“SX quý I ngành nông nghiệp đạt nhiều thành tựu với mức tăng trưởng 5,8%, nhưng nhiệm vụ thời gian tới còn nặng nề, nhất là năm nay lại là năm cuối của nhiệm kỳ kế hoạch. Do đó ngành NN-PTNT cùng các địa phương cần nỗ lực nhiều hơn nữa”, Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định trong cuộc họp trực tuyến với các tỉnh duyên hải miền Trung (DHMT), Tây Nguyên và miền núi phía Bắc.
Nóng chuyện khô hạn, dịch bệnh
Cả 14 tỉnh DHMT và Tây Nguyên đăng đàn tại cuộc giao ban trực tuyến, đều “kêu” chung một tình trạng, đó là hạn hán. Theo các địa phương, trước khi bước vào vụ ĐX, khu vực này chịu ảnh hưởng lớn bởi thiệt hại do cơn bão số 9 và số 11, hệ thống kênh mương nội đồng phục vụ cho tưới tiêu bị hư hỏng nặng, thiếu giống lúa, ngô…
Trong thời điểm vụ ĐX, tuy có vài cơn mưa trái mùa gây ngập cục bộ, song ảnh hưởng của El Nino đã làm nắng hạn kéo dài. Thống kê của các tỉnh cho thấy, từ cuối tháng 1/2010 đến nay hầu như không có mưa, mực nước trên các sông xuống thấp dẫn đến tình trạng ngập mặn ở Quảng Nam, hạn hán xảy ra cục bộ trên lúa và diện rộng đối với cây công nghiệp và rau màu của các tỉnh Gia Lai, Đăklăk, Đăk Nông…Ông Nguyễn Văn Bằng, PGĐ Sở NN-PTNT Đăk Nông thông tin: “Hiện khô hạn đã xảy ra ở khoảng 10% diện tích lúa của tỉnh, trong đó nhiều khu vực có nguy cơ mất trắng. Nghiêm trọng hơn, 10 nghìn ha cà phê ở huyện Đăk Min và một số huyện phía Bắc đang thiếu nước trầm trọng”.
“Tố khổ” như Đăk Nông, nhưng ở Đăklăk, tình hình hạn hán còn nghiêm trọng hơn nhiều. Hiện diện tích lúa ĐX bị hạn của tỉnh này đã lên đến hơn 7.000/40.000 ha toàn tỉnh. Không những thế, nhiều diện tích lúa còn bị nhiễm bệnh đạo ôn, vàng lùn – lùn xoắn lá và cá biệt có nơi còn có rầy nâu. Sở NN-PTPT tỉnh này “khẩn cấp” đề nghị Bộ NN-PTNT cứu trợ bằng biện pháp kỹ thuật cũng như kinh phí chống hạn, trừ bệnh.
Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), do khô hạn và thời tiết diễn biến phức tạp, sâu bệnh hại cây trồng phát triển mạnh ở nhiều nơi. Tại Bình Định, Lâm Đồng, Đăk Nông, bệnh đạo ôn, chuột phát sinh, đặc biệt là đã xuất hiện bệnh lùn sọc đen rải rác tại Quảng Nam gây thiệt hại tổng diện tích hơn 45ha. Tại Lâm Đồng, rầy nâu mang mầm bệnh VL-LXL đã xuất hiện và có nguy cơ lan rộng.
Thứ trưởng Bùi Bá Bổng chỉ đạo, các địa phương quan tâm đến vệ sinh đồng ruộng, đồng thời xử lý hạt giống, giám sát chặt chẽ bệnh rầy lưng trắng. “Các tỉnh cần cân đối khung thời vụ để vừa phòng chống được hạn, sâu bệnh và đạt năng suất cao bằng cách gieo sạ sớm, lựa chọn giống ngắn ngày. Đồng thời, cần bố trí kinh phí kịp thời để chống dịch”, Thứ trưởng Bổng lưu ý.
Lo nhất cháy, phá rừng
Tại cuộc giao ban, lãnh đạo ngành NN- PTNT các tỉnh miền núi phía Bắc liên tục kêu khó về tình hình thời tiết ảnh hưởng đến sản xuất vụ ĐX. Tuy nhiên, vấn đề nêu ra nhiều nhất vẫn là công tác bảo vệ rừng, tình trạng cháy rừng, phá rừng.
Theo lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh Lai Châu, chỉ trong quý I, toàn tỉnh đã xảy ra 212 vụ cháy với thiệt hại 312 ha rừng. Nguyên nhân chính được lý giải là do từ đầu năm đến nay, lượng mưa ít, lớp thực bì khô, đồng thời do ý thức của một bộ phận người dân kém dẫn đến cháy rừng. Đồng quan điểm trên, GĐ Sở NN-PTNT Cao Bằng Nguyễn Đình Chương, cho biết, diện tích cháy rừng của tỉnh này còn lớn hơn với 338ha, trong đó có đến 279ha rừng phòng hộ.
Hạn còn khốc liệt hơn Ông Bùi Minh Tăng, GĐ Trung tâm DBKTTV TƯ cho biết, lượng mưa trong thời gian tới ở khu vực DHMT và Tây Nguyên phổ biến ở mức dưới 30mm, nhiệt độ cũng tăng so với trung bình nhiều năm từ 0,5 – 1 độ C. Dự kiến thời gian tới sẽ có 3-4 đợt nắng nóng, từ 36-39 độ C, mùa mưa cũng đến chậm hơn từ 15 ngày đến 1 tháng, thậm chí có nơi cuối tháng 5 mới có mưa. Do vậy, hạn còn trầm trọng.
Báo cáo của Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, quý I khu vực này đã xảy ra 316 vụ cháy rừng, làm cháy 2.247ha, gây thiệt hại 1.679ha. Tổng cục Lâm nghiệp cũng cho biết, thời gian tới, tình trạng này sẽ vẫn tiếp diễn. Ngoài việc cháy rừng, tình trạng phá rừng ở các tỉnh miền núi phía Bắc cũng nghiêm trọng với 2.434 vụ chỉ trong quý I với 2.684m3 gỗ bị tịch thu. Cũng theo Tổng cục này, lâm tặc ngày càng táo tợn và ngang nhiên, thậm chí công khai và chống lại người thi hành công vụ. Mới đây nhất, ngày 29/3, tại Hạt Kiểm lâm Võ Nhai (Thái Nguyên), anh Phạm Văn Tiến, cán bộ kiểm lâm nghe thấy tiếng động ở nhà kho, khi kiểm tra thì bất ngờ bị vật cứng đánh vào đầu gây chấn thương. Cùng lúc đó, những khối gỗ nghiến vừa được cơ quan chức năng bắt tại rừng Võ Nhai buổi chiều đã bị lâm tặc tẩu tán.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, báo chí đã phản ánh liên tục trong thời gian gần đây tình trạng phá rừng. “Tôi cho rằng cán bộ địa phương, đặc biệt là cấp xã, tỏ ra chưa có trách nhiệm với công tác bảo vệ rừng. Là những người gần rừng, gần dân hơn ai hết, đương nhiên chuyện chặt phá rừng của lâm tặc, cán bộ địa phương không thể nói là không biết. Thời gian tới, Bộ NN-PTNT cùng với một số bộ, ngành liên quan sẽ kiến nghị với Chính phủ có chế tài chặt chẽ hơn, gắn trách nhiệm của chính quyền địa phương với việc giữ rừng”, Bộ trưởng Cao Đức Phát nói.
