Bỏ - giữ chọi trâu: Ý kiến còn trái chiều

Lễ hội chọi trâu gần đây bị cho là mang đậm yếu tố thương mại

Tuy nhiên, trước việc các nhà nghiên cứu cho rằng, lễ hội này đang bị thương mại hóa, mang nặng yếu tố bạo lực… cùng với việc trâu húc chết chủ trong vòng loại lễ hội này diễn ra ngày 1/7 vừa qua, một lần nữa, vấn đề duy trì hay bỏ lễ hội này lại được đặt ra.
 

Trâu hung dữ do dùng chất kích thích?

Lễ hội chọi trâu đã được tổ chức 28 năm nay tại Đồ Sơn. Theo lãnh đạo UBND quận Đồ Sơn, trong lịch sử 28 lần tổ chức cũng như trong truyền thống hàng trăm năm qua của lễ hội, chưa từng có việc trâu húc chết chủ. Nhưng sự việc đau lòng đã diễn ra buộc các cấp quản lý phải nhìn nhận lại lễ hội này.

Mặc dù được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nhưng thời gian gần đây có dư luận cho rằng, lễ hội chọi trâu đang biến tướng và xuất hiện những hiện tượng trục lợi như cá độ, xẻ thịt trâu bán với giá “cắt cổ”. Chưa kể, để giành được chiến thắng, trâu trong quá trình nuôi và trước khi đưa vào thi đấu được chủ trâu cho uống chất kích thích nên rất  hung dữ và chủ trâu thường dùng mảnh sành vót ngọn sừng để trâu diệt trâu đối phương khi chọi.

Dù lãnh đạo quận Đồ Sơn khẳng định không có chuyện trâu được cho uống chất kích thích nhưng với việc UBND TP Hải Phòng yêu cầu kiểm tra chất kích thích trong con trâu húc chết chủ và các trâu tham gia vòng loại lễ hội năm nay cho thấy, có thể dư luận về hiện tượng này là có thật.

Ông Nguyễn Tam Thanh - cán bộ phúc lợi động vật, Tổ chức Động vật châu Á - cho rằng nên kiên quyết loại bỏ các lễ hội có yếu tố bạo lực như chọi trâu, đâm trâu, treo trâu... Những lễ hội này rất khó lường trước những nguy hiểm có thể xảy ra.

“Sự cố vừa qua là hồi chuông cảnh tỉnh xã hội và cơ quan quản lý nhà nước rà soát lại tổng thể các lễ hội trong nước, để loại bỏ các lễ hội có yếu tố bạo lực và phản cảm. Nhiều tỉnh thành có ý muốn tổ chức lễ hội chọi trâu để làm du lịch đều vin vào cớ là có truyền thống, nhưng truyền thống không thể là bình phong để bảo vệ các giá trị không còn phù hợp với hiện đại”, ông Thanh chia sẻ.
 

Không phải cứ trục trặc là cấm

Một trong những người kiên quyết bảo vệ các lễ hội như chọi trâu, treo trâu, đâm trâu..., TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam - vẫn cho rằng không thể vì sự cố vừa rồi mà bỏ chọi trâu. 

“Chúng ta không thể có kiểu quản lý nếu có trục trặc là cấm. Nếu nói lễ hội chọi trâu dã man, vậy đấm bốc, đấu bò có dã man không? Sự cố trâu húc chết người là do BTC chưa quản lý chặt. Với một di sản, cấm hay không phải có hội thảo, phải lấy ý kiến các nhà khoa học và nhân dân”, ông Trần Hữu Sơn chia sẻ.

Tuy nhiên, ông cũng đặt vấn đề: “Nhiều địa phương đang muốn tổ chức chọi trâu như một cách thúc đẩy du lịch. Để giải quyết bài toán này, các lễ hội chọi trâu phải đảm bảo để cộng đồng địa phương được hưởng lợi chứ không thể để lợi nhuận chảy vào túi chỉ một vài doanh nghiệp”.

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ cũng cho rằng tai nạn trong quyền anh, bóng đá, đấu bò, đua xe, đấu võ... nhiều hơn chọi trâu. Ngay thả diều cũng có thiếu niên bị diều kéo lên, rơi xuống mà thương vong. Vậy nên vấn đề là ở cách làm.

“Tôi xem sân chọi trâu Đồ Sơn thấy hãi quá. Các chủ trâu dẫn trâu đến tận nơi mới thả, lại loanh quanh trong sân. Hàng rào khá đơn sơ, trâu điên có thể bay qua mà lao vào khán giả. Sợ thật! Đấu bò ở Tây Ban Nha được làm khuôn chuồng chắc chắn rồi họ mới xua bò vào, đóng kín lại. Chưa chuẩn bị chu đáo, an toàn thì chưa cho chọi”, ông Vĩ nêu quan điểm.