Tỉnh Thừa Thiên được bầu 5 đại biểu Quốc hội và có 9 người ra tranh cử; TP. Huế được bầu 2 đại biểu và 4 người tranh cử.
Nguyên Phó Thủ tướng Hoàng Anh nhớ lại: “Từ 6 giờ sáng, trong nhiều xóm, người ta đã gọi nhau í ới chuẩn bị đi bỏ phiếu, trên đường làng, đường phố, nhiều người ăn mặc chỉnh tề bắt đầu đi bỏ phiếu. Trẻ em cũng không chịu ngồi ở nhà, kéo nhau đi xem bỏ phiếu như đi xem hội. Đến 5 giờ chiều, những nơi chậm nhất cũng đã kết thúc bầu cử. Kết quả hơn 90% cử tri đi bỏ phiếu, những người do Mặt trận Việt Minh giới thiệu ra ứng cử đều trúng cử”.
Các đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên trúng cử là: Hoàng Anh, Đoàn Trọng Truyến, Kỹ sư Công chính Trần Đăng Khoa, Bác sĩ Nguyễn Kinh Chi và Thượng tọa Thích Mật Thể. Các đại biểu Quốc hội thành phố Huế trúng cử là: Trần Hữu Dực (Chủ tịch UBND Trung Bộ) và Tôn Quang Phiệt (Chủ tịch UBND Thừa Thiên - Huế).
Ngày 2/3/1946, kỳ họp đầu tiên, Quốc hội khóa I sẽ khai mạc tại Hà Nội. Vì vậy, cuối tháng 2/1946, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên và thành phố Huế đi Hà Nội dự phiên họp kỳ thứ nhất Quốc hội đầu tiên của nước ta.
Đoàn đi trên một đoàn xe lửa chạy suốt từ các tỉnh miền Nam ra Hà Nội dành riêng cho các Đại biểu Quốc hội. Đến ga Hàng Cỏ (nay là ga Hà Nội), đoàn được các gia đình tư sản tự nguyện đón về lo chỗ ngủ nghỉ và ăn uống trong suốt thời gian chờ chuẩn bị họp Quốc hội.
Các tổ chức “Việt Nam Quốc dân đảng” và “Việt Nam Cách mạng đồng minh hội” ra sức công kích Mặt trận Việt Minh và Chính phủ lâm thời do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Họ ra báo công khai phản đối tổng tuyển cử, phá hoại khối đại đoàn kết. Nhiều hoạt động bắt cóc, khủng bố cũng được thực hiện.
Nghe những tin đó, Hoàng Anh và đoàn đại biểu Quốc hội Thừa Thiên - Huế rất bất bình. Đặc biệt, hôm sau Hoàng Anh được triệu tập đi dự cuộc họp Đảng viên trong Quốc hội do Trung ương Đảng triệu tập. Trên đường đi từ Hà Nội đến địa điểm Hội nghị ở làng Đình Bảng, tỉnh Bắc Ninh, Tổng Bí thư Trường Chinh nói cho các đại biểu đảng viên nghe tình hình chung trong nước, những khó khăn to lớn mà đất nước đang phải trải qua và yêu cầu đối với kỳ họp Quốc hội lần này.
Trong thời gian đó, được tin có nhiều Đại biểu Quốc hội từ các tỉnh xa đến Hà Nội, Hồ Chủ tịch cho mời đoàn đến gặp. Sau khi thăm hỏi đoàn xong, Bác vui vẻ hỏi: “Các cô, các chú đến gặp Bác, có điều gì muốn nói với Bác hay không?”.
Nguyên Phó Thủ tướng Hoàng Anh kể lại trong Hồi ký: “Được dịp, tôi thay mặt anh chị em nói hết những suy nghĩ và bực tức của mình, khi thấy bọn phản động chống phá cách mạng một cách trắng trợn và cuối cùng đề nghị Bác ra lệnh tập trung lực lượng các địa phương lại, chỉ trong vài ba giờ chúng ta sẽ quét sạch bọn chúng…
| Nguyên Phó Thủ tướng Hoàng Anh sinh 28/3/1912, tại xã Phong Thái, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Với 104 tuổi đời, hơn 80 năm hoạt động cách mạng, ông đã đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng: Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp. Năm 2007, nguyên Phó Thủ tướng Hoàng Anh được trao tặng Huân chương Sao Vàng - Huân chương cao quý nhất của Đảng - Nhà nước ta. |
Bác vui vẻ nghe tôi nói hết ý kiến và hỏi các đại biểu có mặt có nói gì nữa không? Đến thăm Bác hôm đó, ngoài đoàn đại biểu Thừa Thiến - Huế, còn có đoàn đại biểu Quảng Trị, Quảng Nam - Đà Nẵng, Hải Dương… Tất cả đại biểu đều nhất trí với ý kiến của tôi, không ai nói gì thêm.
Khi thấy không ai có ý kiến gì khác, Bác hỏi chúng tôi: “Các cô, các chú khi còn ở nhà có ai biết chăn trâu chăn bò hay không?”. Chúng tôi đều trả lời là có. Bác liền nói: “Có anh chàng cột một con bò trong nhà, ruồi nhặng theo bò bay vào khắp nhà, chàng ta giận quá ra sức đập, nhưng đập mãi vẫn không hết được ruồi nhặng. Cuối cùng anh ta đưa con bò ra khỏi nhà, ruồi nhặng cũng bay theo, còn lại con nào thì diệt nốt”.
Nghe Bác nói xong, chúng tôi nhìn nhau không ai nói với ai, nhưng đều thấy mình chẳng khác gì anh chàng chăn bò kia. Thấy ruồi nhặng thì muốn đập ngay, không hề biết do đâu mà có nhiều ruồi nhặng. Như đã biết rõ suy nghĩ của chúng tôi, Bác hỏi: “Các cô, các chú có hiểu ý Bác không?”. Chúng tôi đồng thanh trả lời: “Có ạ”.
Tình thế lúc này, để giữ vững đoàn kết trong nước chống ngoại xâm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị mở rộng thêm 70 ghế Quốc hội cho các đại biểu “Việt Nam Quốc dân đảng” và “Việt Nam Cách mạng đồng minh hội”. Đồng thời, trong kỳ họp Quốc hội đầu tiên, sẽ dành cho hai Đảng này các chức Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Bộ trưởng Bộ Xã hội kiêm Y tế, Cứu tế và Lao động trong Chính phủ Liên hiệp.
Thấy rõ những khó khăn về nhiều mặt của đất nước, các đại biểu Quốc hội từ nhiều tỉnh, thành và nhiều đoàn thể khác nhau trong khắp cả nước, đều nhất trí rằng: Tình hình không cho phép chúng ta cứng nhắc, có sự nhân nhượng là cần thiết.
Đang dự họp Quốc hội, nghe báo cáo tình hình và nhiệm vụ của Nhà nước và nhân dân ta trong thời gian tới, thảo luận về phương hướng và tổ chức việc dự thảo Hiến pháp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thì Hoàng Anh được lệnh trở về địa phương chuẩn bị thi hành một Hiệp định sẽ ký với Pháp liên quan nhiều đến Thừa Thiên - Huế. (Còn nữa)
