Global GAP là tấm giấy thông hành cho hàng nông sản sang châu Âu, Mỹ. Để cầm được tấm giấy này thì cần phải có USD mời các chuyên gia quốc tế đến kiểm định. Khi được cấp chứng nhận Global GAP thì sau 1 năm phải lo USD để tái kiểm định.
Có USD để đóng phí tái kiểm định thì giá trị của tấm giấy thông hành nâng lên 2 năm. Cứ thế đến lần 3, rồi đến lần 4...Nếu không thì Global GAP sẽ không còn giá trị. Nhưng vì thiếu USD nên 26 nhà vườn cùng ban chủ nhiệm HTX Bưởi Năm Roi Mỹ Hòa (Bình Minh, Vĩnh Long) đang đứng ngồi không yên khi chứng nhận Global GAP cho trái bưởi Mỹ Hòa đang sắp hết thời gian “gia hạn” để tái công nhận Global GAP.
Ông Nguyễn Văn Hai, xã viên HTX bưởi Năm Roi Mỹ Hòa cho biết: Hơn một năm qua, chứng nhận Global GAP cho trái bưởi đã phát huy hiệu quả. Cả 26 hộ dân có vườn tham gia SX bưởi theo tiêu chuẩn Global GAP đều tăng năng suất, giá bán tăng thêm 10 - 20%. Hiệu quả chứng nhận Global GAP mới bắt đầu phát huy nên nông dân rất cần mạnh thường quân, nhất là DN chia sẻ lợi nhuận giúp HTX Mỹ Hóa tái chứng nhận Global GAP. Không lẽ bao công sức, vốn đầu tư làm Global GAP chỉ có giá trị một năm - ông Hai nói.
Ông Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Chủ nhiệm HTX bưởi Mỹ Hòa cho biết: Để đạt được chứng nhận Global GAP, 26 hộ dân tham gia SX phải tốn rất nhiều công sức và vốn đầu tư cho dù đây là điểm được Cty TNHH Metro Cash & Carry VN và GTZ hỗ trợ kinh phí thực hiện. Tuy nhiên, chứng nhận này chỉ có giá trị 1 năm, sau thời hạn đó phải mời các chuyên gia đến kiểm định cấp lại chứng nhận và lần này sẽ có giá trị 2 năm.
Theo đó, khoản phí kiểm định vào khoảng 7.700 USD đâu có dễ kiếm. Thế là từ khi chứng nhận Global GAP hết hạn HTX xã đã xin “gia hạn” 6 tháng, sau đó lại xin gia hạn tiếp 3 tháng để đi tìm nguồn tài trợ. Và đến đầu tháng 6/2010 UBND tỉnh Vĩnh Long đã cho 4.000 USD, Cty Rồng Đỏ đã hứa hỗ trợ phí kiểm định để HTX mời tổ chức công nhận Global GAP đến kiểm định và tái công nhận.
Hiện tại, diện tích bưởi Năm Roi đạt chuẩn Global GAP của HTX Mỹ Hòa hơn 23ha, năng suất từ 35 – 50 tấn/ ha/năm. Tính ra, mỗi năm HTX có thể cung ứng cho thị trường hơn 1.000 tấn trái bưởi Global GAP. Trong số này, Cty Rồng Đỏ (TPHCM) và Coop Mart Vĩnh Long thu mua hơn 600 tấn, số còn lại HTX bán cho các chợ đầu mối ở TPHCM. Và trong thời gian qua, HTX đang bị một số Cty ở Tiền Giang đang "xâm canh" thu tóm bưởi đạt Global GAP để XK.
Ông Lê Văn Biên, Phó phòng NN-PTNT Bình Minh, Vĩnh Long: Để Global GAP nhân rộng và tồn tại phát triển được phải có nhà DN tiêu thụ sản phẩm hỗ trợ cho nhà vườn kinh phí tái kiểm định. Vai trò DN trong bài toán Global GAP từ nay về sau là rất quan trọng.
Ông Nghĩa nói: HTX đã và đang gặp khó khăn về vốn nên rất khó cạnh tranh với những Cty lớn. Không có tài sản thế chấp nên ngân hàng không cho vay. Còn việc vận động xã viên lấy sổ đỏ đi vay là điều khó khăn vì hầu hết sổ đỏ của các xã viên đều đã nằm trong ngân hàng. Mặt khác, do không thể ký hợp đồng XK trực tiếp mà phải qua trung gian nên bưởi Global GAP có giá cao hơn bưởi thường khoảng 1.000 đồng/kg. Chưa kể phía đối tác cũng chiếm dụng vốn của HTX. Xuất lô hàng hơn 4 tháng, đến nay vẫn chưa lấy được tiền.
Không chỉ trái bưởi Global GAP Mỹ Hòa mà trái chôm chôm Global GAP ở Bến Tre cũng có nguy cơ “bể” Global GAP. Ông Võ Văn Hớn, ấp Phụng Đức B, xã Phú Phụng (Chợ Lách, Bến Tre) cho biết: 6,5 ha Global GAP thu hoạch được hơn 50 tấn trái nhưng không XK được trái nào. Nguyên nhân là không tìm được đối tác. Mọi thủ tục XK trái cây theo con đường chính ngạch quá khó. Thành ra chôm chôm đạt tiêu chuẩn Global Gap bán như chôm chôm thường. Đây là vấn đề đang làm nhà vườn sáu Hớn đau đầu. Với cái đà này thì làm sao có USD mời các chuyên gia đến tái kiểm định sau một năm.
