Đột quỵ thường xảy ra ở người trên 50 tuổi và sau đó càng phổ biến cùng với tuổi tác. Thường có hai loại tai biến mạch máu não: Nhồi máu não do tắc mạch và chảy máu não do vỡ mạch. Đột quỵ là bệnh của hệ thần kinh khá phổ biến hiện nay. Có thể do cục máu đông làm tắc tại chỗ của động mạch não, có thể do xơ vữa ở động mạch cảnh làm tắc đường máu lên não, có thể do tắc mạch máu vì bệnh tim mạch, có thể do chấn thương, do vỡ phình động mạch não.
Triệu chứng thường thấy có thể là:
- Liệt và bên phải của mặt, tay phải, chân phải, thường đi đôi với việc mất khả năng nói, viết, đọc hoặc hiểu lời người khác nói.
- Liệt và yếu bên trái của mặt, tay trái, chân trái. Thường mất sự cảm nhận không gian ở một nửa bên trái, gồm cả phần bên trái của cơ thể.
- Khó nuốt, khó nói, các chi bị yếu nhẹ.
Trong cả ba trường hợp này ngay từ đầu đã có sự lú lẫn, buồn ngủ, trầm cảm, tiểu tiện ngoài ý muốn. Trường hợp nặng có thể bất tỉnh.
Cần đưa ngay bệnh nhân vào bệnh viện. Với người đột quỵ thì thời gian là vàng. Mạch máu bị tắc hoặc vỡ cần được xử lý thật nhanh để tránh tình trạng bại não, liệt toàn thân. Trước khi có xe cấp cứu đến cần quan sát và hỏi để xem bệnh nhân còn tỉnh táo hay lẫn lộn, lơ mơ hoặc hôn mê, có tiểu tiện không tự chủ hay không. Nếu bệnh nhân còn tỉnh thì để bệnh nhân nằm yên rồi gọi xe cấp cứu. Nếu bệnh nhân đã hôn mê xem bệnh nhân thở bình thường, thở nhanh, thở chậm hay ngừng thở. Khi cần phải cấp cứu hô hấp để đảm bảo ôxy cho tim và não. Nếu toàn bộ não thiếu ôxy trong 3 phút cũng đủ mất não (chết não). Không được tự điều trị cho bệnh nhân như bấm huyệt nhân trung, đánh gió, châm cứu, dùng kim châm cho chảy máu ở ngón tay hay vành tai… Khi chăm sóc bệnh nhân cần nới lỏng quần áo, dùng gối để đỡ cánh tay bị liệt, kéo giang cánh tay ra xa thân mình, bàn tay giữ xoè ra. Không được kéo cánh tay đã bị liệt . Nếu động tác nuốt không bình thường đừng ép bệnh nhân ăn hoặc uống. Không được dùng thuốc aspirin vì có thể gây chảy máu trong nếu là tai biến vỡ mạch máu....
Những người đã bị đột quỵ và những người có nhiều nguy cơ đột quỵ cần thay đổi thói quen sống, ăn uống khoa học, suy nghĩ tích cực, thoải mái, giải tỏa căng thẳng, chống stress, tập luyện hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ để điều trị kịp thời các bệnh mãn tính.
