Một số ĐB đặt câu hỏi: Bộ NN-PTNT có biện pháp gì để đảm bảo thu mua lúa cho nông dân lãi tối thiểu 30%? Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng việc xác định giá thu mua do Bộ Tài chính đã được Chính phủ giao chủ trì hướng dẫn cách tính và đã có công văn hướng dẫn...
Xem xét lại việc giao đất rừng dài hạn
Trả lời câu hỏi chất vấn của một số ĐBQH về việc các địa phương cho nhà đầu tư nước ngoài thuê đất trồng rừng dài hạn trên diện tích lớn, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cho biết thời điểm cuối năm 2009 có 10 địa phương ra văn bản chấp thuận các dự án đầu tư cho nước ngoài thuê đất trồng rừng với tổng diện tích hơn 305.000 ha. Tuy nhiên, trên thực tế địa phương mới có văn bản giao cho thuê 50 năm là 15.664 ha và đồng ý liên doanh, liên kết giữa các DN trong nước với các nhà đầu tư nước ngoài là 18.600 ha. Bộ trưởng nói: “Theo các luật Đầu tư và luật Đất đai, việc xem xét cho thuê đất trong lĩnh vực nông nghiệp thuộc thẩm quyền UBND các tỉnh, Bộ NN-PTNT chỉ có ý kiến khi các địa phương yêu cầu”.
Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định Chính phủ đã chỉ đạo tạm dừng việc giao đất rừng, đồng thời giao Bộ NN-PTNT và các Bộ liên quan tiến hành kiểm tra, báo cáo. Bộ NN-PTNT đã trực tiếp kiểm tra ở 2 địa phương thì thấy, các địa phương đều thực hiện nghiêm túc theo quy định hiện hành, có xem xét tới các khía cạnh về KT-XH và ANQP. Tuy nhiên có trường hợp địa phương chưa sâu sát nên đã xảy ra tình trạng cấp đất nhầm cả vào phần đất đã được giao cho những hộ khác. Bộ đã đề nghị kiểm điểm trách nhiệm trong việc tham mưu, thẩm định.
Cũng theo Bộ trưởng NN-PTNT, hơn 305.000 ha đất được cấp cho các DN nước ngoài đều là đất được quy hoạch để trồng rừng SX, không có rừng tự nhiên hay đặc dụng, phòng hộ. “Cách đây 5-10 năm do có nhiều đất trống, đồi núi trọc nên chúng ta kêu gọi đối tác nước ngoài tham gia trồng rừng và một số nhà đầu tư đã vào. Nhưng hiện nay tình hình đã khác, đất trồng rừng hạn chế hơn và người dân cũng có nhu cầu đầu tư, vì vậy cần phải xem xét thay đổi chính sách”.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Võ Hồng Phúc: Chúng tôi sẽ kiên quyết xem lại các quyết định giao đất rừng, trên cơ sở vừa đảm bảo môi trường đầu tư nhưng vẫn tuân thủ đúng pháp luật. Theo đó những dự án hợp lý, quy mô vừa phải thì sẽ được tiếp tục thực hiện, những dự án chiếm dụng quá nhiều đất rừng thì sẽ bị rút phép. Chúng ta có thể xử lý vấn đề này vừa đảm bảo môi trường đầu tư, vừa đảm bảo an ninh quốc gia.
Đối với diện tích đất trồng rừng đã được giao và cấp phép, Bộ trưởng NN-PTNT cho rằng phải chiếu theo luật pháp để xem xét và trong từng trường hợp cần phải cân nhắc kỹ, tính tới hoàn cảnh cụ thể của từng địa phương, giải quyết thận trọng từng trường hợp. Về kiến nghị sửa đổi chính sách, theo Bộ trưởng thì phải chờ sau đợt kiểm tra liên ngành, từ đó mới có đề xuất. “Việc sửa đổi chính sách cũng cần tính đến yêu cầu về ổn định luật pháp. Tuy nhiên, trước tiên có thể xem xét lại việc phân cấp, vì hiện nay theo thẩm quyền, các địa phương được phép cấp đất cho các dự án lên tới diện tích 100.000 ha.
Hỗ trợ nông dân để có lợi nhuận cao hơn
Một số ĐB đặt câu hỏi: Bộ NN-PTNT có biện pháp gì để đảm bảo thu mua lúa cho nông dân lãi tối thiểu 30%? Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng việc xác định giá thu mua do Bộ Tài chính đã được Chính phủ giao chủ trì hướng dẫn cách tính và đã có công văn hướng dẫn, các địa phương chủ động tiến hành và có báo cáo về Bộ Tài chính, Bộ NN-PTNT. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính làm việc với Hiệp hội Lương thực VN (VFA) để xác định giá thành SX.
Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng: Nghị định về việc thu mua lúa đã qua 9 lần sửa đổi và trình Chính phủ. Tuy nhiên, còn tồn tại ở 2 điểm chính: cơ quan nào chịu trách nhiệm công bố giá thành SX lúa và cơ quan công bố giá sàn gạo XK. Dự kiến, Nghị định giao Bộ Tài chính công bố giá thu mua. Mức giá được xác định trên cơ sở Bộ Tài chính giao UBND các tỉnh quyết định giá lúa của địa phương, sau đó Bộ Tài chính công bố giá lúa bình quân. Còn giá gạo XK sẽ do VFA công bố trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, các tỉnh ĐBSCL đã xác định giá thành lúa vụ ĐX 2009-2010 trung bình 2.600-3.000 đ/kg. Với giá lúa trên thị trường khoảng 4.000 đ/kg, mức lãi của nông dân đã gần 30% giá thành. Cụ thể vụ ĐX 2009-2010 tỉnh An Giang báo cáo giá thành trung bình lúa ở mức 2.960 đ/kg, giá bán lúa ở mức 4.100 đ/kg, như vậy mức lãi giữa giá bán so với giá thành là 1.140 đ/kg (39%). Tuy nhiên, theo Bộ trưởng mức lãi 30% là mức lãi trung bình cho người SX, còn những hộ mua đất, thuê đất, thuê nhân công thời vụ, năng suất lúa thấp hơn trung bình có giá thành cao hơn nên mức lãi thấp hơn.
“Đúng là giá thành mỗi nơi khác nhau nhưng giá trên thị trường là một. Chúng ta không thể đặt ra một mức giá mà DN mua rồi không thể bán, phải căn cứ vào giá thế giới. Chúng tôi cố gắng sao cho giá trong nước tiệm cận giá thế giới và hỗ trợ nông dân giảm giá thành để có lợi nhuận cao hơn”, Bộ trưởng khẳng định.
Về những yếu tố chưa được tính tới trong cách tính giá như giá thuê đất để trồng lúa, rủi ro do thiên tai dịch bệnh…Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định, những yếu tố này trong bảng hướng dẫn có đủ. Hiện nay trên cả nước việc SX lúa hầu hết là do các hộ nông dân thực hiện. Họ được Nhà nước giao đất SX và được miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, miễn thủy lợi phí. Do vậy, tiền thuê hoặc mua đất chỉ nằm trong cơ cấu giá thành SX lúa của một số ít hộ. “Chúng ta không thể chỉ lấy giá thành nhân với 30% rồi giao DN thu mua như vậy. Không thể áp đặt giá cho thị trường mà vẫn phải tuân theo thị trường”-Bộ trưởng nói.
