 |
| Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng thủ vai Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa. |
Thế nhưng, điều khác biệt khiến nhiều người chờ đợi là bộ phim “Sinh tử” xuất hiện như một tác phẩm truyền hình hiếm hoi phản ánh trực tiếp cuộc chiến chống tham nhũng đang được đẩy mạnh trong đời sống xã hội Việt Nam. Xem bộ phim “Sinh tử”, khán giả cảm thấy thú vị vì có dịp so sánh những tình huống thực tế và những tình huống trên phim!
Bây giờ, mới làm một bộ phim về đề tài chống tham nhũng thì kể ra cũng hơi muộn. Cách đây 20 năm, điện ảnh Trung Quốc đã có bộ phim “Sự lựa chọn sinh tử” gây chấn động không chỉ trong cộng đồng Hoa ngữ.
Thời điểm ấy, FaFilm Việt Nam cũng bỏ ra một khoản tiền tương đối lớn là 300 triệu đồng để mua bản quyền công chiếu tại nước ta. Đề tài chống tham nhũng ở Trung Quốc có sự song hành giữa văn học và điện ảnh.
Từ trang sách, những tác phẩm phơi bày sự tha hóa chốn quan trường như “Bí thư Tỉnh ủy”, “Sông lớn chảy về phía Đông”, “Đoàn xe cơ quan”, “Tiểu nhân đắc chí”… lần lượt được chuyển thể lên màn ảnh. Ở Việt Nam, văn học vẫn đang dửng dưng đứng ngoài cuộc chiến chống tham nhũng, nên bộ phim “Sinh tử” là một nỗ lực rất đáng ghi nhận của giới làm phim!
Nhà biên kịch Phạm Ngọc Tiến cho biết, ông ấp ủ kịch bản phim “Sinh tử” đã lâu, khi về hưu rồi cũng ngại viết nhưng bỏ thì thấy tiếc quá. Ban đầu kịch bản phim “Sinh tử” triển khai 35 tập, mỗi tập 45 phút, nhưng đơn vị sản xuất yêu cầu mỗi tập 30 phút nên tác giả phải “chỉnh sửa kịch bản rất kỹ để sao cho mỗi tập đều có xung đột và giải quyết các mâu thuẫn. Tôi không đồng tình, thỏa mãn dung lượng mỗi tập như vậy, nhưng là kẻ làm thuê, tôi bắt buộc phải làm theo hợp đồng.
Tuy nhiên, câu chuyện mà nhà biên kịch Phạm Ngọc Tiến băn khoăn hơn là “kịch bản tôi viết có một đại án đất đai, và một số vụ khác liên quan móc xích của nhóm lợi ích. Đủ hết, mọi mánh khóe mọi thủ đoạn ăn tàn phá hại. Có nhiều chi tiết cũng thay đổi xoành xoạch cho kịp thực tế, viết xong lạc hậu ngay với diễn biến chống tham nhũng ngoài đời. Nghệ thuật thay vì dự báo thì lại đi theo không kịp thời cuộc, đó cũng là bi kịch cho người sáng tác hôm nay!”.
Bộ phim truyền hình “Sinh tử” phản ánh sự chuyển đổi về kinh tế của tỉnh Việt Thanh vừa được thành lập với không ít thuận lợi và thử thách. Xóa đói giảm nghèo để vươn lên giàu sang, ngỡ rất đơn giản với một địa phương có vị Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa năng động dám nghĩ dám làm. Thế nhưng, mọi chuyện lại ẩn chứa nhiều vướng mắc do sự dẫn dắt của đồng tiền.
Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa kêu gọi các nhà đầu tư bỏ vốn vào các công trình, nhưng lại có sự ưu ái đặc biệt với tập đoàn Hồng Vũ. Nhờ sự trợ lực của chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa, người đứng đầu tập đoàn Hồng Vũ là doanh nhân Mai Hồng Vũ đã chi phối nhiều lĩnh vực thương mại - tài chính của tỉnh Việt Thanh, mà quan trọng hơn cả là các dự án khai thác khoáng sản.
Một vụ tai nạn sập mỏ đá xảy ra gây thiệt hại nhân mạng, và các cơ quan điều tra đã phát hiện liên minh ma quỷ của những nhóm lợi ích. Sự biến chất của cán bộ từ huyện đến tỉnh, từ sở nọ đến ngành kia… đã làm lem luốc bộ mặt bình yên và phát triển của tỉnh Việt Thanh… Nút thắt của bộ phim “Sinh tử” không khó đoán, đó là sự chính trực của Bí thư tỉnh ủy Văn Thành Nhân đã làm chỗ dựa cho cái thiện chống lại cái ác, cho cái đúng chấn chỉnh cái sai, cho cái tử tế ngăn chặn cái đê hèn!
Đạo diễn - Nghệ sĩ Nhân dân Khải Hưng đã thực hiện 70 tập của bộ phim “Sinh tử” trong hoàn cảnh bị suy giảm thị lực nghiêm trọng.
Trong dịp ra mắt bộ phim “Sinh tử”, ông Khải Hưng chia sẻ: “Tôi phát hiện mình bị giảm thị lực ở giai đoạn làm kịch bản của phim Sinh tử, trong một lần mang máy ảnh đi chọn cảnh.
