị UBND huyện xem xét, tổng hợp gửi ban dân tộc tỉnh trình chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt danh sách người có uy tín.
Hằng năm, chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo việc rà soát, đánh giá, quyết định đưa ra khỏi danh sách những người không còn uy tín hoặc đã qua đời và bình chọn bổ sung người có uy tín theo quy định.
Trên đây là những quy định chung, anh nghiên cứu vận dụng ở địa phương.
