Nhân viên nghĩa trang và nhà tang lễ chuyển quan tài một bệnh nhân chết vì SARS-CoV-2 vào nghĩa trang ở Bergamo, Italy, hôm 16/3. Ảnh: Reuters.
Alfredo Visioli qua đời ở tuổi 83 vì virus Corona. Cuộc đời dài của Visioli kết thúc bằng buổi lễ ngắn trong nghĩa trang gần thành phố quê nhà Cremona, tỉnh Cremona, miền bắc Italy.
“Họ chôn cất ông như vậy, không tang lễ, không người thân, không được linh mục cầu chúc”, Marte Manfredi, cháu gái Visioli, nói. Giống như nhiều thành viên khác trong gia đình, cô phải ở nhà cách ly.
“Khi mọi thứ kết thúc, chúng tôi sẽ làm tang lễ thực sự cho ông”.
Có rất ít thời gian để tổ chức tang lễ tại những thành phố bị ảnh hưởng nặng nề như Bergamo, miền bắc Italy. Nhà xác quá tải, nhà hỏa táng làm việc liên tục, Giacomo Angeloni, quan chức phụ trách tang lễ tại thành phố, cho biết. Bergamo, dân số 120.000 người, đang phải xử lý lượng người chết nhiều gấp 5 6 lần với bình thường.
Italy đã ghi nhận số trường hợp tử vong cao nhất thế giới, vượt cả Trung Quốc, nơi chủng virus corona mới bùng phát đầu tiên. Quân đội Italy đã cử 50 binh sĩ và 15 xe tải tới Bergamo từ ngày 18/3 để chuyển bớt thi thể sang các tỉnh ít quá tải hơn.
Xe tải quân sự và binh sĩ Italy tại nghĩa trang Bergamo. Quân đội Italy được triển khai để chuyển bớt quan tài sang tỉnh lân cận vì nghĩa trang này bị quá tải. Ảnh: Reuters.
“Nếu tình trạng này kéo dài trong 6 tháng, chúng tôi sẽ phải chuẩn bị mộ tập thể”, Carlo Rossini, nhân viên tại nhà tang lễ La Bergamasca, nói với Al Jazeera. Italy hiện là tâm dịch Covid-19 ở châu Âu.
“Nhiều người tử vong nhưng không được tính là do virus Corona bởi họ qua đời tại nhà hoặc viện dưỡng lão”, Giorgio Gori, thị trưởng Bergamo, trả lời Reuters.
Nhà tang lễ La Bergamasca, nơi Rossini làm việc suốt 10 năm qua, cung cấp dịch vụ tang lễ cho cả Bergamo. Ông cũng như những đồng nghiệp lớn tuổi đều chưa từng chứng kiến điều gì kinh khủng như đại dịch hiện tại. Từ đầu tháng 3, Rossini đã chôn cất 95 người và không có tang lễ nào diễn ra.
Khi một bệnh nhân nhiễm Covid-19 tử vong tại bệnh viện, thi thể người này sẽ được bọc kín trong quan tài và đưa đến nghĩa trang. Nếu thân nhân không bị cách ly, họ có thể tham gia một buổi lễ nhỏ có linh mục, đeo khẩu trang và găng tay để ngăn nguy cơ lây nhiễm, đọc lời cầu chúc trước khi chôn cất. Nếu không, họ phải chờ đến khi đại dịch kết thúc, lệnh phong tỏa được dỡ bỏ để nói lời vĩnh biệt.
Renzo Carlo Testa, 85 tuổi, qua đời đêm 18/3 trong bệnh viện ở Bergamo. 5 ngày sau, thi thể của ông vẫn nằm trong quan tài tại một nhà xác địa phương. Vợ ông, Franca Stefanelli, muốn tổ chức tang lễ đúng nghĩa cho chồng. Tuy nhiên, tổ chức tang lễ trong thời điểm này là trái phép bởi chính phủ Italy cấm tập trung đông người nhằm ngăn lây lan virus.
“Với chúng tôi, đó là một bi kịch, một bi kịch về cảm xúc”, Alberto Ceresoli, phụ trách trang cáo phó, chia sẻ với New York Times. “Đó là những người chết trong cô độc, được chôn cất trong cô độc. Họ không có ai nắm tay trong phút lâm chung, tang lễ phải nhỏ, linh mục đọc lời cầu nguyện vội vã. Nhiều người thân phải cách ly”.
Một điều đau lòng nữa là bà và các con lúc này cũng không thể dự tang lễ bởi họ cũng bị ốm và đang phải tự cách ly.
“Điều đó thật kỳ quặc”, bà Stefanelli, 70 tuổi, nói. “Cảm giác không phải là giận dữ mà là bất lực khi đối mặt virus corona”.
Cáo phó của Testa xuất hiện trên tờ báo địa phương L’Eco di Bergamo hôm 20/3. Tờ báo thường chỉ có cùng lắm một trang in cáo phó nhưng số ra ngày 20/3 có tới 10 trang. Tất cả đều liên quan đến Covid-19, chủng virus đang tàn phá Bergamo.