Ban đầu, tôi cứ tưởng máy ảnh hỏng vì chỉ thấy một màu đen sì nhưng khi đổi sang mắt bên trái thì lại thấy bình thường. Bác sĩ nói tôi bị xuất huyết giác mạc, cho uống thuốc và hẹn tái khám.
Tuy nhiên, ngày tái khám cũng là ngày phim này bấm máy và tôi bận quá nên quên mất. Khi quay xong phim, tôi quay lại bệnh viện và bác sĩ bảo mắt tôi bị sẹo phủ giác mạc. Đó là hiện tượng mù lòa và không thể chữa được. Mắt bên phải của tôi thị lực xuống số 0, nghĩa là hoàn toàn không nhìn thấy gì. Bác sĩ nói không thể cứu chữa được nữa”.
 |
| Một cảnh trong phim "Sinh tử". |
Tuy nhiên, sức hấp dẫn của đề tài chống tham nhũng đã giúp đạo diễn vượt qua trở ngại sức khỏe để hoàn thành tác phẩm đúng tiến độ. Liệu bộ phim chống tham nhũng có ăn khách bằng những bộ phim chân dài - đại gia chăng? Nghệ sĩ Nhân dân Khải Hưng thẳng thắn: “Tôi không quan tâm đến rating. Đây là một cuộc dạo chơi của tôi và tôi luôn cho rằng mình đang đi chơi chứ không phải đang đi làm phim. Vì không đặt nặng điều gì nên khi làm, tôi cảm thấy rất thoải mái.
Người áp lực nhất trong dự án này có lẽ là anh Đỗ Thanh Hải- Giám đốc Trung tâm sản xuất phim truyền hình của Đài truyền hình Việt Nam. Tuy nhiên, anh ấy có chịu búa rìu dư luận hay bị trên ép xuống thì tôi cũng kệ. Đó là việc của anh ấy mà, tôi chỉ làm tốt kịch bản được giao mà thôi. Từ khi về hưu, tôi đã làm 9 bộ phim. Đó là con số lớn với bất kỳ đạo diễn nào chứ không phải một ông già như tôi.
Với bộ phim Sinh tử, tôi nghĩ nó không dành cho trẻ con hay những người chỉ muốn giải trí mà hướng đến một đối tượng nhất định, quan tâm đến các vấn đề của đất nước. Khán giả của thể loại phim này cũng là những người rất khó tính nên áp lực với đoàn làm phim là không nhỏ!”.
Gần 40 diễn viên tham gia trong bộ phim truyền hình “Sinh tử” đều có chung nỗi lo về… lời thoại. Vì liên quan đến chính trị, nên lời thoại trong phim không thể tùy hứng mà phải theo những quy chuẩn riêng. Có những lời thoại mà diễn viên chưa từng nói ở cuộc sống hàng ngày nên họ phải tập luyện rất cẩn thận.
Nghệ sĩ Nhân dân Trọng Trinh đảm nhận vai Bí thư tỉnh ủy Văn Thành Nhân, thổ lộ: “Từ khi làm nghề đến nay, chưa bao giờ tôi vào một vai nào có lời thoại khó như thế. Mấy anh em “tụng” thoại cả đêm, đến sáng dậy lại quên hết như chưa đọc bao giờ. Lời thoại của nhân vật là lãnh đạo tỉnh phải hết sức chăm chút, không sai, không thừa một chữ. Phim lại thu tiếng trực tiếp tại hiện trường, cho nên yêu cầu về thoại lại càng chặt chẽ hơn”.
Một điểm mới mẻ nữa của bộ phim truyền hình “Sinh tử” là khai thác hình ảnh và công việc của lực lượng kiểm sát viên, mà vai diễn tiêu biểu Huy do diễn viên Mạnh Trường thể hiện. Còn diễn viên Việt Anh vào vai ông chủ của tập đoàn Hồng Vũ khôn khéo và tinh ranh. Hai vai nữ đáng chú ý trong bộ phim truyền hình “Sinh tử” cũng phải nhắc đến là vai Phó Bí thư tỉnh ủy của diễn viên Thúy Hà và vai nữ phóng viên Kiều Ngân của diễn viên Thanh Hương.
 |
| Nghệ sĩ Nhân dân Trọng Trinh đảm nhận vai Bí thư tỉnh ủy Văn Thành Nhân. |
Nhân vật có màu sắc sinh động nhất trong bộ phim truyền hình “Sinh tử” là Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa, được giao cho Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng. Đã từng đóng vai Chủ tịch tỉnh Đinh Xuân Ẩn trong bộ phim truyền hình “Đàn trời”, nhưng vai Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa lại mang đến cho Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng cảm xúc riêng.
Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng chia sẻ: “Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa là vai diễn không hề giống các vai chủ tịch tỉnh mà tôi từng đóng trước nay. Đó là ông chủ tịch tỉnh sinh ra và lớn lên ở thôn quê, khi nhận chức vụ rất mạnh dạn cải tạo, đổi mới với mong muốn quê hương phát triển. Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa rất hào sảng, rất tự tin nhưng cách hành xử hơi thái quá nên đã dẫn đến nhiều thiếu sót và phải trả giá đắt cho những sai lầm của mình. Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa là nhân vật thuộc dạng đa diện nhất và phức tạp nhất trong bộ phim, khiến tôi rất hào hứng khi nhập vai!”.
