| Hotline: 0983.970.780

Cao nguyên và tôi

Thứ Hai 08/02/2021 , 14:52 (GMT+7)

Mới đấy mới đây mà đã hơn bốn năm chục năm rồi! Thuở xa xưa hai bên dòng sông là những cánh rừng hoang dã sình lầy với bao truyền thuyết...

Lễ hội ở Tây Nguyên. Ảnh: Vista.

Lễ hội ở Tây Nguyên. Ảnh: Vista.

Tôi đã về A Yun Pa nhiều lần. Mỗi lần về đều dấy lên trong tôi biết bao kỷ niệm. Bây giờ tôi háo hức trở lại, háo hức đi tìm gặp bạn. Nhưng đang giữa mùa màng, các bạn tôi đều bận ở ngoài đồng, trên nương rẫy. Thôi đành chờ tối vậy.

Tôi nghĩ thế và tha thẩn thả bộ ra Bến Mộng. Chiều đang buông. Những tàn nắng chấp chới phía sau những lùm tre lớn sát mép sông khiến ta ngập chìm trong cái cảm giác êm ả của đồng bằng. Tôi tựa lưng nơi gốc cây xoài già ngửa cổ ngắm mây trời bảng lảng mà lòng chợt rộn lên bao ký ức.

Không một bóng người. Bến nước tĩnh lặng phảng phất mang mang buồn xưa cũ. Tôi dang tay xoải mình, ngập chìm trong cỏ, ngập chìm trong khoái cảm của kẻ xa quê lâu ngày về lại, tận hưởng không khí trong lành, mắt lim dim hướng theo một vạt mây trắng đủng đỉnh trôi. Vệt mây đặc như sữa sà thấp lượn lờ theo dòng nước. Tôi bỗng giật mình nhận thấy trong thoáng chốc vạt mây tưởng như vật vờ ấy bỗng lượn tròn nhuốm đỏ xoà xuống mặt sông, ồn ào toả lan rồi lại ngập ngừng tụ lại xốp mịn.

Gió rung cây rào rào rồi gió lặng. Mặt nước xanh chợt hồng lên rồi lại dịu dàng trở về xanh. Xanh đến lịm người. Nơi đây là điểm gặp gỡ của hai dòng sông lớn, tạo nên vẻ trầm tĩnh hiền hoà, tựa như chỉ để làm dịu đi cái nóng nực bất thường của đất trời cao nguyên.

Một chiếc thuyền độc mộc dài ngoẵng bỗng xuất hiện từ phía bên kia hõm núi. Một chiếc nữa hiện ra, lao thẳng tới giữa dòng thì đột ngột xoay ngang chờ bạn. Rồi trong thoáng chốc hai chiếc nhập vào nhau buông thả.

Tôi chưa bao giờ được chứng kiến một cảnh chiều buông thơ mộng và trữ tình đến vậy. Và giờ đây tôi đã nhận ra trên mỗi chiếc thuyền kia chỉ có một người. Chiếc dài hơn lớn hơn là của chàng trai. Chiếc nhỏ hơn xinh xắn hơn là của cô gái. Tôi thầm ghen với họ. Họ đang là bạn hay họ đã là vợ chồng? Tôi ngơ ngẩn dõi theo bóng họ. Thuyền em nép vào thuyền anh, có lúc tưởng như nhập vào thành một, có lúc chợt trẽ ra đuổi bắt nhau rồi lại ríu rít quay tròn, quấn quýt xuôi theo luồng nước, biến mất vào trong một khe núi. Tôi sững sờ chờ đợi, nhận ra họ vừa xuất hiện lại vừa biến đi, cảm thấy lòng thênh thênh thơ mộng. Đúng là bến Mộng bãi Mơ.

Trước đây tôi hơi khó chịu vì trên dải đất cao nguyên trù phú và hoành tráng này, sao người ta lại đặt cho bến nước cái tên "cải lương" đến vậy! Và tôi chạnh buồn, chạnh trách ai đó chẳng hiểu vì sao không đặt được cho vùng sông nước này có cái tên phù hợp với bà con các dân tộc Tây Nguyên.

Tôi lững thững đi trên bãi cỏ, chợt nhớ câu "cỏ sắc và ấm phá phải không em" của nhà thơ Thanh Thảo, một câu thơ tưởng như vô tình mà giờ đây dường như chỉ làm cho riêng tôi với cỏ bãi sông này. Với cả những con người tạo nên vẻ đẹp hồn nhiên xứ núi xa xôi mà gần gũi đến nao lòng. Nó gợi nên niềm khao khát vừa da diết lại vừa rưng rưng ấm áp, khiến tâm hồn ta chợt trở nên phóng túng lạ thường…

Thế là tôi đã về đây với núi, với đất và rừng, với bà con Gia Rai của huyện Y A Yun Pa, tỉnh Gia Lai trên Tây Nguyên trù phú và đây cũng là tên dòng sông Y A Pa, nơi khắc dấu lòng tôi những đêm rừng đại ngàn phía đầu nguồn cùng đồng đội, cùng bà con bám trụ một thời bom đạn.