Giorgio Valoti, thị trưởng thành phố Cene lân cận, qua đời hôm 20/3 ở tuổi 70. Con trai ông, Alessandro, nói có 90 người chết cùng ngày ở bệnh viện trung tâm Bergamo.
Virus corona “đang thảm sát thung lũng này. Mọi gia đình đều mất đi người thân”, Alessandro nói. “Tại Bergamo, có quá nhiều thi thể và họ không biết phải làm gì”.
Tại Fiobbio, ngôi làng nhỏ ngoại ô Bergamo, xe cứu thương tới để đón bố của Luca Carrara, 86 tuổi, hôm 14/3. Ngày 15/3, tới lượt mẹ anh, 82 tuổi, nhập viện. Carrara, 52 tuổi, phải cách ly ở nhà và không thể vào thăm bố mẹ. Anh cũng xuất hiện triệu chứng nhiễm SARS-CoV-2. Ngày 17/3, bố mẹ của Carrara qua đời. Thi thể của họ bị giữ lại nhà xác bệnh viện chờ hỏa táng.
“Tôi thấy có lỗi khi họ vẫn phải ở đó”, Carrara nói. “Họ đang cô độc”.
Luca di Palma, 49 tuổi, cho biết bố anh, Vittorio, 79 tuổi, qua đời đêm 11/3. Nhà tang lễ gọi điện cho Palma thông báo họ không thể tiếp nhận thêm và gửi đến nhà anh một quan tài, vài cây nến, một thập tự giá và tủ đông để anh có thể để thi thể ông Vittorio ở phòng khách.
Palma mô tả không có ai đến viếng do sợ bị lây bệnh dù cha anh qua đời trước khi có kết quả xét nghiệm virus corona. Các bác sĩ cũng từ chối xét nghiệm bệnh phẩm người đã khuất.
Ngày 14/3, Palma đi theo xe tang đưa thi thể cha đến nghĩa trang ở Bergamo. Người quản trang cho phép họ vào trong rồi khóa cổng. Một linh mục xuất hiện, đọc nhanh các lời cầu nguyện và ông Vittorio được an táng. Cha của Palma muốn được hỏa táng nhưng sẽ phải chờ rất lâu.
“Thật đau đớn”, Palma nói.
Alessandro Bosi, thư ký liên đoàn nhà tang lễ quốc gia Italy, nói virus corona khiến ngành tang lễ “trở tay không kịp”. Những người tiếp xúc thi thể không có đủ khẩu trang và găng tay. Cơ quan y tế không tin virus có thể lây truyền khi bệnh nhân đã tử vong. Tuy nhiên, ông Bosi nói phổi của thi thể vẫn thở ra không khí mỗi khi được di chuyển.
“Chúng tôi phải coi đó là người nhiễm bệnh và áp dụng biện pháp tương tự”, theo Bosi.
Tại một số khu vực ở miền nam Italy, nơi truyền thống Công giáo La Mã ăn sâu vào cộng đồng, tang lễ là nghi thức quan trọng đến mức không thể bỏ qua.
Tại thị trấn Porto Empedocle, vùng Sicily, nhà chức trách địa phương cho biết có 48 người tham gia một lễ tang trong tuần trước, bất chấp lệnh hạn chế của chính phủ Italy. Những người này có thể phải lĩnh án 3 tháng tù.
Leopoldo Argento, 59 tuổi, linh mục tại Porto Empedocle, nói “tang lễ là một phần trong truyền thống của chúng tôi”. Ông hiểu lý do họ đến lễ tang nhưng cho rằng nên hoãn việc này lại. Thông thường, tang lễ sẽ có khoảng 600 - 1.000 người tham dự. “Tại Sicily, người thân qua đời là một thời điểm quan trọng trong cuộc sống xã hội của chúng tôi”.
Sergio Faustini, nhiễm virus Corona, trò chuyện trực tuyến với người thân tại bệnh viện ở Brescia, Italy, hôm 15/3. Ảnh: New York Times.
Virus Corona đã thay đổi đời sống xã hội ở Italy. Khi người thân dương tính với virus Corona, bất kỳ ai từng tiếp xúc trực tiếp với họ đều phải cách ly trong 15 ngày và thông báo cho cơ quan y tế địa phương. Điều này có nghĩa người bệnh không thể liên lạc trực tiếp được với gia đình. Nếu tình trạng người bệnh xấu đi, họ gần như không còn cơ hội nhìn mặt người thân lần nào nữa.
“Hãy tưởng tượng bạn đang ở nhà bên mẹ và bà bất ngờ bị ốm. Xe cứu thương xuất hiện, đưa bà đi. Từ đó, bạn sẽ không được gặp và nghe giọng mẹ. Bất ngờ, bạn nhận được thông báo về vị trí mộ của mẹ”, Giulio Dellavita, thư ký của một giáo phận ở Bergamo, nói. “Bạn sẽ không dễ vượt qua tổn thất đó”.
