Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: 'Chúng ta có thể biến điều bất lợi thành lợi thế...'

Sáng tạo trong khôi phục sản xuất

Tới thăm huyện Bát Xát - vùng đất đau thương nhất do bão số 2 tàn phá, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhận định: “Đây là cơn bão cực đoan nhất trong vòng 15 năm qua”.

Tại cánh đồng Lá Chao (xã Quang Kim), những thửa ruộng lúa xanh tốt giờ đã biến thành một vùng bãi bồi trắng xóa cao hơn nguyên trạng gần 2m.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường bốc một nắm đất trên tay vê vê một hồi rồi nói: Đất này đã bị pha cát, không thể trồng lúa được
 

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường bốc một nắm đất trên tay vê vê một hồi rồi nói: Đất này đã bị pha cát, không thể trồng lúa được. Nếu múc đất lên khoảng 1,5 - 2m thì tốn quá nhiều tiền và thời gian khắc phục rất lâu. Nhưng, chúng ta có thể biến điều bất lợi thành lợi thế sản xuất nông nghiệp. Bãi bồi rộng mênh mông (84,2ha) này có thể chuyển đổi thành vùng khu trồng rau màu tập trung theo hướng hàng hóa, với giá trị cao hơn.

Trước mắt, cần hỗ trợ gạo cho người dân bị thiệt hại để họ có đủ lương thực trong vòng 6 tháng. Kế đến là cải tạo mặt bằng, hỗ trợ phân bón cải tạo đất, hỗ trợ giống để người dân gieo trồng. Ở những khu vực canh tác dễ dàng, có thể trồng khoai tây, khoai lang và các loại rau.

“Tôi thấy trên Sa Pa tiêu thụ rất tốt các loại rau sạch, ngô nướng, khoai lang nướng. Vì sao chúng ta không trồng những thứ đó mà phải nhập từ tỉnh ngoài, nước ngoài?”, Bộ trưởng đặt câu hỏi.

Tại cánh đồng Lá Chao, nơi có 84ha đất ruộng bị vùi lấp, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chỉ đạo chuyển đổi sang trồng rau màu

Ở những khu vực mà tỷ lệ đất pha cát cao, nghèo dinh dưỡng hơn, cần trồng đậu tương, lạc. Mục tiêu tối thượng của vụ màu đầu tiên không phải là hiệu quả kinh tế, mà chủ yếu sử dụng nguồn cây xanh đó để cải tạo đất và hình thành một vùng sản xuất mới.

Bộ trưởng cũng lưu ý, người dân địa phương có tập quán trồng lúa nhiều đời. Nên khi chuyển đổi cây trồng, chắc chắn sẽ gặp rất nhiều khó khăn về vấn đề kỹ thuật. Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông Trung ương phải huy động cán bộ về Lào Cai, phối hợp với ngành Nông nghiệp của tỉnh và địa phương tập huấn kiến thức cho bà con.

Với diện tích thủy sản bị thiệt hại, cần thiết phải khôi phục ngay. Tuy nhiên, phải tính toán rất thận trọng, nhất là những giống thủy sản nước ngọt ưa ấm. Bởi chỉ còn 3 - 4 tháng nữa là đến mùa giá rét. Phải cảnh báo sớm và hướng dẫn nhân dân lựa chọn những giống cá có kích thước và trọng lượng lớn hơn bình thường.

Không để dân đói, khát

Đoàn công tác tiếp tục men theo dòng suối để vào xã Phìn Ngan, cách xã Quang Kim gần 10 km. Đâu đâu cũng thấy khung cảnh đổ nát, hoang tàn. Một số cầu treo, một nhà máy thủy điện nhỏ, hàng trăm cột điện bị gãy đổ, vùi lấp.

Hoa màu, cây cối bật gốc, nằm lổng chổng khắp nơi. Độ rộng lòng suối trước đây rất hẹp, bây giờ biến thành sông sâu. 17 trong tổng số 34 ngôi nhà ven suối tại bản Sùng Hoảng 2 (xã Phìn Ngân) đã bị những dòng nước dữ như trận “đại hồng thủy” cuốn trôi.

