| Hotline: 0983.970.780

Chậm tái canh, ngành cà phê "bốc hơi" 4.000 tỷ/năm

Thứ Sáu 25/11/2011 , 10:23 (GMT+7)

Trong tổng số 560.000 ha cà phê thì có tới 30% (gần 200.000 ha) vườn cây có tuổi đời già cỗi trên 20 năm tuổi, gây thiệt hại trung bình trên 4.000 tỷ đồng/năm.

Việc không tái canh cà phê sẽ dẫn đến kịch bản “sốc”: 10 năm nữa VN chẳng còn cà phê để XK!

Trong tổng số 560.000 ha cà phê thì có tới 30% (gần 200.000 ha) vườn cây có tuổi đời già cỗi trên 20 năm tuổi, gây thiệt hại trung bình trên 4.000 tỷ đồng/năm. Điều đáng nói, chỉ trong vòng 5 năm nữa diện tích này sẽ tăng lên 50%, nhưng VN hiện chưa có phương án tối ưu nào để cứu vãn tình trạng này.

10 NĂM NỮA, HẾT CÀ PHÊ XK?

Đó là kịch bản tồi tệ nhất mà ngành cà phê VN đưa ra nếu như việc tái canh diện tích cà phê già cỗi tại VN vẫn không chịu nhúc nhích. TS.Lê Ngọc Báu - Viện trưởng Viện KHKT Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên cho biết, đến năm 2020, hầu hết diện tích cà phê của VN đều trên 20 năm tuổi và VN sẽ chẳng còn bao nhiêu cà phê để XK.

“Bài học xương máu của nhiều nước trồng cà phê trên thế giới đã cho thấy, do không ưu tiên cho chương trình tái canh nên sản lượng cà phê của họ sau đó bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, chương trình tái canh tại VN giờ gặp muôn vàn khó khăn, không chỉ chuyện đầu tư vốn mà ngay cả kết quả tái canh nhỏ lẻ từng làm ở một số vùng cũng không mấy hiệu quả", theo ông Báu.

Nghiên cứu cho thấy, có tới 88% diện tích tái canh bị thất bại, sau 4 năm tái canh chỉ có 12% số cây cho kết quả tốt. Ngoài ra, một khó khăn lớn nữa là hiện giá cà phê lên rất cao, xấp xỉ 2.000 USD/tấn nên nông dân càng không muốn loại bỏ những diện tích cà phê già cỗi để thực hiện tái canh. Họ mong muốn tiếp tục khai thác để thu thêm lợi nhuận, nhưng điều này sẽ dẫn đến những hậu quả là sản lượng và chất lượng cà phê sẽ sụt giảm vô cùng nghiêm trọng.

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, do tỷ lệ cà phê sống sau khi tái canh thấp nên chủ trương tái canh 100.000 ha tới năm 2015 sẽ chậm hơn 5 năm so với kế hoạch khi phải kéo dài đến năm 2020. “Đây là một việc cấp bách cần phải làm ngay, càng sớm càng tốt, nếu không trong vòng 5 năm tới, thiệt hại đối với người trồng cà phê sẽ còn lớn hơn do năng suất của diện tích cà phê nói trên sẽ giảm 50% (khoảng 1 tấn/ha).

Cùng lo lắng không kém, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao VN (Vicofa) Lương Văn Tự cảnh báo: “Diện tích cà phê già cỗi của VN đang tăng rất nhanh, nếu không tái canh thì chỉ vài năm nữa XK cà phê VN chắc chắn sẽ bị xuống hạng trên thị trường thế giới. Vì thế, giải pháp tái canh bắt buộc phải được mọi người trong ngành cà phê, cũng như các Bộ, ngành liên quan bắt tay làm ngay”.

Trước mắt để tạo phong trào, Vicofa sẽ hỗ trợ 1,5 tỷ đồng để mua giống tái canh khoảng 700 ha diện tích cà phê già cỗi. Tuy nhiên, ông Tự cho rằng, quan trọng nhất vẫn phải là các DN kinh doanh, XK  cà phê “nhảy” vào cuộc, đồng thời kết nối với Sở NN-PTNT các tỉnh có cà phê và Viện KHKT Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên để triển khai nhanh công tác tái canh.

Ông Tự cũng cho hay Hiệp hội đã đã làm việc với Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng liên quan đến vấn đề tái canh cà phê. Và trong cuộc làm việc đó, Hiệp hội đã nhấn mạnh về việc các nước trồng cà phê trên thế giới đều có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho việc này, tùy theo khả năng tài chính của mỗi quốc gia.

