Cần xử lý thấu tình đạt lý, tránh xung đột

PV trao đổi với ông Nguyễn Mạnh Cường, Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm Nghệ An xung quanh vấn đề này.

Ông Nguyễn Mạnh Cường

Xin ông cho biết đoàn kiểm tra đã thu thập được kết quả gì xung quanh việc phá rừng phòng hộ hồ Vực Mấu để trồng keo?

Khu vực đồi Đuôi thằn lằn thuộc xã Quỳnh Trang và xã Quỳnh Tân được UBND tỉnh Nghệ An quy hoạch là rừng phòng hộ (RPH). Trước 2012, khu vực này có trạng thái rừng Ib và Ic. Nhưng từ năm 2012, một số hộ giáo dân thuộc xóm 12 và xóm 13 xã Quỳnh Trang đã tự lên xâm chiếm đất RPH để trồng keo, thời điểm đó, cơ quan chức năng phát hiện nhưng không xử lý dứt điểm.

Nay keo đã đến kỳ thu hoạch, sáng 16/3/2018 các hộ dân trồng rừng trên đã khai thác, tận thu trên diện tích đã trồng. Ban QLRPH Quỳnh Lưu phát hiện và báo cáo với Hạt Kiểm lâm thị xã Hoàng Mai, Hạt Kiểm lâm huyện Quỳnh Lưu, UBND xã Quỳnh Trang và UBND xã Quỳnh Tân để phối hợp cùng giải quyết.

Tuy nhiên, các hộ dân trên đã huy động nhiều người mang theo dao, cuốc, gậy gộc tham gia giải thoát cho những người đang khai thác keo. Chiều ngày 16/3/2018 UBND xã Quỳnh Trang mời các đối tượng vi phạm đến UBND xã để làm việc và xử phạt 750.000 đồng.

Tại thời điểm kiểm tra (9 - 10/5), chúng tôi ghi nhận, toàn bộ khu vực đồi Đuôi thằn lằn gồm 35,29ha (Quỳnh Trang 23,59ha, Quỳnh Tân 11,7ha) đã bị 12 hộ giáo dân xóm 12, 13 cạo trọc để trồng keo. Trong đó có 1 hộ đã xây dựng nhà cấp 4 để trông coi, bảo vệ và làm trang trại. Diện tích làm trang trại khoảng 3,07ha của một hộ dân xã Quỳnh Trang, xâm chiếm trên phần đất xã Quỳnh Tân, hiện đã trồng sắn, cam…

Tổ công tác đã yêu cầu đình chỉ và phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan điều tra, hoàn thiện hồ sơ xử lý.

Còn tại xã Tân Thắng, diện tích bị chặt phá là đất quy hoạch ngoài lâm nghiệp. Hiện trạng rừng có 2,9ha đã được dùng máy cày, cày xới. 2,81ha cây rừng bị chặt hạ cành ngọn đang nằm tại hiện trường, một số thân cây chặt hạ đã đưa ra khỏi hiện trường. Hiện cơ quan chức năng cũng đã vào cuộc để xử lý.

Việc người dân tổ chức lực lượng “giải cứu” cho các đối tượng có phải là hành vi chống người thi hành công vụ? Liệu có nên yêu cầu cơ quan điều tra vào cuộc làm điểm để có tính răn đe?

Nếu cơ quan điều tra vào cuộc thì cũng tốt nhưng sự việc chưa đến mức cấu thành hành vi chống người thi hành công vụ. Hơn nữa, đây là đất RPH nhưng người dân lại tự bỏ vốn trồng. Xét trên phương diện này, họ đang khai thác thành quả do mình tạo nên. Nếu có thể xử lý thì chỉ là hành vi xâm lấn đất rừng để trồng keo và khai thác rừng trồng trên đất RPH mà không có giấy tờ liên quan.

Cái lỗi ở đây, không chỉ người dân mà chính quyền địa phương qua các thời kỳ không quyết liệt giải quyết ngay từ đầu, dây dưa mãi nên mới dẫn đến hậu quả như bây giờ.

Khu vực đồi Đuôi thằn lằn bị cạo trọc

Để chấm dứt tình trạng phá RPH hồ Vực Mấu trồng keo, trong thời gian tới ngành kiểm lâm có phương án gì?

Cần có phương án giải quyết hợp lý hợp tình, chưa hẳn mạnh tay đã được. Chúng tôi cho rằng, với sự việc này, chính quyền cấp huyện, xã và ngành không thể giải quyết được. UBND tỉnh Nghệ An cần vào cuộc để xử lý.

Kiểm lâm Nghệ An hiện đang bí phương án xử lý và đã đề xuất một số cách giải quyết. Tuy nhiên chưa có phương án nào tối ưu. Nếu chuyển toàn bộ khu vực rừng phòng hộ tại đồi Đuôi thằn lằn sang quy hoạch rừng sản xuất và UBND huyện Quỳnh Lưu, UBND TX Hoàng Mai giao lại cho các hộ gia đình quản lý sử dụng ổn định, lâu dài hoặc khoán lại diện tích trên cho các hộ quản lý theo quy chế rừng phòng hộ thì rất dễ tạo ra tiền lệ xấu là hợp thức hóa cho một sự việc “đã rồi”. Nếu cưỡng chế, các hộ giáo dân sẽ hoàn toàn không đồng tình và sẽ xảy ra tranh chấp BQL RPH Quỳnh Lưu khó có thể bảo vệ khu rừng này trong những năm sau…

Chúng tôi cho rằng, bản chất các vụ việc phá rừng lấy đất trồng rừng nêu trên chủ yếu là vấn đề quy hoạch và quản lý đất đai trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu và TX Hoàng Mai.

Từ đó, đoàn kiểm tra đề nghị UBND huyện Quỳnh Lưu và TX Hoàng Mai chỉ đạo kiểm tra, xem xét các lỗi vi phạm về quản lý đất đai và công tác quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn để xử lý theo đúng quy định, đảm bảo công khai dân chủ, thấu tình đạt lý, tránh xung đột giữa giáo dân với các cơ quan quản lý rừng trên địa bàn huyện.

Xin trân trọng cám ơn anh!