Đêm mùng 4, rạng sáng ngày mùng 5/8, 3 người dân đang trên đường sơ tán đã bị thiệt mạng. Đến nay, mới có 1 nạn nhân được tìm thấy tại xã Bảo Thắng (cách nơi bị lũ cuốn vài chục km). Tổng số 59 hộ dân với 400 nhân khẩu trong khu vực xung yếu phải bỏ nhà lánh nạn ở nơi an toàn hơn.

Huyện Bát Xát thiệt hại nặng sau bão số 2

Tại UBND xã, hàng cứu trợ của các nhà hảo tâm được bầy khắp nơi, người dân đến nhận rất đông. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường hỏi Chủ tịch UBND xã Tẩn Láo Tả: “Hiện tại đời sống của nhân dân ra sao? Tinh thần thế nào?”.

Ông Tả cho biết, những ngày đầu, 59 hộ dân kể trên rất hoang mang. Một số người trong số đó đã xin cấp xã, huyện được chuyển đi địa phương khác an toàn hơn.

Tuy nhiên, chính quyền đã kịp thời thăm hỏi động viên và hứa sẽ tìm chỗ ở để họ ổn định cuộc sống. Trước mắt, mỗi hộ dân bị thiệt hại sẽ được nhà nước hỗ trợ 15kg gạo/khẩu, cộng với các nhà hảo tâm trợ giúp đỡ, tổng số gạo mỗi khẩu nhận được là 40 - 50kg và một ít mì tôm, nhu yếu phẩm thiết yếu.

Bộ trưởng đề nghị tỉnh Lào Cai phải ngay lập tức cử cán bộ xuống thực địa, hỏi nguyện vọng của các hộ dân trong vùng nguy hiểm. Nếu người dân muốn di dời đến khu tái định cư tập trung thì phải làm khu tái định cư ngay. Nếu họ muốn định cư xen với các hộ có điều kiện (ngoài khu tái định cư) thì nhanh chóng cấp tiền hỗ trợ họ di dời và ổn định cuộc sống tại nơi ở mới.

“Phải làm theo ý dân. Nhưng, bằng cách nào cũng phải đảm bảo rằng, khi đến nơi ở mới, dân sẽ được đảm bảo sinh kế để phải có cuộc sống ổn đinh lâu dài”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường thăm xã Phìn Ngan

Việc đảm bảo nước phục vụ dân sinh cũng được Bộ trưởng đặc biệt quan tâm. Bởi theo ông, người Dao sống ở Bát Xát rất nhiều. Họ có tập quán sinh sống gần các khe suối, họ không khoan giếng mà chủ yếu dẫn nguồn nước từ khe suối về. Hiện tại, nước ở những khu vực này rất đục và mất vệ sinh. Cần phải chỉ đạo ngành y tế cấp thuốc xử lý môi trường nước để đảm bảo sức khỏe nhân dân và tránh lây lan dịch bệnh. Bên cạnh đó, phải tìm mọi cách để xây dựng cầu qua suối, không để người dân phải sống trong cảnh… bị cô lập.

Đến ngày 10/8, mặc dù không còn mưa nhưng Lào Cai vẫn ghi nhận thêm 2 nạn nhân bị thiệt mạng do lũ từ thượng nguồn về, nâng tổng số người thiệt mạng lên 9 người, gần 1.200 nhà bị thiệt hại, 120 nhà phải di dời khẩn cấp.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Lào Cai, tổng diện tích lúa bị ngập khoảng 10.000 ha, đến nay 6.000 ha trong số đó đã được tiêu úng. Ngoài ra còn có 278 ha lúa bị đất đá vùi lấp hoàn toàn, không thể khôi phục sản xuất.

Với 6.000ha lúa vừa thoát úng, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chỉ đạo ngành Nông nghiệp cần tích cực chăm bón tốt, bám đồng làm nông để tăng năng suất lúa, bù đắp thiệt hại cho các diện tích bị mất trắng. Đồng thời, yêu cầu UBND tỉnh Lào Cai nhanh chóng đề xuất các mô hình sản xuất mới, phù hợp với chất đất tại các chân ruộng bị vùi lấp hoàn toàn. Bộ NN-PTNT sẽ tạo điều kiện hỗ trợ hết mức có thể.