Tại cuộc họp HĐND thành phố Hà Nội mới đây, Bí thư quận ủy quận Long Biên Đỗ Mạnh Hải đã không nén nổi bức xúc khi công bố, trong quận của ông có tới 3.626 cán bộ không chuyên trách. Số cán bộ đó, người nhiều nhất làm việc 45 giờ/tháng, người ít chỉ làm việc 25 giờ/tháng. Tính ra bình quân, mỗi người một ngày chỉ làm việc có 1 tiếng đồng hồ.
Từ con số đó, tính ra cả TP Hà Nội có 584 xã, phường, thị trấn. Số cán bộ được quy định “cứng” theo luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 cho mỗi xã, phường, thị trấn chỉ có 25 người. Nhưng theo thống kê của TP Hà Nội, thì bình quân mỗi xã, phường, thị trấn của thành phố còn có thêm 175 cán bộ không chuyên nữa (mà 175 người là ít, so với bình quân của cả nước là 220 người).
Tính ra, với 584 xã, phường, thị trấn, Hà Nội có tới 102.200 cán bộ không chuyên. Số cán bộ không chuyên này ngốn của thủ đô mỗi năm 1.079 tỷ đồng ngân sách. Nhìn rộng ra, theo thống kê của Bộ nội vụ, trên cả nước có 837.657 cán bộ cấp thôn và 200.923 cán bộ không chuyên trách cấp xã. Nếu chỉ tính bình quân mỗi cán bộ cấp thôn và mỗi cán bộ không chuyên cấp xã, một người mỗi tháng được hưởng 1 triệu đồng phụ cấp thôi, thì mỗi năm, ngân sách phải chi ra hàng trăm ngàn tỷ cho đội quân này. Và nếu tổng hợp tất cả các nguồn nhân lực lại, thì tổng số người hưởng lương và phụ cấp từ ngân sách của nước ta hiện tại là 11 triệu người. Bình quân 9 người dân (kể cả hưu trí, tàn tật) phải “cõng” một cán bộ.
Mỗi cán bộ không chuyên chỉ làm việc bình quân mỗi người một giờ mỗi ngày. Nhàn rỗi quá. Nhưng cũng không thể trách ai được. Vì sao ? Câu trả lời là : Với mức phụ cấp ít ỏi khoảng 1 triệu đồng mỗi tháng, trong khi nhu cầu sống tối thiểu của một người 1 tháng phải là 3 triệu đồng, đó là chưa kể nếu là người trụ cột trong gia đình thì phải kiếm tiền lo cho vợ con. Người Việt có câu “bớt đồng thì bớt cù lao/bớt cơm, bớt gạo, thì tao bớt làm”. Trách nhiệm xã hội là một chuyện, còn cuộc sống lại là chuyện hoàn toàn khác. Vì vậy mà người cán bộ không chuyên không thể dành hết thời gian trong ngày để làm công việc của mình. Bởi như vậy thì chết đói.Thực tế đã có không ít công an viên cấp xã bỏ việc để đi làm ngoài, bởi “chỉ hai cuốc xe ôm là bằng lương cả tháng”.
Để giải quyết tính trạng đó, thì tại sao lại không bớt người đi mà kiêm thêm việc? Ví như bí thư chi bộ có thể kiêm thêm trưởng thôn. Cán bộ mặt trận thôn có thể kiêm tổ trưởng tổ hòa giải... Làm thế, thì có thể bớt đi được ít nhất 50% số người, và nếu vì kiêm nhiệm mà phải tăng thêm phụ cấp, thì ít nhất cũng tiết kiệm được khoảng 30% chi phí.
Hay hơn hết là nên bỏ hẳn một số chức danh, ví như mặt trận tổ quốc thôn, phụ nữ thôn, chi hội nông dân, chi hội cựu chiến binh thôn...
