Măng cụt có nguồn gốc nhiệt đới nên ít tìm thấy ở các tỉnh miền Trung và miền Bắc. Về mặt nông học thì măng cụt ưa thích các vùng đất có tầng canh tác dày, độ phì cao như Long Khánh, Xuân Lộc (Đồng Nai), Bến Tre, Vĩnh Long Trà Vinh.
Có thể do măng cụt là cây ăn quả đặc sản được trời ban cho nên trời cũng bắt con người phải trả giá để thu nhận được cái ân huệ đó. Đấy là quả măng cụt rất dễ bị xì mủ trong và ngoài trái.
Măng cụt dù có giá trị cao đến mấy khi bị hiện tượng này thì cũng mất hết giá trị sử dụng và giá trị thương mại. Vì về hình thức nó làm cho quả xấu xí, trông không đẹp mắt, về chất lượng thì không còn vị của bản thân nó, thậm chí là có vị chua và đắng, không thể ăn được.
Do đó khi làm thương phẩm thì phải loại bỏ các trái như vậy ra khỏi mặt hàng buôn bán. Nhưng đó chỉ mới là những quả bị xì mủ bên ngoài, còn những quả bị xì mủ bên trong thì rất khó phát hiện, dẫn đến khách hàng bị nhầm.
Số liệu điều tra của các nhà khoa học thì có vụ hiện tượng măng cụt bị xì mủ lên đến 40 - 50% coi như mất mùa. Vậy làm sao để khắc phục hiện tượng đó? Trên thế giới, chủ yếu là các nước có trồng măng cụt đã kể trên đã có nhiều nghiên cứu về nội dung này. Ở nước ta, tại Trường Đại học Cần Thơ đã có những công trình nghiên cứu khá chi tiết về hiện tượng này.
Theo các nhà khoa học, măng cụt ra hoa vào cuối mùa khô và trái lớn lên và thu hoạch trong suốt mùa mưa thì rất dễ bị hiện tượng này. Hơn nữa những vườn bón phân thiếu cân đối, bón nhiều phân đạm cho đến trước lúc thu hoạch là những vườn bị bệnh cao hơn cả.
Vì vậy, những kết quả nghiên cứu cho rằng các biện pháp làm cho cây ra hoa sớm để thu hoạch trong mùa khô cũng như biện pháp xiết nước trong mùa mưa, bón nhiều phân hữu cơ và vôi, bón phân hóa học cân đối và ngưng bón trong thời gian trái đã già đều có thể làm giảm tỷ lệ bị bệnh sượng trái, dù năng suất không cao nhưng vẫn giữ lại được nhiều trái không bị bệnh.
Trong trường hợp để măng cụt ra hoa bình thường thì biện pháp bón phân hữu cơ và kết hợp loại phân hóa học cân đối là biện pháp rất khả thi. Vì vậy, để làm cho măng cụt giảm tối thiểu hiện tượng sượng trái là cần kết hợp các biện pháp trên một cách nhuần nhuyễn, hoặc ít ra là sử dụng phân bón hợp lý cũng là biện pháp căn cơ để giảm tỷ lệ sượng trái.
Cho đến nay chưa có biện pháp nào ngăn ngừa được hoàn toàn hiện tượng sượng trái ở măng cụt mà chỉ áp dụng để làm giảm tỷ lệ sượng trái là chủ yếu. Do đó biện pháp bón phân cho măng cụt đóng vai trò rất quan trọng.
Trong bài này tác giả giới thiệu phương pháp sử dụng phân Đầu Trâu để bón vì đã có chế phẩm mới vừa góp phần giảm tỷ lệ sượng trái vừa làm tăng chất lượng đường, các vitamin và khoáng cho măng cụt.
Bón phân cho măng cụt thời kỳ khai thác như sau: Vào cuối mùa mưa khi thu xong vụ trước cần tỉa cành cho thoáng, bón mỗi cây khoảng 20-30kg phân chuồng hoai, có thể phân bò, phân gà... trộn thêm khoảng 3-5% phân lân nung chảy rồi ủ với nấm Trichoderma cho hoai mục, khi bón cộng thêm 1-1,5kg phân Đầu Trâu bón lót A+, tưới đủ nước.
Sau đó khoảng 1-1,5 tháng bón mỗi cây 300-400g Đầu Trâu mùa khô. Những đợt sau chỉ cần bón Đầu Trâu 16-16-16+TE, mỗi lần bón 300-500g/cây, 1-1,5 tháng bón 1 lần. Từ khi đậu trái chỉ bón Đầu Trâu NPK 15-5-20 để dưỡng trái. Mỗi tháng bón 250-300g/cây.
Đấy là tất cả liều lượng phân cần bón, không bón thêm bất cứ loại phân nào khác đặc biệt là phân đạm ure. Ngoài ra chú ý phát hiện nếu có bọ trĩ, thì phun thuốc diệt 1-2 lần để tránh hiện tượng da lu da cám làm hình thức trái mất đep. Vào mùa mưa chú ý làm rãnh thoát nước, sao cho luống sau khi mưa được khô ráo. Chỉ cần áp dụng kỹ thuật bón phân theo cách như vậy là bảo đảm giảm thiểu hiện tượng sượng trái trên măng cụt.