NHÀ NƯỚC 30% + THU PHÍ XK = QUỸ TÁI CANH

Là người lăn lộn, trăn trở nhiều năm với công tác tái canh cà phê, TS.Lê Ngọc Báu đã nêu ra hàng loạt kinh nghiệm từ các nước trồng cà phê có tiếng trên thế giới để minh chứng: Muốn tái canh thành công, nhà nước phải mạnh tay hỗ trợ. Nếu để nông dân tự mày mò, tự đầu tư thì chắc chắn sẽ thất bại (đặc biệt khi VN có tới 93% diện tích cà phê thuộc sở hữa của nông dân).

Cụ thể, kinh nghiệm từ Colombia cho thấy, họ thực hiện tái canh 80.000 ha cà phê rất nhanh bằng cách hỗ trợ cho nông dân tiền phân bón với mỗi cây cà phê tái canh là 7 USD, đồng thời nhà nước hỗ trợ 40% tổng chi phí tái canh. Tương tự, Ấn Độ thực hiện tái canh 40.000 ha bằng cách: nông dân có diện tích dưới 2 ha sẽ được hỗ trợ 40% chi phí, nông dân có diện tích từ 2 – 10 ha được hỗ trợ 30% chi phí và nông dân có diện tích trên 10 ha được hỗ trợ 25% chi phí tái canh.

DN CÀ PHÊ VN PHẢI XEM VIỆC TÁI CANH NHƯ BẢO VỆ “SINH MẠNG” CHÍNH MÌNH!

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, DN cà phê nước ta khá lạ vì chẳng thấy ai quan tâm hay đoái hoài đến chuyện tái canh cà phê – nguồn cung cấp nguyên liệu trực tiếp cho họ làm ăn. Trong khi xu hướng chung trên thế giới hiện nay là các DN tái hỗ trợ, đầu tư cho nông dân, nâng cao chất lượng và sản lượng nông sản, nhằm đảm bảo giữ vững nguồn cung.

Còn tại VN thì hoạt động này của DN rất mờ nhạt, thậm chí gần như không có. DN phải nhận thức được rằng, việc hỗ trợ cho khâu sản xuất cũng chính là đảm bảo sự phát triển cho toàn ngành cà phê, bảo vệ cho “sinh mạng” của chính DN họ.

Riêng Costa-Rica chỉ có 100.000 ha cà phê nhưng họ cũng phải thực hiện tái canh rất tốt 30.000 ha bằng cách xây dựng một quỹ tái canh lên tới trên 100 triệu USD để cho nông dân vay với lãi suất chỉ 3%/năm.

Trong khi đó, ông Lương Văn Tự nêu thêm một giải pháp rất khả thi để trả lời cho câu hỏi: Lấy tiền ở đâu để tái canh? Cụ thể, ông Tự đề nghị: Để bù cho chi phí đầu tư tái canh, nhà nước có thể thu phí XK qua mỗi tấn cà phê. Mỗi năm VN xuất khoảng 1,1 triệu tấn, nếu thu phí phần trăm trên đầu tấn XK thì con số thu được để tái sản xuất hàng năm không nhỏ, có thể lên tới nhiều triệu USD. Đó cũng chính là cách lấy cà phê tự nuôi sống ngành cà phê, trong khi ngồi đợi tiền của ngân sách nhà nước.

Ông Tự cũng cho rằng, Quỹ Bảo hiểm cà phê XK không chỉ để dành cho các hoạt động XK, xúc tiến thương mại, mà nguồn tiền từ quỹ phải quan tâm đầu tư bắt đầu từ khâu trồng, tái canh. “DN kinh doanh, XK phải hiểu rằng, chỉ có làm thế thì chúng ta mới có cà phê để bán và đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững trong tương lai” – ông Tự nói.

Xem thêm
Tôm Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ sẽ gánh thêm thuế chống trợ cấp

Tôm Việt Nam, Ấn Độ, Ecuador xuất khẩu sang Hoa Kỳ có thể bị buộc trả thuế chống trợ cấp sơ bộ với mức dao động từ dưới 2% đến tối đa 196%.

350 lao động Đồng Tháp sang Hàn Quốc làm nông nghiệp thời vụ

Đã có 350 người lao động Đồng Tháp trúng tuyển để xuất cảnh đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc trong tháng 3 và tháng 4/2024.

Tháp cao tầng là biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Cùng chiêm ngưỡng những tòa cao ốc đã và đang góp phần quảng bá hình ảnh của các thành phố và quốc gia lớn trên thế giới.

Chuyên gia: 'Thế giới có gì, Vinhomes Royal Island có đó, thậm chí còn có nhiều hơn'

Đảo Vũ Yên (Hải Phòng) đang là 'tâm chấn' của thị trường BĐS kể từ sau khi Vinhomes Royal Island chính thức ra mắt.

Bình luận mới nhất