Bị nói xấu ở châu Âu
Theo VASEP, gần đây con cá tra Việt Nam lại bị bôi nhọ trên một số phương tiện thông tin đại chúng ở 2 thị trường quan trọng là Pháp và Bỉ. Cụ thể, L'Expansion, một tờ tạp chí kinh tế của Pháp, trong số tháng 3/2010 đã có bài viết với tựa đề “Những thức ăn cần dè chừng”. Bài báo này nêu rõ tên của một loạt thực phẩm NK vào Pháp cần phải dè chừng vì có yếu tố độc hại như tôm của Ấn Độ và Bangladesh, vả khô và sò ốc của Thổ Nhĩ Kỳ, thịt gà của Đức và cá basa của Việt Nam. Trong khi đó, trên một website của Bỉ, đã có một bài viết cho rằng cá tra Việt Nam được nuôi trong môi trường không an toàn.
Những thông tin trên rõ ràng không đúng nhưng sẽ gây ra những bất lợi không nhỏ cho cá tra, basa Việt Nam không chỉ ở Pháp và Bỉ mà còn ở các nước EU khác. Bởi trước đây không lâu, chỉ vì những thông tin không đúng trên các phương tiện thông tin đại chúng mà cá tra, basa Việt Nam đã từng bị khốn đốn tại nhiều thị trường như Ai Cập, Tây Ban Nha, Na Uy … Ngay cả nhiều nhà NK châu Âu, vốn biết quá rõ con cá tra, basa Việt Nam, cũng đã tỏ ra bất bình trước những thông tin sai lệch này. Một số nhà NK đã đề nghị phía Việt Nam sớm lên tiếng để bảo vệ danh tiếng cho con cá tra, basa trên thị trường thế giới, bởi họ tin rằng cá tra nuôi trên sông Mekong an toàn cho người tiêu dùng.
Lo thị trường Mỹ
Nhưng nỗi lo lớn nhất hiện nay của con cá tra, basa Việt Nam vẫn là từ thịt trường Mỹ khi mà thời điểm thực hiện Đạo luật Farm Bill đã cận kề.
XK cá tra Việt Nam vào thị trường Mỹ nhìn chung đang diễn ra khá thuận lợi. Năm 2009, nước ta xuất khẩu sang Mỹ 41.609 tấn cá tra, đạt giá trị 134 triệu USD, tăng 70% về lượng và giá trị so năm 2008. Tuy nhiên, với Đạo luật Farm Bill đang được phía Mỹ hoàn thiện, khả năng con cá tra Việt Nam phải đứng ngoài thị trường này là không nhỏ. Việc thi hành quyền thực thi pháp lý đối với cá da trơn nhập khẩu vào Mỹ (bao gồm cá tra), sẽ được chuyển từ Cục Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) sang Bộ Nông nghiệp (USDA). Theo kế hoạch, thời gian chuyển đổi này sẽ kéo dài trong vòng 18 tháng. Đồng thời, do đàm phán về thanh tra thực phẩm kéo dài từ 2-5 năm, nên sự thay đổi đột ngột về cơ quan quản lý nói trên, có thể làm gián đoạn việc NK cá tra Việt Nam vào Mỹ trong suốt thời gian đàm phán.
Ngoài mối lo đó, nếu cá tra Việt Nam bán vào Mỹ phải được nuôi theo đúng phương pháp và tiêu chuẩn áp dụng đối với ca da trơn nuôi tại Mỹ. Chỉ cần so sánh môi trường sống của cá tra Việt Nam với cá da trơn Mỹ, đã đủ thấy đây là điều rất khó thực hiện được. Cá da trơn ở Mỹ hiện đang được nuôi trong các ao nông, sử dụng nguồn nước giếng khoan. Còn cá tra Việt Nam lại đang được nuôi trong nguồn nước của sông Mekong. Nếu bắt cá tra Việt Nam phải sống trong ao nông và dùng nước giếng khoan, chẳng khác gì đem giống cá này nhốt vào tù. Mặt khác, thức ăn giành cho cá tra Việt Nam cũng khác hẳn so với thức ăn dùng cho cá da trơn ở Mỹ.