Mới đấy mới đây mà đã hơn bốn năm chục năm rồi! Thuở xa xưa hai bên dòng sông là những cánh rừng hoang dã sình lầy với bao truyền thuyết về những cuộc chiến tranh bộ tộc. Những đoàn người sống du canh du cư trên những triền núi ven những khe nước.

Tôi hình dung thấy những cuộc đi săn tập thể. Tiếng hú vang rừng. Những chàng trai Jrai cưỡi ngựa thuần thục phóng rạp mình trên cỏ. Và gió. Gió hú trên những nóc nhà tàn tro bay bụi xám mặt người. Và tôi nghe rõ tiếng dây ná bật, tiếng những mũi tên xé gió cắm chụm vào đầu một hình nộm nơi cuối bãi trong những ngày hội lễ của buôn làng.

Tôi nhận ra trên đỉnh núi cao Chư Mố tiếng trống hội quân và những đoàn tráng sĩ lực lưỡng với tấm lưng trần cuồn cuộn bắp, hò reo theo lệnh của viên tù trưởng. Rồi tiếng cồng chiêng âm vang, tiếng tù và sừng trâu hú lên tiếng hú thời hoang sử. Tiếng chó sủa. Tiếng ngựa hí. Tiếng người hú. Tiếng cây đổ. Tiếng heo éc. Tiếng bò rừng rống. Những con thú quăng mình vào vách đá, thân cây. Ban đêm đuốc sáng rực trời và bóng những đoàn người hối hả chặt cây bắc dàn săn trong khu rừng sình lầy bẫy thú. Những chàng trai uốn mình phóng lao. Những con bò tót hung hãn trúng lao cắm cổ phóng xuống vực.

Điệu múa Tây Nguyên. Ảnh: BDT-PT.

Điệu múa Tây Nguyên. Ảnh: BDT-PT.

Tôi nhận ra đám người vây quanh đống lửa vít cong cần rượu, cũng với những bài dân ca trầm đục đượm buồn, những lời ca chứa chất niềm tâm sự của những người nô lệ. Và kia nữa, những đàn voi hiền lành tung vòi đùa nghịch với những chú khỉ ranh mãnh làm trò mua vui cho bọn chủ làng. Đâu đó có tiếng khiên va chạm, tiếng gươm dáo khua vùn vụt của trai làng luyện võ. Mùi thịt rừng nướng khét thơm, tiếng mỡ rỏ xuống lửa xèo xèo...

*

* *

Các dòng sông tụ về một điểm, đuợc gọi là thị trấn A Yun Pa, thủ đô của hoa trái cao nguyên, cái nôi của văn hoá Jrai với những bản trường ca dài theo con nước, với những dàn cồng chiêng đêm lễ hội, những làn điệu dân ca mềm như ngọn lửa giờ đây đã khởi sắc tươi màu sau nhiều chục năm thanh bình.

Mẹ Lúa về kho không chỉ còn là Mẹ Lúa Nương, mà có cả Mẹ Lúa Nước cùng về kho về buôn làng. Điện tuôn sáng khắp thị trấn giờ đã lên thị xã. Tiếng máy xay xát, tiếng máy cày, máy dệt, cánh đồng mấu lớn tạo nên âm sắc mới, nhịp sống mới.

Và gió. Gió A Yun Pa dường như cũng dịu dàng hơn, hoà tan ánh điện, ánh trăng, dập dìu đây đó tiếng học bài con trẻ, dập dìu tiếng hát thanh niên, và đâu đó ta nghe được lời hát của người già, lời hát trầm và ấm và tha thiết quá…

Xứ sở của mình! Đất nước này của mình! Về A Yun Pa, ta sẽ được chính các già làng vít cần mời rượu, được dự đêm hội làng, thưởng thức tiếng chinh chiêng rộn rã, những điệu múa mềm và bạn thấy được sự thăng hoa xuất thần của tâm hồn những người già trước cảnh sinh hoạt văn hoá cộng đồng. Cái không khí vừa linh thiêng vừa hồn nhiên dân dã ấy được truyền lan từ các làn điệu dân ca, các điệu múa, điệu hát dân gian theo nhịp cồng chiêng thấm vào lòng người.

Gió A Yun Pa, và tôi. Tôi nhớ A Yun Pa, nhớ tuổi trẻ của mình…

Xem thêm
Quy Nhơn đăng cai giải đua mô tô nước thế giới

Từ ngày 22-24/3, tại thành phố Quy Nhơn (Bình Định) sẽ diễn ra Giải đua mô tô nước thế giới UIM-ABP Aquabike World Championship với sự tham gia của hơn 60 vận động viên…

Tuyển Thái Lan gây địa chấn với trận hoà tuyển Hàn Quốc

Tuyển Thái Lan gây địa chấn với trận hoà tuyển Hàn Quốc với tỷ số 1-1 ở lượt trận thứ 3 vòng bảng tại vòng loại World Cup 2026.

HLV Philippe Troussier rời đội tuyển Việt Nam

Ông Philippe Troussier rời đội tuyển Việt Nam và chính thức không còn nắm giữ vị trí HLV trưởng của đội bóng sau trận thua muối mặt trước tuyển Indonesia.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.

Bình luận mới nhất