Bỏ phố lên rừng

Tỷ phú Nguyễn Văn Vũ bên sản phẩm rừng nguyên liệu

>> Người trồng nhiều rừng nhất Tuyên Quang

Việc Vũ làm, vợ chồng đã bàn tính kỹ. Nay, Vũ thành lập doanh nghiệp, lái xe ô tô phóng vào rừng chỉ đạo sản xuất. Chẳng những đồng bào thán phục mà lãnh đạo địa phương còn coi doanh nghiệp Vũ Hoa là mô hình điểm trong phát triển kinh tế lâm nghiệp.

Vũ đội mũ cối, lái xe ô tô chở chúng tôi lên đèo So. Dáng người nhỏ thó, nước da bánh mật, ở tuổi 42 nhưng mái tóc của anh đã bạc quá nửa. Anh thầm thì, dí dỏm trò chuyện, mình sinh năm Bính Ngọ, kiếp ngựa trâu nên nặng ách. Họ tên thì đã Văn lại còn Vũ, đâm ra cứ nửa nọ, nửa kia, đầu non mình phố, dù đang ở phố nhưng đầu óc lúc nào cũng chỉ nghĩ lên rừng. Kỳ thực, đến với rừng bằng lý giải đầy triết lý số phận, nhân duyên đó của Vũ chỉ là chuyện vui. Việc vợ chồng anh đầu tư trồng rừng hoàn toàn bởi sự suy tính thức thời thông qua lời giải khoa học đối với bài toán làm giàu.

Năm 1995, dù đang có một công việc khá hấp dẫn khi ấy là nghề sửa chữa xe máy tại phố Chợ Chu song vợ chồng Vũ đã dồn toàn bộ tiền bạc đầu tư mua đất trồng rừng. Vũ lý giải, nghề sửa xe máy cho thu nhập khá nhưng chỉ là tiền vừng. Làm ít tiêu ít, làm nhiều tiêu nhiều. Cóp nhặt thì chẳng bao giờ biết có được một món để chi tiêu việc lớn. Mang tiền đi trồng rừng coi như một cách tích lũy, thậm chí tiền lại có thể đẻ ra tiền. Năm đầu, gia đình Vũ trồng 11,6 ha theo chương trình giao đất giao rừng. Trong 5 năm tiếp theo, từ năm 1996 đến 2000, Vũ gần như ở tịt trên rừng. Toàn bộ công việc tại cửa hàng sửa chữa và mua bán phụ tùng xe máy do vợ anh - chị Bùi Thị Hoa đảm nhiệm. Cửa hàng xe máy làm ra bao nhiêu tiền, vợ chồng anh lại giành dụm mua thêm đất, thuê người trồng rừng. Kết thúc 6 năm cuốc đất, đào hố, xách nước tưới cây, vợ chồng anh đã là chủ của một khu rừng tập trung với diện tích trên 50 ha, gồm 35 ha gỗ mỡ, 15 ha quế trồng xen sả, 5 ha keo và 1 ha vườn ươm giống cây.

Rừng Vũ Hoa (người dân bản địa gọi như vậy) nằm trên đỉnh đèo So, thuộc địa phận giữa 2 địa phương là xã Quy Kỳ (huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên) và xã Yên Nhuận (huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn). Vùng giáp ranh đỉnh đèo So được coi là lam sơn kỳ bí trước đây vốn lặng lẽ hoang vu, chẳng ai màng tới thì nay tràn sự sống bởi nỗ lực khai khẩn của Nguyễn Văn Vũ. Là công nhân gắn bó với nghề rừng của anh Vũ từ những ngày đầu tiên, chị Ngô Thị Oanh (xã Quy Kỳ) cho biết, anh Vũ có 5 công nhân thường xuyên làm công việc trồng và chăm sóc rừng. Thời điểm mùa vụ, anh thuê lượng nhân công lao động lên đến 20-30 người với mức lương bình quân đạt 2,5-3 triệu đồng/người/tháng.

Trên con đường uốn lượn dưới tán rừng Vũ Hoa, phong cách trầm hiền, điềm đạm của Nguyễn Văn Vũ bỗng chuyển thành sự nhanh nhẹn hoạt bát lạ thường. Vũ nói, vào rừng mình như thành con người khác, năng động hơn, tinh tường hơn. Vừa lái xe anh vừa kể, trước đây, khi mới mua đất, toàn bộ khu vực chỉ có lau sậy, cỏ tranh hoặc là đồi trọc. Sau khi dọn phát, cuốc hố trồng cây, gia đình đã đầu tư hàng trăm triệu đồng để thuê máy xúc, máy ủi mở đường vào trồng rừng, rồi lại thiết kế lô khoảnh, làm đường vận chuyển để khai thác. Tính tổng chiều dài, đường rừng Vũ Hoa phải ngót ngét 5 km. Xe ô tô dừng lại ở vị trí cao nhất của núi rừng đèo So.

Từ đây, Vũ khoát tay chỉ cho chúng tôi vùng rừng gỗ mỡ với giá trị gần 4 tỷ đồng vừa bắt đầu bước vào quy trình khai thác. Nhìn từ trên núi xuống, sân tập kết hàng chục mét khối gỗ mỡ nằm ngay bên trục Quốc lộ, nơi có biển báo “Địa phận tỉnh Bắc Kạn”. Phía dưới bên trái nơi chúng tôi dừng chân là vạt rừng quế trồng xen cây sả rộng 15 ha với giá trị hơn 2 tỷ đồng. Vũ chỉ tay về phía chân đèo, nơi có gần chục người đang thi công một công trình bên cạnh Quốc lộ rồi nói, đó là khu vực mình cho xây dựng nhà xưởng để chiết xuất tinh dầu quế và dầu sả. Vũ cụ thể, sau khi đi tham quan, học tập kinh nghiệm các vùng lân cận về trồng và sản xuất tinh dầu, năm 2011, anh đã quyết định thành lập doanh nghiệp Vũ Hoa với mục đích xây dựng vùng nguyên liệu, tiến đến xây dựng nhà máy chiết xuất tinh dầu. Nhà xưởng đang xây dựng chỉ là công trình thí điểm để thu mua sản phẩm từ cây quế hiện có trên địa bàn.

Ông Đỗ Trọng Bích (Chủ tịch UBND xã Quy Kỳ, huyện Định Hóa) cho biết, theo dự án xây dựng vùng nguyên liệu của doanh nghiệp Vũ Hoa, xã Quy Kỳ sẽ có 500 ha rừng quế. Qua việc thông tin về dự án, các hộ dân của xã rất háo hức và mong muốn triển khai chương trình càng sớm càng tốt.

Ông Dương Văn Lượng (Phó Chủ tịch UBND huyện Định Hóa) nhận xét, cây quế được trồng trên địa bàn huyện qua nhiều chương trình và khẳng định sự phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng song lại chưa thực sự phát huy hiệu quả vì việc khai thác mới chỉ dừng lại ở công đoạn bóc vỏ. Hướng đề xuất dự án trồng rừng nguyên liệu phục vụ nhà máy chiết xuất tinh dầu quế của doanh nghiệp Vũ Hoa được UBND huyện đánh giá cao. Theo đó, ngay từ những năm đầu tiên, việc tỉa thưa, tỉa cành cho đến khi khai thác triệt để, tất cả các sản phẩm từ cây quế đều được tận thu. Người tham gia dự án ngoài được hỗ trợ cây giống, vay vốn mua phân bón lại có thêm nguồn thu nhập phụ từ rừng. Theo kế hoạch, dự án sẽ xây dựng vùng nguyên liệu trồng quế của huyện Định Hóa rộng 1.400 ha.