Tọa đàm trực tuyến 'Cơ hội và thách thức cho ngành mía đường' Ảnh: Nguyên Huân.
Ngay khi Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) chính thức có hiệu lực, thuế suất nhập khẩu mặt hàng đường vào Việt Nam giảm bình quân từ 85% xuống 5% và không còn áp dụng hạn ngạch. Trong một thời gian khá dài, ngành mía đường Việt Nam đã xảy ra nghịch lý sản lượng đường trong nước dư thừa, nhưng lại nhập siêu lên đến gần 1 triệu tấn đường vì không còn rào cản thuế.
Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, niên vụ 2019-2020, diện tích trồng mía tiếp tục bị giảm 15-20%. Dự báo, niên vụ 2020-2021, tiếp tục sẽ thiếu hụt nguồn cung mía nguyên liệu cho các nhà máy.
Hiện chỉ còn 29/40 nhà máy đường còn hoạt động, tổng lượng mía Việt Nam chỉ đạt khoảng 5,3 triệu tấn mía, tương đương 530.000 tấn đường. Hơn nữa, giá đường nội địa Việt Nam vẫn thấp nhất trong khu vực.
Đứng trước những khó khăn lao đao của ngành mía đường, ngày 9/2/2021, Bộ Công thương đã ký ban hành Quyết định số 477/QĐ-BCT về việc áp dụng thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan với mức 48,88% cho đường tinh và 33,88% cho đường thô.
Quyết định này đã mang lại cơ hội cạnh tranh công bằng cho đường của Việt Nam ở thị trường nội địa. Nhiều tín hiệu tích cực khác trong năm 2021 như giá đường có tăng nhẹ, nhu cầu đường thế giới liên tục tăng thời gian qua cũng giúp ngành mía đường có cơ hội vực dậy. Nhà máy đường hoạt động có lãi trở lại, các doanh nghiệp đã điều chỉnh giá mua mía của nông dân tăng lên để chia sẻ lợi ích.
Nhân cơ hội này, các chuyên gia, nhà quản lí, hiệp hội tham dự tọa đàm cho rằng, các nhà máy đường hãy tăng cường sản xuất để tranh thủ giai đoạn thuận lợi này để phát triển bền vững. Xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người nông dân, xây dựng được vùng nguyên liệu mía chất lượng. Đầu tư công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
