Chấm dứt tình trạng “đi không biết, đến không hay”

Cùng dự có lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương và các địa phương thuộc hai khu vực nói trên.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo hội nghị

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cho biết tình hình di cư tự do (DCTD) có giảm nhưng xuất hiện DCTD trong nội vùng Tây Bắc. Tình hình bức xúc nhất là nơi đến của người dân với hàng chục ngàn hộ gia đình chưa được giải quyết nơi ăn, chốn ở.

Báo cáo của Bộ NN-PTNT cho thấy, bên cạnh các chương trình di dân theo kế hoạch, do nhu cầu cuộc sống nên có nhiều hộ DCTD vào khu vực Tây Nguyên, làm cho cơ cấu dân cư và thành phần dân tộc vùng Tây Nguyên biến đổi nhanh chóng. Diễn biến của di cư hiện nay còn phức tạp và khó kiểm soát, nhất là đồng bào vùng miền núi Tây Bắc.

Các tỉnh Tây Nguyên hiện có 9.598 hộ dân DCTD đang sinh sống phân tán, chưa có đất SX. Nhìn chung, đa số người dân DCTD từ Tây Bắc vào Tây Nguyên chưa được bố trí ổn định cuộc sống. Trong đó có gần 10 ngàn hộ phải đi làm thuê, đời sống thiếu thốn, tỷ lệ đói nghèo cao… Tình trạng chiếm rừng, phá rừng, mua bán đất trái phép và tranh chấp đất đai phổ biến.

Mặt khác, nhiều cơ chế chính sách chồng chéo, thiếu hiệu quả. Một số chương trình rất quan trọng nhằm ổn định dân cư thì kinh phí bố trí quá thấp.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu cho rằng, từ nay đến hết năm 2014 các tỉnh Tây Bắc và Tây Nguyên cần rà soát các quy hoạch, kế hoạch lồng ghép nguồn lực đầu tư cho phù hợp với chương trình, dự án trên địa bàn; đề xuất cơ chế, chính sách, nguồn lực và giải pháp để thực hiện mục tiêu ổn định dân cư, phát triển KT - XH, hạn chế DCTD.

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, qua theo dõi 15 năm chương trình này nhận thấy có nhiều chuyển biến đáng kể, tình hình DCTD có giảm.

Bộ trưởng cho rằng, các địa phương, nhất là khu vực Tây Bắc cần quan tâm hơn nữa đến đời sống nội tại của đồng bào. Khi đồng bào có cuộc sống ổn định và có điều kiện SX tốt trên chính quê hương thì họ sẽ không bỏ quê đi. Quan điểm của Bộ trưởng Cao Đức Phát là phải nắm được tâm tư của bà con để có tuyên truyền đúng.

Trước việc có hiện tượng dân DCTD nhảy vào các nông lâm trường và các BQL rừng chiếm đất, mua đất mà cấp ủy, chính quyền một số nơi bảo không hay biết, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng điều này không thể chấp nhận được, và yêu cầu các địa phương phải chấn chỉnh ngay.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, số dân DCTD đã giảm dần qua các năm. Một số hộ đã tái cư, dần có cuộc sống ổn định. Khoảng 80% người DCTD được chính quyền nơi đến quan tâm chăm lo. Tuy nhiên, vẫn còn bất cập vì còn hàng ngàn hộ chưa được bố trí chỗ ở ổn định, gây hệ lụy xấu như phá rừng, mất ANTT, đói nghèo.

Các Bộ, ngành, địa phương phải tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên và giải pháp căn cơ để khắc phục. Đồng thời, phải đề ra chiến lược lâu dài, quản lý địa bàn chặt chẽ, sớm chấm dứt tình trạng “đi không ai biết, đến không ai hay”.

Thiếu đất SX là nỗi lo lớn nhất của đồng bào DCTD

Phó Thủ tướng yêu cầu, từ nay đến cuối năm, các địa phương rà soát lại số lượng dân đến chưa có cuộc sống ổn định, đi làm thuê làm mướn, chưa nhập hộ khẩu. Bộ NN-PTNT rà soát các kiến nghị và đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho ứng trước một khoản kinh phí để xây dựng một số công trình hạ tầng cho người dân. Bộ Công an sớm có hướng dẫn cụ thể để người dân DCTD được đăng ký tạm trú, nhập hộ khẩu.

 Điều này vừa là quyền lợi chính đáng của người dân vừa giúp Nhà nước quản lý tốt.

Chính phủ cấm việc tự tiện giao dịch mua bán đất khi chưa được cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. “Hạn chế tối đa xây dựng thủy điện nhỏ. Các nông lâm trường không có hiệu quả cần thu hồi đất để giao cho người dân canh tác. Cá nhân tôi không đồng tình việc nông lâm trường làm ăn kiểu “phát canh thu tô”. Cái này Bộ NN-PTNT phải vào cuộc ngay để người dân có đất SX” - Phó Thủ tướng yêu cầu.