Bạn đọc gửi từ địa chỉ: thhoai89@gmail.com hỏi:
Mẹ tôi 54 tuổi, là giáo viên có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) liên tục 33 năm. Do sức khỏe mẹ tôi yếu nên muốn về hưu sớm một năm nhưng nhà trường không chịu giải quyết mà lại hướng dẫn mẹ tôi phải làm đơn xin nghỉ việc và bắt cam kết chỉ được trợ cấp một lần. Xin hỏi luật gia trường hợp của mẹ tôi muốn nghỉ hưu sớm có được không, thủ tục như thế nào hay phải thôi việc như hướng dẫn của nhà trường.
Trả lời:
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 50 Luật Bảo hiểm xã hội, người có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, trong đó có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành, hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực từ 0,7 trở lên được nghỉ hưu khi từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi (đối với nam); từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi (đối với nữ).
Ngoài ra, theo Điều 51 Luật BHXH, người lao động đóng BHXH đủ 20 năm trở lên bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được nghỉ hưu khi đủ 50 tuổi (đối với nam), đủ 45 tuổi trở lên (đối với nữ). Người lao động đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành thì được nghỉ hưu không kể tuổi đời. Tuy nhiên, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị trừ 1% lương hưu.
Trường hợp của mẹ bạn làm nghề giáo viên không phải là nghề độc hại, nặng nhọc, nguy hiểm, còn bà công tác ở nơi có phụ cấp khu 0,7 trở lên hay không thì bạn không nói rõ.
Nếu đủ 55 tuổi thì bà đủ điều kiện hưởng chế độ hưu còn nếu chưa đủ thì phải có thêm điều kiện là bị suy giảm 61% khả năng lao động thì bà mới được hưởng lương hưu, nhưng bị trừ tỉ lệ phần trăm lương hưu theo quy định như trên.
Người đang làm việc sẽ do đơn vị giới thiệu (nhà trường) đi giám định y khoa và chịu chi phí; nếu người đã nghỉ việc thì do cơ quan BHXH giới thiệu đi giám định y khoa thì cá nhân người đi giám định phải tự chịu chi phí.
Trong trường hợp này nhà trường không cho mẹ bạn đi giám định mà lại đề nghị cho mẹ bạn nhận thôi việc một lần là thiệt thòi cho mẹ bạn. Bạn lên làm đơn đề nghị, trình bày nguyện vọng gửi lãnh đạo nhà trường, đồng kính gửi Phòng Giáo dục huyện và cơ quan BHXH huyện cho mẹ bạn đi giám định để mẹ bạn được nghỉ hưu trước tuổi theo quy định nêu trên.
